---

SREDIŠNJI POJAS >​ Površi i brda Crne Gore i Prokletije
Države: Crna Gora, Albanija, Srbija, Kosovo*
Najviši vrh: Maja e Jezerzës / Maja Jezerce (Albanija), 2694 m
Koordinate najvišeg vrha: 42.4422, 19.8129

Površi i brda Crne Gore i Prokletije

Države: Crna Gora, Albanija, Srbija, Kosovo

Najviši vrh: Maja e Jezercës / Maja Jezerce, Prokletije, Albanija (2694 m)

B. SREDIŠNJI POJAS
Područja, grupe i poveznice (linkovi): KRŠKE VISORAVNI (PLANOTE) SLOVENIJE I HRVATSKE 01. Grupa Trnovskog gozda 02. Snežničko – gorskokotarska visoravan 03. Krške visoravni Notransjke i Dolenjske 04. Velika Kapela PLANINE LIKE 05. Masiv Velebita 06.a Mala Kapela 06.b Ličko sredogorje 07. Masiv Ličke Plješivice (Plješvice) PLANINE ZAPADNE BOSNE I DINARA 08. Masiv Dinare 09. Šatorsko-golijski niz 10. Grupa Cincara 11. Klekovačko-grmečka grupa 12. Planinski niz Raduše PLANINE VISOKE HERCEGOVINE 13. Područje Čvrsnice 14. Masiv Prenja 15. Velež i hercegovačke Rudine 16. Planinski niz Crvanj-Lebršnik SREDIŠNJE BOSANSKO-HERCEGOVAČKE PLANINE 17. Grupa Zelengore 18. Grupa Bioč-Maglić-Volujak 19. Grupa Vranice 20. Bjelašnička grupa POVRŠI I BRDA CRNE GORE I PROKLETIJE 21. Planinski niz Golija-Vojnik 22. Masiv Prekornice 23. Durmitorsko područje 24. Masiv Sinjajevine 25. Moračke planine i Maganik 26. Grupa Ljubišnje 27. Masiv Bjelasice 28. Masiv Komova 29. Grupa Visitora 30. Kučke planine (Žijovo) 31. Prokletije (Bjeshkët e Nemuna)

Opis planinskog područja

Površi i brda Crne Gore i Prokletije najviše su planinsko područje Dinarskog gorja.

Ovo planinsko područje čine dvije velike planinske cjeline:

1. Površi i brda Crna Gore
2. Prokletije


Površi i brda Crne Gore

Površi i brda nalaze se u Crnoj Gori i čine ih niz planinskih lanaca i grebena s mnoštvom vrhova, viših od 2000 metara, koji se uzdižu s planinskih visoravni - površi (prosječne nadmorske visine 1300-1650 m), na čijim se rubovima nalaze duboki kanjoni mnogih rijeka kao što su Piva, Tara, Morača, Komarnica i dr.

Površi i brda prostiru se oko gornjih tokova rijeka Pive, Tare, Zete i Morače - između  planina Golije, Vojnika, Prekornice i Maganika na zapadu i jugu, do Ljubišnje, Durmitora, Sinjajevine i Bjelasice, odnosno Gornjeg Lima i Đetine na sjeveru, te od Bioča i kanjona Pive na granici prema BiH na sjeverozapadu, do Bjelolasice i Komova na jugoistoku. 
Površi i brda, uz dio crnogorskih Prokletija, su najviša i prostorno najveća zemljopisna cjelina Crne Gore.

Zapadni i južni dijelovi Brda građeni su od vapnenaca i dolomita i s izraženim krškim reljefom Ostali dijelovi područja Brda su građeni od vodonepropusnih pjeskovitih škriljaca (škriljevaca) i manje krševiti (iako i ovome dijelu ima zona s planinama vapnenačke građe, poput Durmitora i Komova), bogatiji su površinskom vegetacijom, pašnjacima, šumama te površinskim vodotocima. 

U površima i brdima nalaze se slijedeće planinske grupe:

- Planinski niz Vojnik - Golija
- Grupa Prekornice
- Durmitorsko područje
- Masiv Sinjajevine
- Moračko-rovačke planine i Maganik
- Grupa Ljubišnje
- Masiv Bjelasice
- Grupa Komova
- Grupa Visitora
- Kučke planine (Žijovo)


Prokletije

Prokletije su planinski vijenac na krajnjem jugoistoku dinarskog planinskog lanca. Najviši vrh Prokletija Maja Jezerce (u Albaniji) sa 2694 metara n.v. najviši je vrh i cijelog Dinarskog gorja.

Prokletije (u širem smislu) se protežu od Skadarskog jezera na zapadu do doline rijeke Ibar kod Kosovske Mitrovice na istoku. Dio Prokletija istočno od planine Čakor (i istoimenog prijevoja) često se naziva sjeveroistočnim nastavkom odn. sjeveroistočnim ogrankom Prokletija ili sjevernom grupom (Mokra planina, Hajla, Maja Rusolija, Žljeb, Mokra gora/Mokna).

