|
|
SJEVEROISTOČNI POJAS DINARSKOG GORJA > PLANINE SREDNJE I ISTOČNE BOSNE > PLANINE SREDNJE BOSNE > Zvijezda (srednja Bosna)
Država: Bosna i Hercegovina
Najviši vrh: Krš, Zvijezda, 1349 m
Koordinate najvišeg vrha: 44.1546, 18.3967
Država: Bosna i Hercegovina
Najviši vrh: Krš, Zvijezda, 1349 m
Koordinate najvišeg vrha: 44.1546, 18.3967
|
|
UvodZvijezda je planina u srednjoj Bosni, smještena, između Vareša i Olova. Ima nekoliko vrhova viših od 1300 metara nadmorske visine od kojih je najviši Zvijezda-Krš na 1349 metara.
Građena je pretežno od vapnenaca. Prekrivena je šumama, a prevladava crnogorica. [1] Na Zvijezdi izvire rijeka Stavnja, pritoka Bosne, u čijoj se dolini smjestilo glavno naselje Vareš. Bogata je rudama, ima željeza, cinka, mangana, olova i ugljena. Njezinim jugoistočnim podnožjem prolazi magistralna cesta koja povezuje Tuzlu i Sarajevo. ENGLISH SUMMARY: Zvijezda (near Vareš)
Zvijezda is a mountain in central Bosnia, located between the towns of Vareš and Olovo. There are several peaks higher than 1300 meters above sea level, the highest of which is Zvijezda-Krš at 1349 meters. It is built mainly of limestone. It is covered with forests, and conifers prevail. The river Stavnja, a tributary of Bosna, springs on Zvijezda, in whose valley lies the main settlement of Vareš. The mountain is rich in ores, with iron, zinc, manganese, lead and coal. The main road connecting Tuzla and Sarajevo passes through its southeastern foothills. |
ŠTO VRIJEDI VIDJETI I POSJETITI:  Klikom na logo direktno pronađi smještaj na širem području ove planine Search directly for accommodation in the vicinity of this mountain Oglašavajte ovdje:
|
ZEMLJOPIS / GEOGRAFIJA
Planina Zvijezda, prostorni prikaz - pogled iz smjera sjeverozapada
Izvor: Google Earth, 2022.
Izvor: Google Earth, 2022.
Planina Zvijezda, prostorni prikaz - pogled iz smjera jugozapada
Izvor: Google Earth, 2022.
Izvor: Google Earth, 2022.
Planina Zvijezda, prostorni prikaz - pogled iz smjera sjeveroistoka
Izvor: Google Earth, 2022.
Izvor: Google Earth, 2022.
STANOVNIŠTVO I NASELJA
Priče iz planine
|
Zvijezda planina
Datum objave: 21.8.2015. Objavio: Ptice Forum |
MTB: Zvijezda planina (Bijambare, kanjon Orlje, Oćevija, Nišići)
Autor: Sarafanje Datum objave: 25.10.2024. Opis. MTB vožnja Zvijezda planinom. Na vožnju krećemo sa parkinga ispred Bijambara. Ulaz u zaštićeni pejzaž Bijambare iznosi 2KM po osobi. Prelijepa priroda, koju toplo preporučujemo za obići. Iz Bijambara nastavljamo niz potok Gnjionica do njenog ušća u rijeku Orlju. Ovaj dio puta je bio dosta blatnjav, ali uživanje za voziti. Kod prvog naselja obilazimo rimski most na rijeci Orlji. Ovaj stari kameni most je zanimljiv jer je u gradnji mosta, kako je tek novijim istraživanjima ustanovljeno, kao materijal korišteno nekoliko srednjovjekovnih nadgrobnih spomenika - stećaka. Rimski most na rijeci Orlji je proglašen nacionalnim spomenikom. Dalje nastavljamo prelijepim kanjonom Orlje, gdje kanjon postaje dublji. Nakon kratke vožnje kroz kanjon, dolazimo u selo Meorača, te se odvajamo lijevo, uzvodno uz rijeku Očevlju, putem prema Varešu. Inače ovdje se rijeke Orlja i Očevlja spajaju i zajedno još teku oko 1km, gdje se u mjestu Križevići ulijevaju u rijeku Krivaju. Iz Meorače počinje lagani uspon, ali su pejzaži toliko lijepi, da se umor i napor ne osjete. Dolaskom u selo Oćevija, prvo nas je dočekala kovačnica. Ne znajući da je ovo malo selo u podnožju planine Zvijezda poznato po majdanima, odnosno kovačnicama, koje su nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine, slučano smo naišli na kovača koji nam je pokazao kako se, nekada, a i još uvijek danas koristi snaga vode za kovanje željeza. Zanimljiva informacija koju sam našao na internetu o nazivu sela: "Pripovijeda se da je neki misionar Italijan putovao iz Kraljevske Sutjeske i Vareša prema Olovu pa je odmarajući se na