|
|
|
|
UvodTroglav (ćiril. Троглав) je (u tlocrtu) elipsasta planinska masa između riječnih dolina Ibra, Lopatnice i Borošnice. Jako je raščlanjena brojnim kratkim dubodolinama i jarugama. Širina planine dostiže oko 10 km. Najviši vrhovi su Kom (1178 m), Pavlovska livada (1150 m), Bučje (1084 m), i drugi manji. Veći dio planine je prekriven šumom, dok su dijelovi prema Ibru i Bogutovcu siromašni šumom i obilježavaju ih velike erozivne površine. Livadne površine su prostranije na sjeveru u donjem deijlu sliva Lopatnice, kod Bogutovačke Banje i u selu Magliču, u dolini Ibra. Preko planine vode uglavnom stočarske staze.
ENGLISH SUMMARY: TroglavTroglav (Serbian Cyrillic. Troglav) is an elliptical-shaped mountain mass in Serbia, between the river valleys of Ibar, Lopatnica and Borošnica. It is strongly idented by numerous short stream valleys and ravines. The width of the mountain reaches about 10 km. The highest peaks are Kom (1177), Pavlovska livada (1150), Bučje (1084), and other smaller ones. Much of the mountain is covered with forests, while parts above valleys of Ibar and Bogutovac are poor in forest and characterized by large erosive areas. The meadows are more extensive to the north in the lower part of the Lopatnica basin, near Bogutovačka Banja and in the village of Maglič, in the Ibar valley. There are mostly livestock paths crossing over the mountain. 
Ime (Etimologija)Pravo ime vrha planine Stolovi je Kamarište ili Ravni sto. Ovo starije ime, kao i ime planine Troglav s druge strane Ibra, je vjerojatno sačuvano iz pretkršćanskog vremena, kada su na ovim visovima u narodnoj mašti stolovala stara slavenska božanstva. Kasnije su narodne predaje prilagođavane Svetom Savi, o čemu svjedoči niz toponima u Ibarskoj dolini.
|
ŠTO VRIJEDI VIDJETI I POSJETITI:  Klikom na logotip Booking.com direktno pronađi smještaj u okolici starovlaškog Troglava
Oglašavajte ovdje:
|
Reljef starovlaškog Troglava
Podloga: Elastic Terrain 
Troglav, prostorni prikaz - pogled iz smjera sjevera
Troglav, prostorni prikaz - pogled iz smjera juga
|
Vrhovi na Troglavu
Geomorfološke značajke šireg prostora Sjevernoistočni dijelovi Starovlaških planina (Radočelo, Čemerno, Troglav i dijelovi Jelice), nalaze se zapadno od udoline Ibra, dok su na suprotnoj strani Ibra sjeverni ogranci Kopaonika (obronci Željina, Studena planina, Ravna planina, Stolovi i Goč). Na sjeveru se nalazi udolina Zapadne Morave, koja razdvaja navedene planinske mase od južnih ogranaka šumadijskih planina (Kotlenik, Gledićke planine). Sjeverni ogranci Starovlaških planina i Kopaonika su dijelovi iste stjenovite mase. Oni su danas razdvojeni u manje planine prije svega dubokom dolinom Ibra, a zatim i dolinama njegovih lijevih i desnih pritoka. I njihova tjemena su plećata, s nešto užim visoravnima, koje su stupnjevito nagnute sve niže prema sjeveru. Oni su poput šumadijskih planina također dijelovi jedne iste osnovne mase. Međutim, središnji dijelovi te mase, na prostoru Kraljevačkog suženja, potonuli su duž dubokih rasjednih pukotina i tako je stvoren središnji dio zapadnomoravske udoline. |
|
1915.
