|
|
SREDIŠNJI POJAS > POVRŠI I BRDA CRNE GORE I PROKLETIJE > PROKLETIJE / BJESHKËT E NEMUNA > Grupa Gjarpërit-Rupës
Država: Albanija
Najviši vrh: Maja e Rupës/Rupe, 2266 m
Koordinate najvišeg vrha: 42.4731, 20.0143
Država: Albanija
Najviši vrh: Maja e Rupës/Rupe, 2266 m
Koordinate najvišeg vrha: 42.4731, 20.0143
|
U SURADNJI SA:
|
UvodMasiv Gjarpërit / Gjarpëri / Maja e Gjarpërit / Gjarprit - Rupës / Rupe
Na istočnom kraju doline Valbone, između doline Valbone, doline rijeke Gashi, i istočno od Čeremske doline (Çerem), smjestio se planinski masiv najvećim dijelom građen od karbonatnih slojeva, a dijelom od škriljevaca (Dragobi-Bradoshnicë, Çerem), efuzivnih magmatskih stijena (Rupe; efuzivne stijene, odn. vulkaniti, su površinske eruptivne stijene, nastale kristalizacijom lave na Zemljinoj površini; za razliku od intruzivnih, efuzivne stijene imaju porfiritnu strukturu, pa su guste ili staklaste), te granita prema sjeveru (Trokus, Markofocë). Na zapadu rijeka Çerem odvaja masiv Gjarpërita od skupine Kolata u masivu Bjeljiča, a kabnjon rijeke Gashi odvaja ga od masiva Shkelzena . Njegov opći smjer pružanja je od sjevera prema jugu, s jednim izdvojenim grebenom prema jugoistoku - prema Tropojskoj kotlini. Masiv je razveden i u njemu s mogu izdvojiti četiri grebenske skupine:
Padine su jako razbijene zbog mnogih gravitacijskih urušavanja, koja masivu daje tipičan alpski karakter. Maja e Gjarpërit znači "Zmijska planina" (od alb. gjarpër = zmija). Južnim podnožjem masiva prolazi asfaltirana cesta Bajram Curri-Valbona, a zapadnim makadamska cesta kojom se iz doline Valbone (Maskollatë) stiže do Çerema. Njome se može produžiti i dalje do prijevoja Vranica (1639 m), Qafa e Markofces i katuna Markofçes/Markofshe. ENGLISH SUMMARY: Gjarpërit/Gjarpëri - Rupës/Rupe
- Ime planineGjarpër na albanskom znači zmija, tako da u doslovnom prijevodu naziv planine znači "Zmijska planina". Ljudi u silueti ove planine vide i druge figure, poput majmuna koji vrišti prema nebu i dr.
|
ŠTO VRIJEDI VIDJETI I POSJETITI:  Klikom na logo direktno pronađi smještaj na širem području ove planine Search directly for accommodation in the vicinity of this mountain 
Oglašavajte ovdje:
|
ZEMLJOPIS / GEOGRAFIJA
Rupës-Gjarpërit, prostorni pogled iz smjera jugozapada
Izvor: Google Earth, 2023.
Izvor: Google Earth, 2023.
Rupës-Gjarpërit, prostorni pogled iz smjera sjeverozapada
Izvor: Google Earth, 2023.
Izvor: Google Earth, 2023.
PRIRODA
Biljni svijet
Na planini rastu brojne divlje borovnice (alb.pl. boronice).
Životinjski svijet
Na području planine viđeni su i smeđi medvjedi. Domaći ljudi kažu da tamo odlaze kako bi jeli šljive u kasno ljeto. Tu ima i "divljih kokoši" (neka vrsta tetrijeba) koje se gnijezde na travnjacima.
Zaštita prirode
Zaštićeni spomenici prirode na prostoru masiva Rupës-Gjarpërit (u Albaniji)
- Mështekna e Lugut të Zi (Lug i Zi); brezik "Crna dolina"
- Burimi i Qukut të Dunishës (Valbonë); krško vrelo i klisura Dunishës
|
Rijeka Valbona
Vodom, u proljeće bogata rijeka Valbona, hita u smjeru istoka, prema masivu Gjarpër (u pozadini). Gjarpër na albanskom znači zmija, tako da u doslovnom prijevodu naziv planine znači "Zmijska planina". Ljudi u silueti ove planine vide i druge figure, poput majmuna koji vrišti prema nebu (u sredini fotografije) i dr. |
Çerem
|
U sjeverozapadnom podnožju nalazi se malo naselje Çerem, smješteno 900-tinjak metara više od doline Valbone. Naselje je prilično izolirano i u prošlosti je bilo još izoliranije od tada izolirane Valbone. Dok je Valbona iz povijesne izolacije izašla početkom 21. stoljeća afaltiranjem ceste koja prolazi dolinom, dotle su komunikacije prema Çeremu i dalje lošije (stanje 2023. godine).