mjestu gdje je sada selo stalno ponavljao “Oh, che via!” (“Oh, kakav put!”). Tako se prozvala Okevija, Oćevija" Više o selu možete pročitati na linku: https://furaj.ba/ocevija-selo-kovaca-... Iz Oćevije nastavljamo cestom prema Zvijezdi. Na kraju uspona odmaramo ispred lovačke kuće, te na slijedećoj raskrsnici odlučujemo da skratimo planirani krug, da bi možda stigli da obiđemo srednju Bijambarsku pećinu. I ovaj dio puta je očaravajući, kroz prelijepu šumu. Šteta samo što je izgleda čitava šuma okolo minirana. Napokon izlazimo iz šume i dolazimo u Ravne, a dalje nastavljamo prema Nišićima do Crne rijeke, gdje se odvajamo opet prema Bijambarama. Ovaj dio puta je malo više tehnički zahtjevan, ali uživanje za voziti. Do info pulta u Bijambarama dolazimo tačno na vrijeme, u 14 sati, kada i ulazi jedna od dnevnih grupa, te na brzinu kupujemo karte (4KM po osobi) i žurimo da uđemo u pećinu. Srednja Bijambarska pećina je ogromna, puna stalagtita i pećinskih ukrasa. Poslije svake ture, svijetla u pećini se gase na oko sat vremena, da se ne bi previše poremetio živitonjski svijet (prvenstveno šišmiši). Obilazimo i gornju pećinu, gdje su pronađene kosti pračovjeka. Prelijepa tura koju bi preporučili svim ljubiteljima biciklizma i prirode. Detalje rute možete naći na sljedećem linku: / strava GPX trek: https://mega.nz/file/0HUglTzQ#Q2aEig8... Pratite nas i na Facebooku: / sarafanje Instagram: / sarafanje Poglavlja: 0:00 Bijambare 2:45 kanjon rijeke Gnjionice 7:00 rimski most na Orlji 7:30 kanjon rijeke Orlje 10:26 Meorača - Oćevija (kanjon Očevlje) 14:04 posjeta kovačnice 16:16 Oćevija - lovački dom 19:28 Zvijezda - Ravne 25:48 Ravne - Crna rijeka 29:35 Crna rijeka - Bijambare 33:04 Bijambare, obilazak pećina 34:00 srednja pećina 36:18 gornja pećina 37:26 povratak do auta 38:12 relive i završni ekran |
PUTEM PREKO ZVIJEZDE - VAREŠ/OLOVO
Autor: Drone^Kamenjaš © Datum objave: 20.1.2025. Opis. @dronekamenjas |
Vareš
Vareš je smješten između planina Zvijezda, Perun i Budoželjske planine.
|
|
VAREŠ - before the war in Bosnia
Datum objave: 30.10.2008. Autor: Marko Jo Opis: Vareš i okolina prije rata u Bosni. Snimak iz 1986 godine. |
|
Kapela na Stogiću
Kapela na Stogiću je mala grobljanska katolička kapela na vareškom groblju Stogiću. Prema tvrdnji fra Vitomira Slugića, sama kapelica djelo je Ivana Meštrovića. Projekt tornjića na njoj je u 20. st. napravio Jože Plečnik, poznati slovenski arhitekt, čije je to jedino djelo u BiH. Argument je da bez ozbiljne reference prof. Plečnik ne bi radio tornjić. Kapela je bila prvo na starom groblju na Rudi koje je zatvoreno 1954. zbog proširenja rudnika. Kapela je prenesena je s Rude na Stogić nakon što je Ruda prestala biti mjestom pokopa 1954. godine. Prenašanjem je kapela izgubila na izgledu, pa se to poslije popravilo novom kapelom. Kapela na Stogiću ima patrona Sve Svete. Kapela se već dugo vremena ne koristi kod ukopa nego samo kad su mise na svetkovinu Svih Svetih. Pišući na jednome mjestu o Plečniku i Bosni, Ivan Lovrenović također spominje i kapelicu u vareškom groblju, pa kaže: da ju je po “neprovjerenim legendama crtao Ivan Meštrović”, a tornjić na njoj “malen kao igračka” pripisuje se Plečniku. Gotovo nevjerojatno zvuči da su autori male i grobljanske kapele, negdje u brdima Bosne i nigdje drugdje u Bosni i Hercegovini, dva velika genija. Jedan od njih je najveći hrvatski kipar i arhitekt Ivan Meštrović (1883.-1962.), a drugi najveći slovenski arhitekt Jože Plečnik, obojica pritom i velikani svjetskoga ugleda. IZVORI Kapela na Stogiću. Wikipedija; Kapela na Stogiću. Turistička zajednica Vareš PROČITAJ VIŠE IVANKOVIĆ, Željko: Bilješke o zavižaju (126) - Meštrović, Plečnik i Vareš |
Rijeka Stavnja
|
|
Zabrezje (Vareš)
|
PROČITAJ VIŠE Od starog ka novom - Nekadašnji vojni objekat "Zabrezje" općina Vareš želi preurediti u Centar za djecu i mlade. EKapija, 31.05.2013.