BITKE NA JUGOZAPADNOM FRONTU SRBIJE (11/1915). Tijekom Prvog svjetskog rata, godine 1915. su se preko Kraljeva ka jugu povlačili srpska vojska, vlada i dvor. Na planinama oko Kraljeva: Željinu, Goču, Troglavu, Čemernu, Vranovcu, vodila se velika bitka između srpskih snaga koje su osiguravale povlačenje, i združenih snaga Njemačke, Austro-Ugarske i Bugarske. |
Povlačenje trupa dolinom Ibra, kod starog grada Magliča
|
Troglav - zapadni dio
Detalj stare topografske karte izvornog mjerila 1:50.000 |
Troglav - istočni dio; ibarske padine
Detalj stare topografske karte izvornog mjerila 1:50.000 |
|
Usponi na Troglav
Maglič (dolina Ibra) - Planinarski dom "Maglič" Jedan od pristupnih puteva do planine Troglav je iz Ibarske klisure. Na par kilometara iznad srednjovjekovnog grada Magliča, na lijevoj obali Ibra, nalazi se istoimeni planinarski dom kojim upravlja PSK ,"Železničar" iz Kraljeva. Planinarski dom "Maglič" - vrh Kom (1178 m) Staza do vrha Kom (1178 m.n.v.) vodi od planinarskog doma "Maglič" kolskim putem u pravcu sjevera do njegovog uklapanja u širu makadamsku cestu na lakat krivini. Uz konstantni uspon, ovom cestom se stiže na prijevoj. Odmah pored ceste nalazi se spomen ploča Ljubomiru Košaninu i od tog mjesta treba padinom sići u selo Dubočica, ispod koga teče istoimena rijeka. Iznad samog sela je ušće potoka zvanog Toplica. Njega pratiti par stotina metara, nakon čega ga se napušta. Naša staza se uzdiže prvo uskim kolskim putem a zatim kroz šumu do grebena Savinog brda gdje se uklapa na šumski put. Grebenski put nas vodi s lijeve strane vrha Isaplje (1001 m n.v.) do sedla i raskrižja više puteva i staza. Ka vrhu Kom se bira put koji vodi iznad lovačke čeke u pravcu zapada do njegovog kraja. Desno se ulazi u rijeđu borovu šumu i staza se penje na uski greben. Nakon pređenih 500 metara od kraja puta, s ovog grebena silazi se lijevo na jedan drugi, koji direktno vodi na vrh Kom obilježen metalnim stupom i brojnim tablama na njegovom vrhu. S vrha Kom pruža s pogled na planine Ovčar, Kablar, Rudnik, Kotlenik, Gledićke planine, Stolove, Ravnu planinu (Crni vrh), Studenu planinu, Željin, Kopaonik, Kukavicu (Jadovnik), Čemerno, Jelicu, i dr. Povratak ka domu istim putem do križanja s lovačkom čekom, dalje preko vrha Isaplje i oko brda Kostovače (s njegove lijeve strane). Ravnijom dionicom puta se stiže do spomenute spomen-ploče, od koje biramo stazu koja nas vodi do doma sa njegove južne strane. Ova staza, naročito u ljetnim uvjetima oskudijeva izvorima pitke vode. IZVOR Planina Troglav. Kraljevgrad PROČITAJ VIŠE
Troglav od Tolišnice do Lopatnice (12,5 km). Staze i bogaze, 6.12.2011. TROGLAV Plan. dom ,,Maglič,, – vrh Kom – plan. dom ,,Maglič,, (22 km). Staze i bogaze, 16.3.2011. |
Planina Troglav
Autor: Predrag Paunović; Datum objave: 9.7.2015. Opis: Planina Troglav se nalazi u centralnoj Srbiji nedaleko od Kraljeva. Troglav je okruglasta planinska masa između doline Ibra, Lopatnice, Borošnice. Jako je disecirana brojnim kratkim dubodolinama i jarugama. Širina planine dostiže oko 10km. Najviši vrhovi su Bučje (1084), Pavlovska livada (1150), Kom (1178) i drugi manji. Veći deo planine je pod šumama, dok su delovi prema Ibru i Bogutovcu siromašni šumom i odlikuju se velikim erozivnim površinama. Livadske površine su prostranije na severu u donjem delu sliva Lopatnice, kod Bogutovačke Banje i u selu Magliču, u dolini Ibra. Preko planine vode uglavnom stočarske staze. Po lepom vremenu pogled sa planine se pruža na Ovčar, Kablar, Rudnik, Kotlenik, Gledićke Planine, Stolove, Ravnu planinu(Crni vrh), Studenu planinu, Željin, Kopaonik, Kukavicu(Jadovnik), Čemerno, Jelicu... |
Dolina Ibra u okolici Magliča
|
Dolinu Ibra nazivaju i Dolinom kraljeva, drugi Dolinom vekova, ili Dolinom Jorgovana. Prva dva naziva dobila je jer je bila srce srednjovjekovne Srbije, a oko nje su stajali manastiri Studenica, Žiča, Sopoćani i Đurđevi stupovi. Treći naziv dobila je zbog legende o jednoj ljubavnoj priči.
