SREDIŠNJI POJAS > POVRŠI I BRDA CRNE GORE I PROKLETIJE > PROKLETIJE / BJESHKËT E NEMUNA > Bogićevica / Bogiçevica
Države: Crna Gora, Kosovo*, Albanija
Najviši vrh: Marijaš (Marjash, Marjashi, Maja e Marjashit, Bogdash, Bogdaš), 2533 m
Koordinate najvišeg vrha: 42.6125, 20.0998
Države: Crna Gora, Kosovo*, Albanija
Najviši vrh: Marijaš (Marjash, Marjashi, Maja e Marjashit, Bogdash, Bogdaš), 2533 m
Koordinate najvišeg vrha: 42.6125, 20.0998
*Kosovo, službeno Republika Kosovo (alb.: Republika e Kosovës, srp.: Republika Kosovo / Република Косово), je djelomično priznata država u jugoistočnoj Europi. Neovisnost je proglašena 17.2.2008. Srbija, u čijem je sastavu Kosovo ranije bilo, odbija priznati Kosovo kao nezavisnu i suverenu državu iako je Briselskim sporazumom iz 2013. godine priznala njegove institucije. IZVOR Wikipedija
U SURADNJI SA:
|
UvodBogićevica, odn Bogiçevica ili Bogiqevica, na albanskom jeziku, je planinsko područje i morfološka cjelina u istočnom dijelu Prokletija (alb. Bjeshkët e nemuna; Bjeshkët e Alpeve Shqiptare), smještena između Treskavičke rijeke na zapadu, izvorišnog područja Proni Gashit na jugu, te izvora i gornjeg toka rijeke Dečanske Bistrice (alb. Lumbardhi i Deçanit; Lumebardhi i Deçanit; Bistricës (Lumbardhit) të Deçanit) na istoku. Bogićevica se prostire u tri države: Crna Gora, Kosovo* i Albanija. Planinsko područje dugačko je otprilike 15 kilometara (u smjeru istok-zapad) i širine 10 kilometara (u smjeru sjever-istok).
Bogićevica je razvedena planinska skupina, razbijena na više grebena velikim dolinama, koje su zapravo prostrani ledenjački valovi (korita). Grebeni se izdižu iznad 2000 m. U njoj se mogu izdvojiti zapadni (između Babinog polja i Treskavičke rijeke) i istočni dio, koji su odvojeni Babinopoljskim valovom. U istočnom dijelu mogu se izdvojiti još dvije podskupine: jugoistočna (oko Tromeđe), i sjeveroistočna (Marjaš, Rops i dr.). U Bogićevici ima više vrhova viših od 2000 metara, od kojih su dva viša i od 2500 metara: Marijaš (Marjash, Marjashi, Maja e Marjashit, Bogdash, Bogdaš) s 2533 m n.v. najviši je vrh Bogićevice), a slijedi ga Maja Rops (2502 m). Ispod vrhova i grebena očuvani su tragovi diluvijalne glacijacije: ledenjački cirkovi i valovi. Bogićevica pripada dinarskom dijelu tzv. zapadne zone mlađih nabranih planina (Dinarida), ali je sastavljena od škriljaca. Bogata je vodom. Bočne su doline pod šumom, a grebeni i vrhovi leže u suvatskoj zoni (suvati - planinski pašnjaci). Na planinama Bogićevice nema stalnih naselja, ali se nalaze mnogi stočarski katuni, koji po pravilu leže na granici između šumske i suvatske zone. Na ovome području nema niti mnogo prometnica te su, usprkos blažem reljefu nego u zapadnim vapnenačkim Prokletijama, planine Bogićevice relativno nedostupne. Promatrajući njezinu morfolgiju, Bogićevica je, u poredbi s mnogim drugima, netipična planinska grupa, među ostalim, zbog njezine velike razvedenosti i nedostatka izraženog glavnog grebena, čemu je jedan od uzroka činjenica da je u samome prostornom središtu ona raspolovljena velikim babinopoljskim valovom (dolinom). S druge strane, upravo je paradoksalno ta dolinska depresija postala središnjim prostorom planinske grupe Bogićevice, oko koje se šire grebeni Bogićevice u smjeru zapada, juga i istoka. Moguć razlog tomu je i antropološki (ljudski) faktor - Babinopoljski valov je naime, omogućavao lakši prilaz središtu toga prostora i prijelaz preko planinskih grebena amfiteatralno položenih u odnosu na tu prostranu dolinu. Tako je kao objedinjavajući faktor doprinio percepciji Bogićevice kao jedinstvenog visokoplaninskog i pašnjačkog prostora na koji je izdizalo lokalno stanovništvo. *WIKIPEDIJA: Djelomično priznata Republika Kosovo (albanski: Republika e Kosovës), samoproglašena neovisna država, de facto ima kontrolu nad većinom zemalja teritorij s ograničenom kontrolom na sjeveru Kosova. Srbija ne priznaje otcjepljenje Kosova i smatra ga entitetom pod upravljanjem Ujedinjenih naroda unutar suverene teritorije, autonomne pokrajine Kosovo i Metohija) ENGLISH SUMMARY: Bogićevica, Bogiçevica, Bogiqevica