|
Zabrezje Vareš - JNA VOJNI OBJEKAT DJI MINI 2
Autor: Drone^Kamenjaš © Datum objave: 20.5.2023. Opis. ZABREZJE@AERODroneVlog https://ba.ekapija.com/real-estate/73... |
Vareš Majdan
Smjestio se na cesti Breza-Vareš, nekoliko kilometara prije Vareša. Mjesto je bilo poznato po tadicionalnoj po proizvodnji željeza.
SJEVERNO PODGORJE
Pogled na Vareš
|
|
Tunel Stijene
Tunel Stijene nalazi se oko 3 km sjeverno od Vareša.
|
|
Osoje
|
Ponikva
|
|
VRŠNO PODRUČJE
Od Ponikava do Alijinog korita
|
Od Alijinog korita prema Mekušama
Pogled od Alijinog korita na selo Daštansko
|
|
Mekuše
|
Planinarski dom "Mekuše", kojim upravlja Planinarsko društvo iz Vareša, nalazi se na 1230 m n.v., na planini Zvijezda. Dom je od Vareša udaljen oko 10 km i nalazi se u prekrasnoj prirodi, okružen crnogoričnom i bjelogoričnom šumom. Do planinarskog doma se može doći iz tri pravca: iz Vareša preko Vijadukta pa do Majdana, zatim kroz Vareš, preko Ponikve do Mekuše, taj put je nešto duži, oko 12 km i treći put je preko Dola na Zvijezdi. Za posjetioce koji dolaze privatnim automobilom i autobusima postoji cesta sve do doma. Na području planine Zvijezde članovi Društva uradili su markiranje planinarske staze, koja može poslužiti ne samo planinarima već i za organizaciju foto safarija i škole u prirodi. Takođe, u blizini doma nalaze se tereni za odbojku i nogomet. Kapacitet doma je 30 ležaja sa salom kapaciteta 40 mjesta. Dom ima električnu energiju, vodu i telefon. Dom je otvoren 24 sata. Tu se može prespavati, ručati, odmoriti, uživati u čistom planinskom zraku, bez brige za djecu, jer za najmlađe je pripremljeno kompletno igralište sa svim što je djeci potrebno.
IZVOR Turistička zajednica Vareša 
|
|
Od Mekuša do vrha Zvijezde
|
|
|
|
|
|
|
|
Vrh Zvijezde
Na vršnom grebenu Zvijezde
Pogled na vrh Zvijezde - Krš od Veovače
|
Daštansko
|
|
|
Kovački majdani
U srcu planine Zvijezde u srednjoj Bosni, nalaze se kovački majdani u kojima se već 800 godina na isti način kuje željezo uz pomoć vodene energije. Prema mjestu Oćevija nazivaju se oćevijski majdani. Ovakav način kovanja željeza sačuvao se još samo na planini Schwarzwald u Njemačkoj, te su zbog toga oćevijski majdani jedinstveno mjesto koje svakako treba posjetiti. |
Oćevija
|
|
|
U srcu planine Zvijezde nalaze se kovački majdani (prema mjestu Oćevija nazivaju se oćevijski majdani) u kojima se već 800 godina na isti način kuje željezo uz pomoć vodene energije. Ovakav način kovanja željeza sačuvao se još samo na planini Schwarzwald u Njemačkoj, te su zbog toga oćevijski majdani ujedno i jedinstveno mjesto koje svakako treba posjetiti.