Glavni greben Prokletija (zbog njegove raščlanjenosti uvjetno rečeno greben) dug je 70 kilometara i izuzetno je raščlanjen mnogim grebenima i udolinama.

Na području Komova i Prokletija dinarske planine mijenjaju svoj karakterističan smjer (sjeverozapad - jugoistok), što je posljedica tektonskog dodira Dinarida (kao tektonske cjeline) i Šarida (koji se također povijaju ka sjeveroistoku.

Kao posljedica tih procesa javljaju se različiti oblici reljefa: tektonski, vulkanski, glacijalni, fluvijalni, krški, denudacijski i drugi. Po Jovanu Cvijiću, pleistocenska glacijacija Prokletija bila je intenzivnija od današnje u Alpama. Otuda, osnovni pečat fizionomiji Prokletija daju fosilni oblici glacijalne erozije i akumulacije. Niti u jednom području Balkanskog poluotoka ledenjaci nisu ostavili tako duboke i markantne tragove svog djelovanja, kao na Prokletijama. 

S Prokletija su se spuštali ledenjaci ka Skadarskoj potolini i Metohijskoj kotlini; najveći je bio Plavski (35 km), zatim Pećki ili Rugovski (25 km), Dečanski (20 km) i Rožajski (16 km), i Vusanjski koji se sastojao od 2 uklopljena valova.

Raznovrsnog su geološkog sastava. Na zapadnom dijelu dominiraju vapnenci (krečnjaci) i krški reljef, dok su planine na istoku složenije građe i moguće je prepoznati paleozojske kristalne škriljevce, granite, trijaske karbonatne stijene , vulkanogeno-sedimentne serije i dr. 

Zbog svoje veličine, strukture i značenja, Prokletije su opisane na zasebnoj stranici. ►Otvori stranicu Prokletije. ​

POVRŠI I BRDA CRNE GORE I PROKLETIJE 21. Planinski niz Golija-Vojnik 22. Grupa Prekornice 23. Durmitorsko područje 24. Masiv Sinjajevine 25. Moračke planine i Maganik 26. Grupa Ljubišnje 27. Masiv Bjelasice 28. Grupa Komova 29. Grupa Visitora 30. Kučke planine (Žijovo) 31. Prokletije (Bjeshkët e Nemuna)

AVANTURISTIČKI CENTAR MOJAN

U SURADNJI S: VIA DINARICA

Oglašavajte ovdje:

• lokalnu ponudu,
• usluge i servise
• smještaj
• gastronomsku ponudu
• lokalne proizvode
• turističku ponudu
• aktivnosti na otvorenom i dr.