Bogićevica, or Bogiqevica / Bogiçevica (in Albanian), is a mountainous area and morphological unit in the eastern part of Prokletije (Albanian: Bjeshkët e nemuna; Bjeshkët e Alpeve Shqiptare), located between the Treskavica river in the west, the source area of the Proni Gashit in the south and the upper course of the river Dečanska Bistrica (alb. Lumbardhi i Deçanit; Lumebardhi i Deçanit; Bistricës (Lumbardhit) të Deçanit) in the east. Bogićevica extends to three countries: Montenegro, Kosovo* and Albania. The mountainous area is approximately 15 kilometers long (east-west) and 10 kilometers wide (north-east). Bogićevica is an indented mountain group, broken up into several ridges by large valleys, which are actually vast glacial valleys. The mountain ridges rise above 2000 m. The western part (between Babino polje and the Treskavička river) and the Eastern part can be distinguished, which are separated by the Babinopolje valley. In the Eastern part, two more subgroups can be distinguished: the Southeastern (around Tromeđa peak), and the Northeastern (Marjaš, Rops, etc.). In Bogićevica there are more peaks higher than 2000 meters, two of which are higher than 2500 meters: Marijaš (Marjash, Marjashi, Maja e Marjashit, Bogdash, Bogdaš) 2533 m above the sea level (the highest peak of Bogićevica), followed by Maja Rops (2502 m). Beneath the peaks and ridges, traces of diluvial glaciation have been preserved: glacial cirques and valleys. Bogicevića belongs to the Dinaric part of the western zone of the younger folded mountains (geological term: Dinarides), but it is composed of shales and not limestone. It is rich in water. The side valleys are under the forest, and the ridges and peaks lie in the mountain pastures zone. There are no permanent settlements in the mountains of Bogićevica, but there are many periodical shepherd settlements so called katuns or stanet (in Albanian), which, as a rule, lie on the border between forests and pasture zones. There are not many roads in this area and, despite the milder relief than in the western Prokletije made of limestone, the Bogićevica mountains are relatively inaccessible. Observing its morphology, Bogićevica is, compared to many others, an atypical mountain group, among other things, due to its great indentation and lack of a dominant main ridge, which is one of the reasons for the fact that in the very center the area is split by a large Babinopolje glacial valley. On the other hand, paradoxically, this valley depression became the central area of the mountain group Bogićevica, around which the ridges of Bogićevica spread in the direction of west, south and east. A possible reason for this is the anthropological (human) factor - the Babinopolje wave provided easier access to the center of the area and crossing these mountains, and at the same time contributed to the perception of Bogicevića as a unique high mountain and pasture area to which the local population went for mountain pastures. Ime planine-
|
ŠTO VRIJEDI VIDJETI I POSJETITI:
|
GEOGRAFIJA / ZEMLJOPIS