U seoskoj crkvi u Oćeviji čuva se pozlaćena relikvija – komad drveta s Isusovog križa čiju je vjerodostojnost potvrdio Vatikan 12.7.1778. godine. Svim hodočasnicima u ovo mjesto daje se potpuni oprost grijeha, a svake godine 3. svibnja/maja slavi se sveta misa uz procesiju i ljubljenje relikvije. [1]
|
Svjetski ekskluziv: snagom vode i vatre proizvode alatke
Datum objave: 3.6.2021. Autor: Srećko Stipović Opis: Alojzije Vijačkić i njegov sin Toni nisu se odrekli tradicije stare više od 700 godina. Naime oni u Oćeviji kod Vareša proizvode alatke za poljoprivredu snagom vode i vatre što je sigurno jedinstveno u Europi a možda i u svijetu. Snaga vode pokreće samokov težak nekoliko stotina kilograma koji otkiva užareno željezo a vrijedne ruke Tonija i Alojzija oblikuju ga u sjekire, motike, potkovice za konje, peke, tave, tepsije, raonike, plugove. Toni je imao poziv da radi u Njemačku ali je odbio ponudu. Radi kod svoje kuće, u svojoj kovačnici, sa svojom je obitelji i više zaradi u Oćeviji nego da je u Njemačkoj. Od 64 kovača koliko ih je nekada radilo u oćevijskim majdanima ostalo je njih petero. Toni je naslijedio zanat od svoga oca i ne namjerava ga napuštati. Možda ga kaže, prenese i na svoga sina jer od kovanja alata za poljoprivredu i posuđa i u BiH se može dobro živjeti. Uz malo više osmišljene promocije srednjovjekovni majdani mogli bi postati odlična turistička atrakcija. Moja kovačnica je moja Njemačka, izjavio nam je Toni. |
Zubeta
|
Prezime HRVAT a sve Bošnjaci u selu Zubeta u podnožiju planine Zvijezda
Datum objave: 6.8.2020. Autor: Bosanska Sehara Opis: U općini Vareš ispod planine Zvijezda nalazi se selo Zubeta.Selo sa tridesetak obnovljenih objekata a sa desetak stvarni povratnika koji tu žive.Pleovladava prezime HRVAT iako je Bošnjačko selo.Tu su Zukići,Balte... |
|
Zvjezdane staze
Datum objave: 24.1.2015. Autor: Denis Dugonjić Opis: Snimljeno na području planine Zvijezda, u Bosni i Hercegovini, u toku jednog fotografskog snimanja iz serije fotografija 'Zvjezdane staze' autora Branislava Lukića Luke. Video materijal zabilježen u maju 2013. godine. |
ČARŠIJA NA ZVIJEZDI PLANINI
Datum objave: 4.9.2015. Autor: salko dzafo Opis: sekvence iz vareškog okruženja |
Turno - Zvijezda, vrh Krš 1349, 22.04.17.
Datum objave: 23.4.2017. Autor: Nenad Rajic Opis: Kada iznenada padne veliki snijeg u travnju, a posebno u okolici Vareša, na pamet mi padne obići planine Zvijezdu i Perun, posebno jer su već prije dogovorene sa Velimirom (Velimir Gavran). Kratki dogovor sa mojim turašima, ugodan razgovor sa dokom Boris Adašević i sportskim ekstremistom Velimirom i eto isplaniranih tura - vrh Karasovina na pl.Perunu i vrh Krš na pl. Zvijezdi. Na žalost Velo ide na maraton u Beograd pa ne može sa nama, ali smo mu mi obišli susjedstvo. Nismo se mogli popeti autom prema Planinici na Perunu zbog zaleđene ceste (ili se Gogiju nije dalo ići na taj dio ture), pa smo se orjentirali na turu iz Ponikve, preko Ponora i Alinog korita (iliti tekna), pa na Mekuše i pl. dom, do vrha Krš na planini Zvijezdi visok 1349 m. Snijega u prosjeku 60 cm. Prtenje je bilo zabavno, ali, normalno, i teško, pa smo se baš dobro pripremali za Mont Blanc. Priroda prekrasna, zraka i sunca puno, kao i zezancije. U pl.domu Mekuše nas je dočekao naš prijatelj Miro sa suprugom, vrhunski domari, sa hladnom pivicom i toplim grahom. Sve prekrasno, ili što bih ja rekao: sve mraka. |
PRISOJNOM PADINOM ZVIJEZDE
Ravne
|
Crna Rijeka - Kamenica
Pogled od Kamenice prema Nišićima
Na horizontu (pod snijegom) vide se Treskavica (lijevo) i Bjelašnica (desno). Treskavicu zaklanjaju zapadni ogranci sarajevskog Ozrena (Visojevica i dr.). |
PO NIŠIĆKOJ VISORAVNI I OKO NJE
Bijambare
|
Bijambare su skupina od 8 špilja između naselja Nišići i Krivajevići, na području općine Ilijaš. U neposrednoj su blizini ceste Sarajevo – Tuzla, što ih čini lako dostupnim i privlačnim za turiste. Područje Bijambara, koje obuhvaća 370 ha, zakonom je proglašeno zaštićenim područjem pete kategorije ("zaštićeni pejzaž"). Izvršena je potpuna rekonstrukcija špiljske infrastrukture Srednje Bijambarske pećine i neposredne okolice. Projekt je finansirala Europska komisija, a urađena su detaljna istraživanja speleoloških objekata, izgrađene nove betonske staze, postavljene cijevi za električnu rasvjetu, novo sektorsko osvjetljavanje, izgrađena info kuća i suvremena sanitarija te nova vizuelna identifikacija. Projekt je u potpunosti realiziran i Bijambarske pećine su otvorene za posjet u ljeto 2007. godine. Ukupna ulaganja EK bila su oko 170.000 eura. Dodatna atrakcija na Bijambarama je turistički ekološki vlakić.