Vijesti

-

GEOGRAFIJA / ZEMLJOPIS

---

Planinska grupa	Najviši vrh (ime planine)	Glavne planine (vrhovi) u planinskoj grupi
Geografsko/zemljopisno područje:
Površi i brda Crne Gore i Prokletije
Planinski niz Vojnik - Golija	Vrh Vojnika, 1998 m (Vojnik)	Dobreljica (1892 m) Ledenice (Ružica, 1945 m) Ružica (1945 m) Golija (1942 m) Vojnik (1997 m)
Grupa Prekornice	Kula, 1927 m (Prekornica)	Prekornica (Kula, 1927 m) Lisac (1563 m) Lebršnik (Rebrčnik) (1534 m) Brotnjik (1560 m) Kamenik (1815 m)
Durmitorsko područje	Bobotov kuk, 2522 m (Durmitor)	Masiv Durmitora Sjeverni Durmitor Greben Štuoca (Veliki Štuoc (2104 m) - Mali Štuoc (1953 m) - Pašina gomila (2196 m) - Gologlav (2196 m) - Pazišta (2114 m) ) - Crvena greda (2164 m) - Vedrica (2037 m) - Suva rtina (2284 m) - Velika rotulja (2092 m) - Sjekira (2283 m) - Šupljika (2310 m) - Previja (2256 m) Središnji Durmitor Pivska Planinica (2051 m) - Prečanska strana (2005 m) - Raklje (2159 m) - Krecmani (2056 m) - Suvi klek (2236 m) - Planinica (Drobnjačka Planinica) (2330 m) - Prutaš (2393 m) - Gruda (2303 m) - Šareni Pasovi (Štit) (2248 m) - Bobotov kuk (2522 m) - Bezimen vrh (2487 m) - Đevojka (Soa) (2440 m) - Zupci (2309 m) - Minin Bogaz (2387 m) - Rbatina (2401 m) - Glave; greben (Velika Glava, 2321 m - Mala Glava, 2187 m - Žuta Greda, 2118 m) - Obla glava (2303 m) - Čvorov Bogaz (2152 m) - Sagorjele ploče (2120 m) - Terzin Bogaz (2303 m) - Medjed (2287 m) - Bandijerna (2409 m) - Milošev tok (2462 m) - Šljeme (2455 m) - Savin kuk (2313 m) - Stožina (1905 m) - Vjetrena brda (2231 m) - Uvita greda (2199 m) Jugoistočni dio: Sedlena greda (2227 m) - Ranisava (2084 m) - Ivica (1824 m) Južni Durmitor Ružica (2093 m) - Lojanik (2091 m) - Boljska greda (Bolj) (2091 m) Pivske planine Pivska planina Bobotov vrh (1774 m) - Vagan (1776 m) - Trešteno brdo (1771 m) - Milogora (1815 m) Veliki Treskavac (2094 m) Buručkovac (2094 m .. 2092 m)
Masiv Sinjajevine	Babji zub (Torna), 2227 m	Babji Zub (2277 m) Jablanov Vrh (2203 m) Gradište (2174 m) Sto (2172 m) Savina greda (2101 m) Veliki Pećarac (2042 m) Veliki Starac (2022 m) Babin vrh (2013 m) Sto (1959 m) Korman (1923 m) Mali Starac (1921 m) Kučajevica (1781 m)
Moračke planine i Maganik	Kapa Moračka (Lastva), 2226 m	Moračke planine Kapa moračka (2226 m) Žurimi (2036 m) Stožac (2141 m) Tali (2063 m) Lola (2129 m) Maganik Istočni greben: Kokotov vrh (2128 m) - Medjedji vrh (2139 m) - Babini zubovi Zapadni greben: Petrov vrh (2123 m) - Kabao (2000 m) - Siljeva glava (2050 m) - Rogodjed (2034 m)
Grupa Ljubišnje	Dernjačišta, 2238 m (Ljubišnja pl.)	Pliješ (1717 m) Ravna gora (1554 m) Bunetina (1838 m) Ljubišnja planina (2238 m) Lisac (1838 m) Obzir (1869 m) Prošćenjske planine: Ljeljeni vrh (Jelenji vrh, Ljelja) (1,856 m) - Đokov vrh Ledenica (1688 m)
Masiv Bjelasice	Crni vrh, 2139 m	Masiv Bjelasice: Planinski vijenac: Kobilja glava - Miljevača - Bikova glava - Ključ (1972 m) Planinski vijenac: Donji Lumer - Gornji Lumer - Goleš - Lisa - Troglava (2075 m) - Zekova glava (2117 m) Planinski vijenac: Razvršje (2033 m) - Crna lokva (2008 m) - Crna glava (2139 m) Planinski vijenac: Mučnica (1809 m) - Marinkovac - Bjelogrivac (1,970 m) -Strmenica (2,122 m) Lisa (kod Andrijevice)
Grupa Komova	Kom Kučki 2,487 m	Komovi Kom Kučki (2487 m) Srednji Kom (Stari vrh) (2483 m) Kom Vasojevićki (2460 m) Kom Ljevoriječki (2469 m) Bavan (2252 m) Rogamski vrh (2303 m) Suvovrh (Veliki suvi vrh) (2211 m) Suvi vrh (2029 m) Granični vijenac planina Mojan - Marljules Planinica (2153 m) Zabel (2130 m) Mojan (2157 m) Ilijina glava (2176 m) Zijeva glava (2169 m) Tomova glava (2123 m) Biograd (2094 m) Marljules (2188 m) Jaričina glava (2130 m)
Grupa Visitora	Bandera (Plana), 2210 m (Visitor)	Visitor (2210 m) Zeletin (2033 m) Goleš (2125 m) Jerinja glava (1548 m) Lipovica (1924 m)