Predaje o nastanku Doline jorgovana Svakog proljeća u dolini Ibra cvjeta mnoštvo bijelih i plavih jorgovana. Jedna od teorija govori da je jorgovane posadio kralj Srbije Uroš I, kako bi pokazao svoju ljubav prema katoličkoj kraljici Jeleni Anžujskoj, kako bi se ova francuska plemkinja osjećala kao kod kuće. Upravo je u tome 13. stoljeću u toj "dolini jorgovana" sagrađena i srednjevjekovna utvrda Maglič. Prema drugoj predaji, jorgovane je zasadio sin kralja Uroša i kraljice Jelene. Kralj Milutin imao je već par brakova iza sebe te je htio svoju treću suprugu učiniti sretnom. Kako se radilo o maloljetnoj kćeri bizantiskog cara Andronika, Simonida, Milutin nije želio da ona odrasta nesretna te je ukrasio cijelu dolinu morem jorgovana. |
|
Maglič je naseljeno mesto grada Kraljeva u Raškom okrugu. Dok se selo Maglič nalzi na krajnjim jugositočnim padinama planine Troglav, dotle se istoimeni srednjovjekovni grad nalazi na suprotnoj obali rijeke Ibar, na zapadnim padinama planine Stolovi. U selu Maglič nalaze se dva stabla:
Prema popisu iz 2011. imalo je 34 stanovnika.
Kretanje broja stanovnika u prošlosti: 1948. godina, 405 stanovnika; 1953., 242; 1961., 239; 1971., 180; 1981., 135; 1991., 86; 2002. 45. 
Selo Maglič i položaj srednjovjekovnog grada
Detalj stare topografske karte izvornog mjerila 1:50.000 |
Što je zapis-drvo? Naši preci su poštivali hrast kao sveto drvo i obično su se okupljali oko svetog hrasta kako bi slušali govor njihovih duhovnih nastavnika, magova, svećenika, ura, druida itd. S pojavom grčke religije svetih hrastova je bilo sve manje. Hrast nije izabran od strane predaka kao sveto drvo slučajno. Naime, hrastovi mogu živjeti više od tisuću godina, i ta činjenica je bila razlog zašto su ta stabla postala sveta.. 
Zapis - hrast kod stare škole u selu Maglič
Autor: Zblagojević; Wikipedija 
Zapis - Gojkovića hrast u selu Maglič
Autor: Zblagojević; Wikipedija |
|
Maglič je srednjovjekovno utvrđenje u Ibarskoj klisuri, 20 km južno od Kraljeva. Djeluje monumentalno svima koji putuju Ibarskom magistralom, jer je smješten na atraktivnom položaju, na vrhu brda, oko koga rijeka Ibar pravi oštru okuku, čime podnožije brda okružuje s tri strane. Zaravnjeni plato na kome je utvrda podignuta uzdiže se nekih stotinjak metara od dna klisure i jedinog karavanskog puta koji je povezivao dolinu Morave i Kosovo polje. Maglić je kroz povijest, posebno u srednjevjekovnom razdoblju, nosio status "zaštitnika" cijele Raške ("kapija Rasa"), Žičke i Pećke patrijaršije, jednako kao i manastira Žiče, Sopoćana i Studenice.