Najviši vrhovi Bogićice Marijaš (Bogdaš) / Marijash (Bogdash) - 2533 m Rops / Maja e Ropës; Maja e Rops - 2502 m Pasji vrh / Pajśi vrh / Maja e Qenit - 2405 m Bogićaj / Maja Bogiçaj- 2405 m Krš Bogićevica - 2374 m Pčelin krš / Maja e Male - 2372 m Tromeđa / Trekufiri - 2366 m Hridski krš - 2358 m Maja e Ram Arucit - 2358 m Mali Pasji vrh / Maja e Vogel e Qenit - 2284 m Ujkov krš / Kershi Ujkut / Kershi i Vujkit - 2269 m Velika Kleka - 2268 m Maja e Špalit - 2203 m Kožnjar / Kozhnjeri - 2154 m Mali Hrid - 2092 m Veliki Hrid - 2073 m PROKLETIJE Katun Bogićevice - vrh Tromeđa - Hridski krš
Autor: Slobodan Stefanovic; Datum objavljivanja: 7.8.2017. Opis: PK ,,ERA,, iz Užica i PK ,,Gučevo,, iz Loznice su 26. juna 2017. godine i to trećeg dana boravka na Prokletijama izvršili uspone od katuna Bogićevica na vrhove Tromeđa (2366 m) i Hridski krš (2374 m). Vodič: Stefanović Slobodan iz Užica. |
PRIRODA
suvat ... planinski pašnjak; travnato područje u planinskim prostorima koje se prostire iznad zone šume. |
STANOVNIŠTVO I NASELJA
1 Po zapadnom dijelu
Treskavica - Hridska gora - Bivoljak
Babino polje
|
Hridsko jezero
VIDEO: Hridsko jezero i Hrš Bogićevica
Prokletijama: Hridsko jezero ( II dio)
Datum objave: 25.6.2021. Autor: Lokalni Hodači Opis: Drugi dan našeg boravka u NP Prokletije, u organizaciji Centra za zaštitu i proučavanje ptica. Šetali smo do zamrznutog Hridskog jezera, obilazili katune i botaničku baštu... Za treći dan slijede doline Gusinja. PRIRODNI FENOMENI CRNE GORE - Šarski kostolom
Autor: RTCG - Zvanični kanal Datum objave: 13.2.2023. Opis. Dokumentarno-avanturistički serijal Prirodni fenomeni Crne Gore. Šest epizoda o specifičnostima iz oblasti ornitologije, botanike, speleologije, klimatologije i hidrologije. U drugoj epizodi govorimo o endemskoj biljci Šarski kostolom koju smo našli ispod jednog od vrhova Prokletija. Edukativno-ekološki serijal koji ćete voljeti. Ovaj YouTube kanal, kao i svi video i audio zapisi, vlasništvo su Javnog servisa. Bez pismene dozvole, zabranjeno je kopiranje video i/ili audio snimaka i postavljanje na druge kanale. Informacije: [email protected] +382 20 224 784 |
HRIDSKI KRŠI
Veliki Hridski krš / Krš Bogićevica
NADMORSKA VISINA 2374 m
Veliki Hridski krš, Krš Bogićevica, odn. Veliki Hridski krš (Bogićevički)
Hridski krš
NADMORSKA VISINA 2358 m
Mali krš / Mali Hridski krš
NADMORSKA VISINA 2194 m
2 Po jugoistočnom dijelu Bogićevice
Tromeđa / Trekufiri
NADMORSKA VISINA 2366 m
Kao što to govori njegovo ime, Tromeđa (također Tromedja, alb. Trekufiri, ćir. Тромеђа) je vrh u Bogićevici, na kojemu se susreću teritoriji Albanije, Kosova i Crne Gore. Albaniji pripada južna polovica vrha, Crnoj Gori sjeverozapadni dio, a Kosovu sjeveroistočni dio. Podaci o visini ovoga vrha razlikuju se, ovisno o izvoru: na albanskim kartama ucrtano je 2354 m n.v. (službena karta albanskog vojnog kartografskog ureda, mjerilo 1:50000; list K-34-53-A, 1979. godine), a prema Republičkom zavodu za statistiku Srbije i starim jugoslavenskim topo-kartama to je 2366 m.
Tromeđa je dvostruki vrh s malim sedlom između vrhova. Istočni, malo viši vrh je točka gdje se dodiruju tri države, što je obilježeno stupom od naslaganih kamenih ploča. Na zapadnom vrhu nalazi se kutija s upisnom knjigom. Na sedlu između dvije glavice ostaci su kamenog zida koji su nekada koristili pastiri ili vojska. Sa svih strana su strme travnate padine koje se protežu do vrhova. U ovome se vrhu sreću tri grebena. Zapadno od Tromeđe niži je greben, bez izraženih vrhova, kojime ide granica između Albanije i Crne Gore. Prema jugoistoku je greben koji tvori granicu između Albanije i Kosova, i nakon nešto više od 800 metara udaljenosti od Tromeđe, on doseže 2404 m n.v. (prema jugoslavenskoj topografskoj karti), odn. 2405 m n.v. (prema alb. vojnoj karti) u vrhu Maja Bogiçaj. Još četiri kilometra dalje prema jugoistoku, istočno od glavnog grebena, nalazi se