Zaštićeni pejzaž "Bijambare"’ predstavlja važan prirodno-geografski kompleks, značajan zbog svojih geoloških, geomorfoloških i hidrografskih obilježja i vrijednosti. U blizini pećina je i potok Bradić s jezerom i vodenicom, te potok Bjelila, koji presjeca bijambarske šume i proplanke. S obzirom na vapnenački sastav terena, cjelokupni širi prostor ima slabo razvijenu površinsku riječnu mrežu te glavni vodotok Bjelila prikuplja vode s cijelog područja. Također je utvrđen i velik broj stalnih i povremenih izvora, posebno na širem prostoru Kopitovca. U području Bijambara se povremeno održavaju prodajno-izložbeni sajmovi zdrave ekološke hrane i rukotvorina koje proizvodi lokalno stanovništvo. Unutar područja smješten je edukacijski centar. Obzirom kako se nalazi u krškom prostoru, ovo područje je bogato krškim pojavama kao što su krški ponori, vrtače, i što je najvažnije, 8 poznatih špilja. Zaštićeno područje je privlačno za sve one koji se bave speleologijom, ili ih zanima šetnja u prirodi, biciklizam, jahanje konja, planinarenje, alpinizam, pecanje, lov, skijanje, prikupljanje trava i gljiva itd. Ovdje su preneseni stećci sa nekropole u Čevljanovićima. IZVOR Bijambare. Wikipedija (bs) 
Pristupna cesta Bijambarama
Ulazno područje kompleksa Bijambare
Detalj iz Bijambarskih pećina
|
Shematska karta kompleksa Bijambare
Izvor. Bijambare #1 Un caché de MikElsa; Geocaching 
Detalj iz Bijambarskih pećina
Zanimljivosti Prema nekim tumačenjima značenje toponima Bijambare jest zemlja s 1000 močvara. Ovaj naziv je moguće promatrati i kao složenicu od dvije riječi sanskritskog porijekla bijam - tlo i bare - močvara, vlaga, što bi značilo močvarno ili vlažno tlo. Kako je sanskrit preteča indijskih i dr. jezika, onda jedini narod na prostorima Bosne i Hercegovine koji u korijenima može imati veze s Indijcima jesu zapravo Romi. Stoga je moguće da su Romi u prošlosti prolazili ili možda naseljavali područje Bijambara odakle mu i potiče naziv koji je inače neuobičajen za današnji lokalni jezik. IZVOR MIDDAUGH, G.B.: Skakavac and Bijambare Forest Protected Areas in Bosnia and Herzegovina tourism and protection strategy and management assessment. USAID Bosnia & Herzegovina Cluster Competitiveness Activity, 2007. Nekropola stećaka Bijambare
Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine. Nacionalni spomenik čini grupa od 39 stećaka, od čega su 32 u formi sljemenjaka i 7 u formi sanduka, premještenih s lokaliteta Mramorje iz Donjih Čevljanovića na lokalitet Dolovi u zaštićenom krajoliku Bijambare. Ovo je drugo premještanje ovih stećaka. Prvi put je to bilo 1959. kada je preko nekropole prešao put. Grobovi tada nisu istraživani, već su buldožerima uništeni.
Stećci na Bijambarama, prenijeti iz Donjih Čevljanovića
Autor fotografije: Zavičajac; Wikipedija, CC BY-SA 4.0 |
|
Morfologija
Na području Bijambara postoji osam speleoloških objekata: Srednja (Glavna) Bijambarska pećina, Gornja Bijambarska pećina, Donja Bijambarska pećina, Đuričina pećina, Ledenjača, Dimšina pećina, Ledenica i Nova pećina. Srednja (Glavna) bijambarska pećina Ovo je najveća pećina, i njena dužina iznosi 420 m (duž glavne staze, bez sporednih staza), sa 4 velika hodnika čiji prečnik doseže i do 60 m, a koji su visoki i preko 30 m. Morfološki je jednostavna i sastoji se od ulaznog dijela i tri duge dvorane koje su međusobno povezane. Ova podjela na 4 dvorane potječe iz prvih opisa pećine, i sa morfološkog stanovišta je dosta proizvoljna. Ustvari, prve tri dvorane su dio jedinstvenog kanala koji se pruža u smjeru sjeverozapada, sve dok se ne sastavi sa drugim hodnikom koji se pruža iz pravca zapada. Nakon uskog prolaza, koji je djelomično povećan putem uklanjanja sedimenata tokom ranijih uređenja u turističke svrhe, pećina se naglo širi. Ovaj dio (četvrta dvorana) je zbog svoje akustičnosti nazvan „Muzička dvorana“, a vjerovatno je nastala spajanjem različitih kanala (većina njih sa kružnim presjekom) čiji se ostaci još uvijek mogu vidjeti na plafonu dvorane. Dužina dvorana kreće se od 30 do 80 metara, a njihova širina je od 18 do preko 30 metara. Njihova visina doseže u Muzičkoj dvorani preko 12 metara. Pećina je bogata oblicima pećinskog nakita kao što su stalaktiti, stalagmiti, draperije, bigrene kade, stubovi i slično. Trenutno je nastanjena kolonijom šišmiša i cvrčaka, a moguće je naći i druge stanovnike. |