POVIJESNI PREGLED
Nije točno poznato kada je grad Maglič podignut, ali se smatra da ga je najvjerojatnije podigao Uroš I nakon mongolskih prodora, kako bi iz toga smjera spriječio prodor novih najezdi kroz Ibarsku klisuru, odnosno da bi zaštitio prilaz svojoj zadužbini manastiru Sopoćani i Nemanjinoj Studenici. Druga pretpostavka je da ga je početkom 13. stoljeća podigao Urošev otac Stefan Prvovenčani da bi zaštitio svoju zadužbine Žiču (kod Kraljeva) i Studenicu. Razvoj srpske srednjovjekovne države i njezino pomjeranje ka jugu, doveli su do toga da Maglič izgubi na značaju, kao utvrđenje u središtvu države daleko od granica i potencijalnih osvajača. Zato nije ni čudo da je u njemu bilo sjedište srpskog arhiepiskopa Danila II, koji je upravljao upravo iz Magliča, kako crkvenim tako i državnim poslovima, a unutar grada je organizirano pisanje crkvenih knjiga. Nema podataka o padu Magliča u turske ruke, ali je on priključen Osmanskom Carstvu neposredno ili odmah nakon turskog ulaska u Smederevo 20.6.1459. kada i cijela Srpska Despotovina. Turskim osvajanjima Maglič postaje sjedište magličke nahije, a ostalo je zabilježeno da je posadu grada 1516. godine činilo 20 vojnika na čelu s dizdarom Hamzom, dok je 1560. godine posadu činilo 11 vojnika. Nakon turskog poraza pod Bečom 1683. godine, Sveta liga prelazi u ofenzivu i prodire na teritorij današnje Srbije u kojoj tada izbija ustanak. Tijekom borbi ustanici su oslobodili utvrde Maglič i Koznik, odakle su otpočeli udarima po osmanlijskim posadama u drugim naseljima. Nakon propasti ustanka u Maglič se vraća turska posada, ali on vrlo uskoro biva napušten i prepušten zubu vremena kao i ostala utvrđenja širom Srbije. Tijekom Drugog srpskog ustanka kod Magliča je postavljena zasjeda Turcima koji su dolinom Ibra nadirali od Novog Pazara. Miloš Obrenović je zapovijedio vojvodi Radoslavu Jelečaninu da sakupi narod ibarskog kraja i tu zaustavi Turke, što je on i učinio. Nakon Prvog svjetskog rata izvršena je djelomična sanacija tvrđave zahvaljujući prilozima i radu naroda iz njene okolice o čemu danas samo svjedoči ostatak ploče postavljen tom prilikom. Maglič je 1979. godine proglašen spomenikom kurlture od izuzetnog značaja. Veći konzervatorski radovi izvedeni su krajem 1980-ih, kada su postavljene i drvene stepenice, ograde, podnice, i drvena terasica na 8. kuli. S raspadom SFRJ prestali su dalji napori da se zaustavi propadanje i dovrši obnova tvrđave. Ibarska magistrala je tijekom 2005. godine renovirana, a na prostoru podno Magliča je proširena. Izgrađen je veliki parking s česmom i propratnim turističko-ugostiteljskim objektima. Sredinom 2006. godine na glavnu kapiju (I) je postavljen lokot kako bi se spriječio ulazak posjetitelja u tvrđavu, jer je ona postala nesigurna za turističke obilaske zbog trulih drvenih platformi u kulama. Međutim mali ulaz (II) je ostao otvoren i kroz njega se moglo ući u utvrđenje, a kasnije je i glavni ulaz otvoren. Početkom jeseni 2010. godine, najavljeno je da će Italija u suradnji s gradom Kraljevom financirati obnovu Magliča, što je i realizirano i u kolovozu/avgustu 2013. otvoren je Ekomuzej. Vrlo česte ture splavarenja Ibrom najčešće se završavaju pod gradom na lidu (pristan, obala) ili se tu zaustavljaju. Ranije se tu nalazila i skela, ali je ona početkom 21, stoljeća uklonjena, ali o njenom boravku svjedoči sajla koja i dalje povezuje dvije obale Ibra. U isto vreme je postavljen i novi pješački most preko Ibra na mjestu starog koji je postao nesiguran. 
Hipotetički izgled zamka u ranom 14. stoljeću
Autor: Gmihail; Wikipedija 
Stari grad Maglič
|
Jerinin grad Prema jednoj predaji Maglič je sazidala Irina, žena despota Đurađa Brankovića, omražena, zbog čega je bila nazvana prokletom Jerinom. Zdanje grada Magliča se i danas u narodu naziva Jerinin grad. Stručnjaci, međutim, tu legendu odbacuju, jer bi to značilo da je sagrađen početkom 15. stoljeća. Zapravo, narod je naziv Jerinin grad davao većem broju starih urušenih gradova čije se porijeklo nije znalo, povezujući ga s legendom o Prokletoj Jerini i njenom zidanju Smedereva, koje je duboko ukorijenjeno u nrodnoj predaji kao simbol kuluka. 
Maglič, u gravuri austrijskog autora, iz 17. st.