|
Stanovnici Çerema nekada su gradili svoje plastove sijena (mulare, alb. mullar) na vrhovima planina - tamo gdje je trava. Zimi bi od njih napravili ogromne hrpe sijena, od više stotina, a zatim su se na njima spuštali niz planine do sela.
|
Stanovi na planini
|
Stanet e Gjarpërit / Stanet e Gjarpërit të Poshtëm
KOORDINATE 42.46037, 19.99024 NADMORSKA VISINA 1919 m Na obroncima samog Gjarpëra još su aktivni stanovi obitelji Metalliaj, Doçi i Mulosmanli. Stanet e Kosharishtit KOORDINATE 42.44503, 20.0075 Stanet e Rupës KOORDINATE 42.47522, 20.00409 Stani i Vukajt KOORDINATE 42.42898, 20.01617 Stanet e Bollotergit KOORDINATE 42.47758, 20.03776 Stanet e Javorës KOORDINATE 42.4639, 20.04155 Stanet e Milloshit KOORDINATE 42.45506, 19.99945 Stanet e Mullafcit KOORDINATE 42.48497, 20.01783 Stanet e Tërkuzit KOORDINATE 42.51304, 20.03188 Stanet e Markofçes / Stanet Markofshe Stanovi Markofshe iznad Çerema još uvijek su aktivni i ljeti ovdje boravi i dvjestotinjak ljudi. |
|
Pješačka ruta iz doline Valbone do Cemera, preko masiva Gjarperi Prvi dio rute uspon je cestom koja od Dragobije vodi prema Çeremu, a zatim skrenuti s nje malom pristupnom cestom, sve do antena mobilnih operatera. Ova cesta prolazi kroz napuštene voćnjake koji su u kasno ljeto puni šljiva. Kod pastirskih stanova u blizini antena, ruta skreće se prema sjeveru, te nakon malo strmijeg uspona izlazite na široke i vjetrovima izložene livade katuna, gdje sa svojim blagom izdižu pastirske obitelji Doçi ili Mulosmanli. Nastavljajući dalje u smjeru sjevera i sjeverozapada, koristeći brojne ceste za sječu drva, silazi se u Çerem. Ako se želi izbjeći vraćanje istom stazom, od Çerema se do doline Valbone može vratiti cestom (2 sata hoda) koja vodi kroz tjesnac potoka Çerem (prroni i Çeremit). Usporedo s cestom za vozila nad zapadnom obalom potoka Çeremit vodi i pješačka staza Çeremski put - Rruga e Çeremit, na albanskom (njoma je potrebno 3 h hoda od Çerema do Dragobije). Za ljude koji dolaze iz smjera Valbone postoji neoznačeni prečac do ceste, opisane na početku rute, tako da ne morate pješačiti sve do Dragobije, gdje je odvojak - čime se može uštedjeti barem sat vremena hoda. Obilježje ove staze je njezin položaj na južnoj strani izloženoj suncu i s prekrasnim pogledom cijelo vrijeme. Vrijeme potrebno za hod od Dragobije do Çerema je oko 10 sati. Potrebno je sa sobom uzeti dovoljne količine vode. IZVOR Journey to Valbona |
Ruta: Çerem – Maja Gjarperit – Lugina Gjarper Polazak iz sela Çerem prema jugoistoku slijedeći stazu koja se zatim uspinje uz južnu padinu planine da bi zatim skrenula prema sjeveroistoku i počela uspon na masiv Maje Gjarpërit (2210 m). Fantastičan panoramski pogled na sve planine u sektoru. Ruta koja se spusta kroz šumovito područje vodi do doline Gjarper (Lugina Gjarper). TEHNIČKI PODACI Udaljenost: 14 km; Uspon: + 1200/ – 1100 m; Vrijeme hoda: 7 sati: Ljeti postoji smještaj u katunu u dolini Gjarper. Ruta: Lugina Gjarper – Doberdoll Polazak iz Lugine (doline) Gjarper prema sjeveru kroz doline i male planinske prijevoje dok ne stignete do mjesta Markofshe. Odavde sljedeći dio trase ide prema sjeveru prateći planinski lanac (granicu s Crnom Gorom), prolazeći pored vrha Maja e Karafilit (2075 m) i dostižući najvišu točku na prijevoju Qafa Varri Çeke Hasanit (2016 m). Nastavak hoda obilježen je blagim spustom poprečno, preko sela Balqin (Balçina e Luzhës) do livada Dobërdol. Dobërdol je smješten u visokoj dolini, na 1800 metara, bez drveća, gdje pasu krave i konji. TEHNIČKI PODACI Udaljenost: 18 km; Visinska razlika: + 1.130/ – 450 m; Vrijeme hoda: 7 sati; Ljeti postoji smještaj u katunu Dobërdoll. |
IZVORI I LITERATURA
Stanet e Gjarpërit (Stans of Gjarpëri) 10+ hours, unmarked, challenging, camping recommended.
Rruga e Çeremit (Çerem Path) 3 hours, marked (soon), challenging.
Rruga e Çeremit (Çerem Path) 3 hours, marked (soon), challenging.