Gjeravica (2656 m nadmorske visine), najviša planina u ovom dijelu Prokletija, i općenito drugi prokletijski vrh prema visini. Grebenom od Tromeđe na sjever prolazi granica Kosova i Crne Gore i nakon otprilike tri kilometra udaljenosti na njemu se nalazi Maja e Male, odn. Pčelin krš (2372 m.). Analogno s tri grebena, na sve tri strane, u svakoj državi po jedna, nastavljaju se podno padina Tromeđe tri doline: Babinopoljska (Crna Gora), rijeke Gashi (Albanija) i Kožnjarske Bistrice (Kosovo), pritoke Dečanske Bistrice. Područje sjeverozapadno od Tromeđe pripada slivu Lima, čije se vode preko Drine, Save i Dunava odvode u Crno more. Sjeveroistočni dijelovi pripadaju porječju Bijelog Drima. Vodotoci južnih padina dio su gornjeg toka rijeke Gashi, pritoke Valbone koja se također ulijeva u Drim (alb. Drin) koji teče prema Jadranskom moru. Na albanskoj strani oko 500 metara ispod vrha Tromeđe nalazi se katunsko naselje Alm Dobërdol, u čijim kolibama (stanovima) preko ljeta žive pastiri, a u tome naselju postoji i smještaj za izletnike. Duž obronaka Tromeđe vode planinarske staze Peaks of the Balkans (Vrhovi Balkana) i Via Dinarica. Put ne vodi preko vrha, ali ambiciozni planinari mogu se popeti bez ikakvih problema. |
Tradicionalno, prvog maja/svibnja ljetna turistička sezona na Prokletijama i Plavu počinje tradicionalnim planinarskim pohodom i skijanjem s vrha Tromeđe gdje se spajaju tri nacionalna parka i granice Crne Gore, Kosova i Albanije. Tim pohodom na Tromeđu skijaši i borderi simbolično predaju planine na korištenje planinarima i katunjanima sve do početka nove skijaške sezone.
Uspon na Tromeđu, NP Prokletije
Datum objave: 17.5.2021. Autor: Nacionalni parkovi Crne Gore Maja e Tre Kufirit & Liqeni Tropojes. Doberdol. Tropoje. Albania
Datum objave: 26.8.2021. Autor: Fation Plaku |
Maja e Ram Arucit
NADMORSKA VISINA 2358 m
3 Po sjeveroistočnom dijelu Bogićevice
Rops / Maja e Ropës, Maja e Rops
Bjesha e Dobroshit
Vizite ne Bjeshken e Dobroshit
Autor: Beqir Tahirsylaj Datum objave: 7.1.2016. Opis. Vizite ne Bjeshken e Dobroshit me date 21.06.2011. Falenderojme per bashkepunim Islam Haxhiun dhe Berat Haxhiun. AUTOR: Z. BEQIR TAHIRSYLAJ. |
bjeshka e dobroshit pamje 1
Autor: Droni Datum objave: 28.11.2019. Opis. Pamje te rralla nga bjeshka e Dobroshit ne Kosove, pjese e shtegut Majat e Ballkanit |
Rupa e Dobroshit
Bjesha e Belegut
Mountains of Beleg, Decan - 4k video
Autor: Riza Gjikokaj Datum objave: 13.2.2023. Opis. One of the best places for skiing is the mountain of Beleg in Deçan, city in Kosovo. Video: Riza Gjikokaj, Veton Shala, Jetmir Tahiraj |
Velika Kleka i Kožnjar / Kozhnjeri
Velika Kleka - 2268 m
Kožnjar - 2154 m
Kožnjar - 2154 m
Pčelin krš / Maja e Male |
NADMORSKA VISINA 2372 m
|
Marijaš (Bogdaš) / Marijash (Bogdash)
Marijaš (Bogdaš) / Marijash (Bogdash) - 2533 m; najviši vrh Bogićevice, u bivšoj Jugoslaviji bio je nakon Đerovice drugi najviši prokletijski vrh. koji se u cijelosti nalazio na državnom teritoriju. Metar viša Zla Kolata (2534 m) jednom se polovicom nalazi u Albaniji.
|
Mount Mariash 2532m first ever winter climbing via north face, Hyena route, 23.12.14.
Autor: Fatos Katallozi |
Bjeshka e Roshkodolit
|
|
Roshkodol / Raški Dô (Roškodol)
|
|
IZVORI I LITERATURA
Bogićevica. Enciklopedija Jugoslavije. Svezak 1, 1955., str. 634.
MILIVOJEVIĆ, Milovan, MENKOVIĆ, Ljubomir, ĆALIĆ, Jelena: Pleistocene glacial relief of the central part of Mt. Prokletije (Albanian Alps). Quaternary International 190 (2008) 112–122 (PDF)
MILIVOJEVIĆ, Milovan, MENKOVIĆ, Ljubomir, ĆALIĆ, Jelena: Pleistocene glacial relief of the central part of Mt. Prokletije (Albanian Alps). Quaternary International 190 (2008) 112–122 (PDF)