Maglič, 1929. godine
Maglič na poštanskoj marki srpske pošte, iz 2017. godine
|
|
ARHITEKTURA
Maglič čini 8 kula povezanih bedemima, a u njegovu unutrašnjost, koja obuhvaća 2.190 m2, ulazi se kroz dvije kapije. On ima izduženi tlocrt i prostire se smjerom jugozapad-sjeveroistok. S tri strane brdo na kome se utvrđenje nalazi okružuje rijeka Ibar, dok se na četvrtoj strani tj. krajnjem sjeveroistočnom kraju nalazi šanac usječen u stijenu. Osvajanje tvrđave na juriš ili opsadnim spravama je bilo nemoguće sa strmih padina pod kojima teče Ibar i iz duboke klisure rječice Maglašnice. Za spriječavanje brzog upada s jedine strane, koja je pružala priliku za takav napad, s vrha Mali sto iznad Magliča, stijena na kojoj je zamak sagrađen presječena je jarkom, glatkih ivica. Radi se o prosjeku širokom 20-ak metara i dubine do deset metara. Iznad toga šanca se uzdiže 1. kula (Donžon) s tzv. malim gradom, dok je kamen izvađen iz šanca ugrađen u tvrđavu. Na suprotnom, jugozapadnom, kraju smještene su jedna uz drugu tri kule (6, 7. i 8.) koje su kontrolirale prilaz niz Ibar, čije je korito nekoliko kilometara prije Magliča gotovo pravocrtno, tako da se te tri kule uočavaju s velike udaljenosti. U Maglič se ulazi kroz kapiju (I) smještenu na sjevernom bedemu između 1. i 2. kule, dok se drugi ulaz (II) tj. izlaz nalazi nasuprot nje u 3. kuli. Unutar utvrđenja izgrađeno je nekoliko građevina smještenih cijelom dužinom zapadnog bedema, kao i dvijee (1 + 1 u malom gradu) cisterne, izdubljene u stijeni. 
Mali grad
Mali grad obuhvaća krajnji sjeveroistočni dio utvrđenja. Čine ga donžon kula i stijena na kojoj je podignuta, u kojoj je izdubljen veliki rezervoar (VI). Bedemi Bedemi utvrđenja su dugi 270 m, dok im je širina 2 m s grudobranom (širine oko 55 cm). Staza je s unutarnje strane zaštićena drvenom ogradom, dok je njena visina oko 7 m. Kule Kule u tvrđavi su sa drvenim katovma i stepenicama u unutrašnjosti. Tri kule su sa svih strana od kamena (1, 6. i 8.), dok su ostale sa tri strane kamene, a četvrtu stranu, koja je okrenuta ka unutrašnjosti utvrđenja, nemaju 2, 3, 4, 5 i 7. Većina je visoka oko 12 m (2, 3, 4. i 5.), dok su 6. i 8. visoke oko 10 m.
Zaštitni dio na jugozapadu
Građevine
Pogled s obala Ibra na Maglič
|
Maglič iz zraka
Maglič iz zraka
Ostaci Donžon kule i Malog grada
Izvor: Wikipedija STANJE UTVRĐENJA Preuzeto iz Wikipedije, 28.1.2020. Istočni bedem je skroz obnovljen, zapadni je do pola zarušen, dok je sjeverni grudobran do pola razrušen, ali je staza opstala. Temelji zida koji je razdvajao mali grad tj. stijenu na kojoj su 1. kula i rezervoar (VI), danas se jedva nazire. Većina kula je u dobrom stanju, osim 2. i 5.(zapadna strana), ali su vrhovi s grudobranom obnovljeni samo na 6. i 8. kuli. Drvenim katovma, stepenicama, ogradama i terasicama, postavljenim krajem 1980-ih duž kula i bedema na istočnoj i južnoj strani, polako je prolazilo vrijeme i one su počele predstavljati opasnost za posjetitelje, te ih je trebalo u što skorijem roku zamijeniti ili ukloniti. Zbog toga je glavni gradski ulaz (I) zatvoren sredinom 2006. godine. Prilaz ulazu u 1. kulu je nemoguć, dok su drveni katovi i stepenice u njenoj unutrašnjosti bile odavno istrulile. Mali ulaz (II) je ostao otvoren i kroz njega se moglo ući u Grad Kraljevom je uz financijsku pomoć Italije financirao obnovu Magliča, što je i realizirano 2013., kada je otvoren i Ekomuzej. Duž cijelog zapadnog zida vide se ostaci tj. temelji zgrada koje su se tu nalazile. Najočuvanija je palata (bez krova i poda) i nadsvedeni silaz u njen podrum u kome danas umjesto vina "borave" kupine. Na krajnjem jugu je jedina zgrada s krovom, koja je tijeko obnove Magliča krajem 1980-ih korištena kao radnička baraka. Preko puta palate (III) naziru se temelji crkve (IV) s nešto očuvanijim istočnim zidom. U utvrđenju su opstale i dvije cisterne u kojima i danas ima vode. Nadzemni zidovi prve (V) (nekadašnji bunar) su i skroz porušeni, iako u njoj i dalje ima vode, a preko nje je prebačena limena ploča da bi se spriječilo upadanje stoke i ljudi, što međutim nije sprečilo flaše i ostalu ambalažu da stignu na njeno dno. Drugi (VI) rezervoar, poput prvog (V) ima vode, međutim on nije pokriven. |