|
|
Gornja bijambarska pećina
Gornja pećina je najstarija otkrivena pećina na prostoru Bijambara. To nije veliki speleološki objekat ali je veoma značajno arheološko nalazište. Istraživanja je proveo hrvatski paleontolog M. Malez 1967. godine. Ulaz u pećinu širine 16 i visine 12 metara, kao i jugozapadna orijentacija nudi odlične uslove za boravište prahistorijskih ljudi. Lijevi hodnik, kao i ulazna dvorana je ispunjena sedimentima, dok u desnom hodniku tlo je sastavljeno od stijena na kojima su se tokom vremena natoložile sigaste tvorevine. Arheologija Najstariji sedimenti vidljivi na presjeku probne sonde iskopana na ulazu lijevog hodnika su predstavljeni pijescima naplavljenim u toplom dijelu Wirm II-III interstadijala. Iznad njih, se nalazi relativno debeli sloj ilovače sa kamenjem koji jasno ukazuje na kraj toplog perioda i početak zahlađenja. Slojevi nastali u doba snažnog Wirm III (tri) zahlađenja predstavljeni su sa različitim ilovačama i sitnim oštrobridnim kamenjem. U njemu su nađeni brojni ostaci kvartarne faune ali i kameno oruđe prethistorijskih stanovnika ovih krajeva. Preko ovog sloja naplavljena je crvekastosmeđa ilovača u periodu koji je poznat kao atlantik. Posljednji sloj je humusna zemlja koja sadrži ostatke keramike iz bronzanog doba i kosti recentnih životinja.Nalazi iz sloja istaloženog u vrijeme posljednjeg ledenog doba pokazuju da je pećinu koristio čovjek koji je pripadao kulturi epigravetiena. Lepeza kamenih oruđa kreće se od raznih vrsta nožića, strugala, grebala, ubadača, šiljaka do retuširanih lamela. Sve su alatke izrađene iz finozrnatih stijena: jaspisa, kalcedona i rožnaca. Od faune na osnovu ostataka kostiju određene su dvije vrste zajednica: jedna stepska predstavljena stepskom zviždarom, slijepim kučetom, krticom, hrčkom, vodenom voluharicom, i druga, zajednica visokogorskih i šumskih pejzaža sa oštrom kontinentalnom klimom, predstavljena pećinskim medvjedom, kozoro-gom, divokozom, lasicom i sjevernim bijelim zecom. |
http://www.centarzakrs.ba/bh/documents/nas_krs/NK_40-41_7-8.pdf
|
|
Đuričina pećina
Ima ulaz na širokom i strmom udubljenju terena. U prvom dijelu tlo pokrivaju drveće i trava, dok je u nižem djelu još uvijek vidljivo urušeno kamenje, tako da je pravi ulaz u pećinu na dnu vrtačastog udubljenja (nekadašnjeg ponora). Nakon nekoliko metara, pećina vodi do SZ-JI pukotine na kojoj se nastavlja preostali dio pećine. Ovaj dio je velika dvorana koja se proteže uzduž pukotine sa širokim otvorom na površini stropa pećine, tako da se prvi dio pećine čini zapravo jedan prirodni kameni most. Najinteresantniji dio za daljnja istraživanja je mali hodnik koji počinje u glavnoj dvorani i vodi jugozapadno paralelno do ulaza u pećinu. Ovaj mali silazni kanal je vjerovatno povezan sa Dimšinom pećinom koja je udaljena samo nekoliko metara (što, čini se, potvrđuje i zračna struja u ovom dijelu pećine). Zbog same morfologije pećine, snijeg koji pada kroz otvor na plafonu se nakuplja tokom zime, a drveće i zidovi ga štite od sunca. Pored toga, u pećini se vjerovatno nakuplja hladni zrak koji omogućava stabilnu termalnu stratifikaciju. To sve skupa omogućava da led i snijeg traju sve do kasnog proljeća i ranog ljeta, a ponekad i tokom cijele godine. |
|
|
PROČITAJ VIŠE
MILANOLO, Simone; MULAOMEROVIĆ, Jasminko: Speleološka istraživanja na području "Zaštićenog pejzaža Bijambare". NAŠ KRŠ, XXVII-XXVIII, 40-41, 2007-2008. (PDF)
|
Nišići
|
150. ГОДИНА ЦРКВЕ У НИШИЋИМА, 25. 05. 2024.