|
Tekst o Magliču IZVOR Tajne starog grada, dvora i tvrđave Maglič. Portal Kraljevgrad (Večernje novosti) Utvrdu čije ostatke danas vidimo podigao je arhiepiskop Danilo Drugi, srpski plemić-monah, arhijerej, ratnik, državnik i književnik, moćan i poštovan na dvorovima Nemanjića u 13. i 14. stoljeću. Noseći i mač i mantiju, bio je komandant obrane Hilandara i desna ruka kralja Milutina. Međutim, arheološka istraživanja su pokazala da je prije Danilovog postojalo i starije utvrđenje sazidano na ovom surovom mestu. Prema ostacima keramike iz tog starijeg grada, sličnih onima pronađenim u tvrđavi Ras, pojedini znanstvenici pretpostavljaju da je Maglič mogao dati sazidati Stefan Prvovenčani, kao zaštitu srca srpske države od prodora Huna i Bugara, iz pomoravske ravnice. Razlog takvog napora vjerojatno je bio i to što je Maglič stražario nad danas zaboravljenim pješačkim i karavanskim putem, koji je spajao Nemanjinu Studenicu, majku svih srpskih manastira, sa Žičom, koju je Prvovenčani podigao kao sjedište nezavisne nacionalne arhiepiskopije. U slučaju napada na nju, tom stazom koju koriste i dalje planinari, monasi i narod, stizali su za oko tri sata hoda do sigurnog i neosvojivog grada. Bio je i čuvar drevnog puta koji je još od prapovijesti vodio dolinom Ibra, između rudom bogatih planina i spajao jadranske luke s Pomoravljem i Podunavljem. Takva strateška vojna uloga Magliča objašnjava njegovih osam kula, visoke debele zidine i dve duboke cisterne za vodu ukopane u živi kamen, koje su omogućavale gradu da izdrži dugu opsadu. Međutim, arheologe zbunjuju ostaci velike palate, centra dvorskog života srednjevekovnog grada, prostrane crkve posvećene Svetom Đorđu i rezidencijalne zgrade za stanovanje. Naučnici odgovor nalaze u zapisima učenika i biografa Danila Drugog: “ U Magliču gradu, i tu su bila poznata dela njegovih trudova. Jer u njemu podiže prekrasne palate i ostale ćelije, na prebivanje onima koji su tamo. I tu, u crkvi Svetog Georgija, u gradu tome, utvrdi božanstveni zakon da se u njoj neizmenjeni svagda vrši, obilno u njoj postavivši božanstvene knjige i sve ostale crkvene potrebe. Za takve njegove mnoge podvige i priloženija domovima Božjim, neka mu Gospod dade večno blaženstvo…“ Danilo Drugi bio je nalik Svetom Savi, aktivan i u političkom životu, nastupao je kao pomiritelj, prvo kralja Dragutina i kralja Milutina, a zatim Milutina i Stefana Dečanskog. Plemić i ratnik, bio je Milutinov najpoverljiviji saradnik, a kao prosvetitelj je srpskom narodu ostavio najvažniju srednjovekovnu knjigu. – Malo je ljudi koji su kao Danilo ostavili dubok trag u svom dobu – kaže istoričar prof dr Vlada Stanković. – Kao državnik, on je praktično imao presudan uticaj na postavljanje svih kraljeva posle Milutina. Ostavio nam je „Žitija kraljeva i arhiepiskopa srpskih“ koje je pisao sa svojim učenicima, kao najvažnije biografsko delo o svetovnim i duhovnim srpskim vladarima srednjeg veka. Bio je i veliki graditelj, koji je vodio radove na kraljevskim zadužbinama Banjskoj i Visokim Dečanima, a sam dozidao pripratu i crkvu Bogorodice Putevoditeljice u Pećkoj