Autor: LJUDI GOVORE, Prva internet TV Datum objave: 29.5.2024. Opis. СВЕЧАНА ПРОСЛАВА ЈЕДНОГ И ПО ВИЈЕКА ЦРКВЕ НА НИШИЋИМА Црква Светих апостола Петра и Павла на Нишићима, у илијашкој општини, у суботу 25. маја, обиљежила је 150 година од почетка изградње. Овај храм, послије храмова у Високом и Травнику, трећи је изграђен у 19. вијеку, у славу Светих апостола Петра и Павла. Храм Светих Петра и Павла у Нишићима порушен је 1995. године, а обновљен је искључиво добровољним прилозима народа са овог краја. Новинар Миро Пејић, у опсежном трактаату каже: ''У овом храму више од једног вијека текао је вјерски живот и у њему је крштено десетине хиљада дјеце, те обављено на хиљаде вјенчања''. Програм је почео вечерњим богослужењем 24. маја, а 25. маја његово високопреосвештенство митрополит дабробосански Хризостом, уз присуство епископа новограчаничко-средњозападноамеричког Лонгина, будимљанско-никшићког Методија, британско-скандинавског Доситеја, са више архијереја, свештеника и монаха, служио је свету архијерејску литургију, уз присуство вјерника који су рођени у Нишићима и околини, а данас живе у разним крајевима Републике Српске, Србије и широм свијета. Након литургије услиједио је разнолик културно-забавни програм уз наступе хора „Мелоди“ и Дивне Љубојевић те драмских умјетника Љиљане Благојевић и Биљана Ђуровић, гуслара Васе Ђондовића и Душана Пејића, мушке и женске изворне групе из Бијељине "Миленко Ђукић-Чико", соло извођача Милице Станишић, дјеце из КУД-а ''Братство'' из Војковића. Глумица Љиљана Благојевић поручила да је заборав предворје смрти и да онај ко заборави, нема будућност. Прослави су присуствовали предсједник општине Никшић Марко Ковачевић, Пљеваља Дарио Врањеш, Бијељине Љубиша Петровић, те начелници општина Источно Ново Сарајево и Источна Илиџа Јован Катић и Маринко Божовић и начелник Илијаша Акиф Фазлић. Присуствовао је и Саша Мијатовић из Канцеларије за вјеру при Влади Србије. Народна пјесма о бијелој цркви у Нишићима „Ој, лијепа у Нишића цркво, доћи ће ти лола кад би црко“ је химна Нишића и околине, која се памти уз звук звона, која је краљ Петар поклонио цркви. Митрополит Хризостом је позвао вјернике да се увијек враћају и окрећу Цркви и вјери: “Гдје год да сте, Цркви се враћајте. Обновили сте овај храм, али га треба одржавати и посјећивати''. Предсједник општине Пљевља Дарио Вранеш поручио је да Срби из Црне Горе чврсто стоје уз Србе из Републике Српске и Србије. Свјетлописао и орјечио Недељко Жугић Video snimanje, montaža i produkcija: LJUDI GOVORE Glavni i odgovorni urednik (producent): NEDELJKO ŽUGIĆ |
OLOVSKI KRAJ
Panorama Olova
Pogled na Olovo
|
Sav svijet rijeke Orlje
Datum objave: 17.12.2021. Autor: doku․ba Opis: Saudin Merdan je biolog koji se vratio u rodno selo Klinčiće kod Olova. Djetinjstvo je proveo u kanjonu rijeke Orlje, a danas se bori da njeno područje bude zaštićeno. Priča: Osman Zukić • Video: Almir Kljuno • Pročitajte tekst na: https://bit.ly/3262ab7 Podržite doku.ba, pretplatite se na naš kanal: https://bit.ly/3zj5zlB "Zelene milje", serijal autorskih reportaža i video priča o stanju i perspektivama ekološke svijesti u BiH, nastao je uz podršku Fonda otvoreno društvo BiH |
Klinčići
|
Klinčići su naselje u općini Olovo, udaljeno od Olova 4 km zračne linije u pravcu jugozapada, na nadmorskoj visini od oko 580 m.
U dijelu naselja pod nazivom Musići nalazi se nekropola sa stećcima. Jedna je od 22 nekropole iz Bosne i Hercegovine koja je na UNESCO-ovoj listi svjetske baštine. Istovremeno je i Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine. Povijesni spomenik u Klinčićima je i jednolučni kameni most koji se naziva Rimski most. Nije jedini s ovim nazivom, postoji još mostova koji imaju isti naziv. Most se nalazi nekoliko stotina metara prije nego što rijeka Orlja ulazi u svoj duboki kanjon, kod zaseoka Zaljani. Sagrađen je u osmanskom razdoblju, ali se ne zna točno vrijeme gradnje mosta. I most je nacionalni spomenik BiH. Desetak metara zapadno od mosta, na lijevoj obali Orlje, iznad ušća rijeke Gnjionice, na malom brežuljku, smješteno je mezarje (musl. groblje) s nekoliko nišana. Nišani su oštećeni i polomljeni. Danas je moguće ustanoviti ukupno tri mezara s uspravnim nišanima - ostali su plomljeni i rasuti. Svi nišani, i njihovi polomljeni dijelovi, su okrečeni pa su ukrasi (luk, kružnica/obruč), inače izvedeni tankim linijama, dobro vidljivi. Od ukupno 82 lokacije sa stećcima na olovskom području, na 10 lokacija muslimanska groblja (stari nišani) nalaze se direktno uz stećke, a na 16 lokacija vrlo su blizu, na udaljenosti do 300 metara. IZVOR Kliničići. Wikipedija (bs) |
Kanjon Orlja, rimski most, izvor i bazen termalne vode.
Autor: Asmir Ahmetovic datum objave: 21.9.2023. |
|
Rimski most na rijeci Orlji
Rimski most na rijeci Orlji je jednolučni kameni most na području općine Olovo. Lokacija. Most poznat kao Rimski most nalazi se nedaleko od Olova na rijeci Orlji koja se ulijeva u Krivaju između sela Klinčići i zaseoka Zaljani. Most se nalazi nekoliko stotina metara prije nego što Orlja ulazi u svoj duboki kanjon. Povijesni pregled. Nalazi se na trasi starog rudarskog drumskog pravca koji je iz Olova i okolnih naselja kao područja s rudnicima srebra i olova vodio preko Očevije prema Varešu. Vrijeme izgradnje mosta nije poznato, ali se na te,melju same lokacije može izvesti zaključak da je most na ovom mjestu mogao postojati još u rimsko vrijeme. Sagrađen je u osmanskom razdoblju, ali se ne zna toačno vrijeme gradnje. Opis. Dužina mosta iznosi 8,50 m, visina 2,50 m, dok ukupna širina mosta iznosi 2,20 m. Ovaj stari kameni most je zanimljiv jer je u gradnji mosta, kako je tek novijim istraživanjima ustanovljeno, kao materijal korišteno nekoliko srednjovjekovnih nadgrobnih spomenika - stećaka. Stećci su ugrađeni u gornji, danas gazeći dio mosta, tako da su dobro vidljivi. Ukupno je korišteno 4-5 stećaka sljemenjaka i 1-2 u obliku sanduka. U temeljima i u donjem dijelu mosta nisu korišteni stećci. Bočne strane stećaka, koji su ugrađeni u luk mosta, sužene su prema dolje da bi se uklopile u lučnu konstrukciju mosta. Jedan sljemenjak koji je ugrađen u krunu mosta je sa donje strane udubljen po dužini, da bi vrh luka mosta bio oblikovan, tj. da bi most imao istaknut lučni svod. Most na rijeci Orlji je u vrlo lošem građevinskom stanju, pa ga koriste samo pješaci. Raniji autori o starim mostovima u Bosni i Hercegovini ne navode da su za gradnju ovog mosta korišteni stećci. Rimski most na rijeci Orlji je proglašen nacionalnim spomenikom. U odluci nigdje se ne navodi da su za gradnju mosta korišteni stećci. IZVOR Rimski most na Orlji. Wikipedija (ba) PROČITAJ VIŠE HASANSPAHIĆ, Mirnes: Kulturno-historijsko naslijeđe oko izvora i gornjeg toka rijeke Orlje u blizini Olova. JU Zavod za zaštitu i korištenje kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Tuzlanskog kantona (str. 95-101). Baština sjeveroistočne Bosne. br. 6. 2014. (PDF) Povijesni spomenik – most poznat kao ''Rimski most'' na rijeci Orlji kod sela Klinčići, općina Olovo. Odluka o proglašenju nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine. Komisija/povjerenstvo za očuvanje nacionalnih spomenika. Sarajevo, 2011. (HTML) |
AKTIVNOSTI
|
Spust niz sjevernu stranu Zvijezde (Šimin potok - Ivančevo - Gornja Vijaka)
Datum objave: 12.5.2013. Autor: NlhadH Opis: Biciklistička vožnja regionalnim putem R-444 (Vareš - Vijaka - Podkamensko), i to od prevojne tačke preko planine Zvijezde, pa spust preko Ivančeva i sve do Gornje Vijake. Snimljeno 20.04.2013. |
IZVORI I LITERATURA
Reference
|
[1] http://www.visitmycountry.net/bosnia_herzegovina/bh/index.php/160-turisticke-atrakcije/nase-preporuke/358-ocevijski-kovacki-majdan-vares
Literatura
ŠKEGRO, Ante: Relikvije Iz Oćevije, Vareša i Vukanovića. Reliquaries from Oćevija, Vareš and Vukanovići. Hercegovina. Časopis Za Kulturno i Povijesno Nasljeđe 10 – 2024, no. 2566-3429 (2024): 95–143. (PDF)
|
Brošura Zvjezdane staze Vareša
|