patrijaršiji. Uprkos svemu, Danilo Drugi je i danas misterija za sopstveni narod. Pretpostavlja se da je Danilo, knjigu pisao u svom Magliču, ali to ne daje odgovor ko je utemeljio grad. Po jednoj teoriji, taj poduhvat je izveo Uroš Prvi Veliki zvani Hrapavi, pod kojim je Srbija postala rudarska velesila, kada su se u planinama oko tvrđave otvorili brojni rudokopi gvožđa, bakra i srebra. Tvrđava kao Maglič je bila neophodna da s obližnjim Bogutom gradom, Brvenikom i još nekoliko manjih utvrđenja čuva ovu rudonosnu oblast – Iščitavajući iznova dokumente o Milutinovom vremenu, vidi se da je Danilo njegov štićenik i najpoverljiviji saradnik – kaže istoričar prof. dr Vlada Stanković. – To je neverovatna ličnost, arhijerej, ratnik, državnik i književnik, moćan i poštovan na dvorovima svih Nemanjića. On je doslovno postavljao kraljeve na tron, a na istorijskoj sceni prvi put zablistao kao komandant bitke za Hilandar. Narodna legenda takođe povezuje Uroša velikog s tvrđavom ispod koje počinje Dolina jorgovana. Njih je srpski kralj, po predanju, zasadio duž litica Ibarske klisure da obraduje svoju nevestu Jelenu Anžujsku. Botaničari kažu da u Dolini jorgovana raste autohtona vrsta ove žbunaste biljke s bogatim cvastima, a planinarima je ona neka vrsta putokaza ka vrhu Stolova. Naime, kad se strmom Gradskom kosom započne penjanje iznad Magliča ka Malom stolu, dolazi se do naizgled neprolaznih stenovitih kaskada koje izgledaju kao neosvojivi bedem koji izoluje tvrđavu. Uporni sportisti koriste i ruke i noge da ih pređu, ali oni koji pažljivije potraže jorgovane, videće da izbijaju duž ivice stena i otkrivaju jedva primetnu stazu na strmom boku magličkog brega, pod kojim u dubini kroz korito od crnih stena penuša bela rečica Maglašnica. Povremeno, ta stazica koju skriva žilavo zimzeleno drveće i žbunje kroz koje se stidljivo probijaju ljubičaste latice jorgovana, izbija na proširenja koja se poput terase nadnose nad ponorom i na kojima se vide tragovi drevnih klesarskih i putarskih radova. Radoznalost tada nezadrživo vuče dalje, sve do šiljatog vrha Mali sto, kroz šumarak na čijem su drveću planinarske markacije koje su postavili članovi kraljevačkog kluba Gvozdac. Kad se stigne do vrha, postaje jasno da je reč o istoj drevnoj stazi iz doba Nemanjića, koja se uliva u poljski put što se na jednu stranu spušta ka Kraljevu i Žiči, a s druge vodi na veličanstveni vrh Stolova. Tom, lakšom stazom do vrha Stolova se svakog proleća penje veliki broj ljubitelja prirode, jer se tada planina ponovo beli, ali ne od snega, već od narcisa. Druga, strmija i surovija staza ka vrhu „stone planine“, vodi grebenom nasuprot Magliču koji izranja iz klisurice Maglašnice i nastavlja da se vije obodom Ibarske klisure. Kao putokazima, i ova staza je takođe obeležena žbunovima jorgovana, koji je uporno prate. Uz nju se povremeno dižu gola stenovita uzvišenja, nalik osmatračnicama. Ona se nastavljaju sve do grebena Usovice, kojim se stiže na vrh Kamarište na 1.375 metara nadmorske visine i s koga se pruža veličanstven pogled na kotlinu Kraljeva kojom počinje moravska Srbija i planine Starog Rasa. DIVLJI KONJI, A TAKO PITOMI Na ravnom vrhu Kamarišta, putnike namernike dočekuje krdo poludivljih konja. Navikli su na posetioce i bez bojazni prilaze očekujući šećer i jabuke na koje su ih planinari navikli. Prelepe snažne životinje podsećaju na još jednu od legendi ovog kraja, da je Miloš Obilić baš na Stolovima, čuvenim po konjarima, tražio bojnog ata na kome će odjahati na Kosovo. Stočar Petar videvši o kakvom je junaku reč, poklonio mu je legendarnog visokog Ždralina, a njegovi daleki potomci danas slobodno juri po planini. I to krdo konja pojačava utisak koji je neizbežan od trenutka kada počnete uspon na grebene planina iznad Ibra – da koračate kroz dva sveta istovremeno, prošlost i sadašnjost. MISTERIOZNI MONAH ODBRANIO HILANDAR Graditelj i gospodar velelepnog Magliča s crkvom Svetog Đorđa, palatom i prepisivačkim centrom je arhiepiskop Danilo Drugi. Ne zna mu se ni svetovno ime, ni poreklo, ali žitije navode da je bio veoma sličan Svetom Savi, pa kao što je princ Rastko bio Nemanjin miljenik, tako je i plemić Danilo, budući arhiepiskop, prirastao srcu kralja Milutina, s čijeg je dvora pobegao na Svetu goru i zamonašio se. Međutim, nije dugo bio isposnik, odmah je preuzeo zapovedništvo nad odbranom Hilandara, koga je u sledeće tri godine uspešno branio od opsada Katalanske kompanije, najbolje i najokrutnije najamničke vojske u 13. veku. Značaj te bitke i pobede je ogroman, jer je Sveta gora tada bila verski, politički, diplomatski i obaveštajni centar celog pravoslavnog sveta, smeštena na neutralnoj teritoriji u Romejskom carstvu. Za pravoslavce je Atos ono što je za katolike Vatikan, kažu istoričari. |
4K - Tvrđava Maglič / Тврђава Маглич
Autor: RSFranceIDF; Datum objave: 24.8.2019. Opis: Serbian latin : Maglič je srednjovekovna tvrđava koja se nalazi oko 20 km od Kraljeva, u Ibarskoj klisuri. Sagradio ju je u prvoj polovini dvanaestog veka Stefan I Nemanjić, ili njegov sin Stefan IV Uroš I za vreme srpskog carstva. Nakon zauzimanja Smedereva 20. juna 1459. godine, Osmanlije su zauzele tvrđavu. Serbian cyrillic : Маглич је средњовековна тврђава која се налази око 20 км од Краљева, у Ибарској клисури. Саградио jy је у првој половини дванаестог века Стефан I Немањић, или његов син Стефан IV Урош I за време српског царства. Након заузимања Смедерева 20. јуна 1459. године, Османлије су заузеле тврђаву. Tvrđava Maglič
Autor: Paki Iron; Datum: 24.8.2016. Opis: Маглич (Јеринин Град) је средњовековнo утврђење које је настало у XIII веку , налази се у близини Краљева. Dvorac Maglič (Maglič Castle)
Autor: Marko Randjic; Datum objave; 13.7.2016. Opis: 10. 07. 2016. Obilazak srednjovekovnog dvorca Maglič iz XIII veka / A tour of the medieval Maglič Castle from XIII century |
|
Tajne starog grada, dvora i tvrđave Maglič. Portal Kraljevgrad (Večernje novosti)
|
|
|
Imate li bilo kakve komentare, ispravke, mišljenja ili priloge o ovoj stranici?
Molimo pošajite ih putem slijedećeg obrasca ili direktno na adresu elektroničke pošte: E-MAIL Navedite o kojoj se planini ili temi radi. Ovisno o Vašoj želji, Vaš identitet u objavljenom tekstu (prilogu) može biti prikazan ili neobjavljen. ODGOVARAM NA SVAKI UPIT! Ukoliko ne dobijete odgovor, molim Vas pišite direktno na slijedeću adresu: papaczg@hotmail.com INDIVIDUAL VISITORS SINCE JANUARY 14TH, 2019
|
Svi materijali (tekstualni, kartografski, fotografski, audio i video) kojih je isključivi autor DINARSKO GORJE mogu se slobodno preuzimati, bez ikakvih dodatnih uvjeta. Radi se o materijalima na stranici uz koje nije posebno navedeno tko je njihov izvor ili se iz samog sadržaja to ne vidi. Ukoliko želite koristiti pojedine sadržaje sa stranice, a u dvojbi ste o njihovu porijeklu, molimo da kontaktirate DINARSKO GORJE.
All materials (textual, cartographic, photographic, audio and video) of which the sole author is DINARSKO GORJE WEBPAGE (Dinaric mountains) can be freely downloaded and used without any additional conditions. These are materials on the site where their source or author is not specifically stated. If you want to use some content from the site, and you are in doubt about its origin, please contact the Website administrator. 
PLEASE, KEEP OUR ENVIRONMENT CLEAN!
|