Kučke planine (Žijovo)	Surdup, 2184 m	Središnji dio Surdup (2184 m) - Štitan (2165 m) - Pasjak (2051 m) - Treskavac (2024 m) - Smojan (2080 m) - Toljevac (2022 m) Jugoistočni dio Vila (2093 m) - Štrungeze (2053 m) - Prijun (2005 m) - Krisitor (2024 m) - Beškeza-Koštica (1954 m) Jugozapadni dio Žijovo (Žijevo) (2131 m) - Šila (2129 m) - Pločnik (2003 m) - Viljenica (2009 m) - Suvo brdo (2098 m) Sjeverni dio Maglič (Kučki) (2142 m)
Prokletije (Bjeshkët e Nemuna)	Maja Jezerce/Maja e Jezercës, 2694 m	Prokletije Grupa Popluk/Popluks/Poplux: Maja Jezerce / Maja e Jezercës / Maja Jesëres / Jezerski vrh (2694 m) Maja Popluks / Maja e Popljuces / Pop Lukin vrh (2569 m) - Grupa vrhova Maja Malisores: Maja e Kolacit (2490 m) i dr. Maja e Aljis (2471 m) Maja Rrogamit/Ragomit / Maja e ragamit (2472 m) Maja Bojs (Maja e Bojs / Maja Bojäs) (2461 m) Maja Pe˛cakeqit (2252 m) Maja Koritave Maja e Kokervhakes / Maja Kokervhake(2,508 m) Maja e Valjt (2237 m) Grupa vrhova Maje ë Cokistes / Čokiste / Scokistes (2370 m) Qatat e Verlla (2333 m) Grupa Shkurt/Shkurc/Skurz: Maja e Shënikut / Mali i Shen Niku / Maja Shnikut / Malji i Shnikut / Nikački vrh / Vrh sv. Nikole (2554 m) Maja Prozmit / Prozhit (2452 m) Maja Shkurt / Maja Shkurz (2499 m) Maja Lagojvet (2466 m) Maja Vukotzes/Vukoćes (2450 m) Maja Nigvacit/Nigavcit (2412 m) Maje Gosdines (2269 m) Maja Sjapit (2450 m) Grupa Radohines/Radochines: Maja ë Radohinës / Maja Radohines / Radochines (2570 m) Maja Vinsens (2517 m) Maja Harapit / Maja e Harapit / Maje e Arapit / Xarapit (2217 m) Maj´i Pejes (2218 m) Maja Stogut (2264 m) Maja Vuklit / Vukolit (2231 m) Maja Shtegut (2190 ili 2081 m) Maja Shagores (Zagores) Maja e Bridashës (2129 m) Maja e Reshkulit (2498 m) Maja i Makillaqit (2193 m) Maja Kuci (2438 m) Maja e Livadit (2496 m) Maja e Fat (2543 m) Malji i Zurzit (1913 m) Grupa Mali i Hekurave (Malji i Hekurave)/Zabores e Krasnices (Majet e Zabores, Zhabores e Krasniçes, Shahoret e Krasniçes, Šahoret e Krasnićes, Žabores Krasnićes) Maja Grykat e Hapëta/Maja Gruk e Hapt/Maja Gruike Hapt (2625 m) Maja e Hekurave (2560 m) Maja e Boshit (2416 m) Maja Pecmares (2230 m) Maja e Cet Harushes (2424 m) Maja e Malgashit (2149 m) Maja e Zhabores (2220 m) Maja Brijaset / Brijač (Maja e Lugu Plisit) (2567 m) Maja e Paces (2561 m) Maja e Ismet Bruca (2525 m) Grupa Bjeljič (Bjelič): Rosni Vrh / Maja Rosit (2525 m) Maja Kolats / Kolata (albanska) (2556 m) Kolac (Kolata) - Dobra Kolata / Maja Kolata e Mir (2528 m) Kolac (Kolata) - Zla kolata / Maja Kolata e Keq (2524 m) Maja Rosale / Maja Rosave (2319 m) Maja E Lis / Maja Alis (2170 m) Maja Vajs Maja Djesles / Maja e Desles (2403 ili 2409 m) Maja Sapit / Maja Scapisa / Velika Sćapica (2044 m) Maja Miljus Maja Bors (2149 m) Maja Zat (2400 m) Roman (2170 m) Maja Kadis (2102 m) Grupa Brada - Karanfili: Vezirova brada (1781 m) Maja e Podgojs / Podgoja (2029 m) Grupa vrhova Karanfili: (Sjeverni vrh / Balin vrh / Maja Bals, 2460 m - Veliki vrh / Kremeni vrh / Maja Gurt e Ziarmit, 2490 m - Južni vrh / Zlovrh / Teki vrh / Los vrh / Maja Keq, 2441 m) Maja Hekurit / Gvozdeni Vrh / Gvozdena stijena (2000 m) Karanfil Ljuljaševića (2290 m) Forca/Maja Fortit (2340 m) Očnjak (2185 m) Maja Koprishtit (Presto) (2554 m) Vojuša (Vojušit, Maja Vojusi) (2210 m) Grupa Popadija - Trojan: Trojan: (Veliki vrh, 2183 m - Žuta Prla, 2080 m - Mali Trojan, 1896 m) Volušnica (1872 m) Popadija / Maja Popadija (2057 m) Karaula (1915 m) Grupa Rrabës: Maja e Rrabës (2,223 m) Maja Cardakut / Cardaku Maja i Biges e Gimajt (2232 m) Maja e Mardomit (2180 m) Maja e Koropit (1943 m) Maja e Sit (1932 m) Maja e Madhe (2011 m) Maja e Elbunit (2231 m) Maja e Kurillës (1848 m) Mal i Bishkazit (1870 m) Kunore e Lohës (2011 m) Grupa Ershellit: Maja e Ershellit (2066 m) Grupa Kakinjes: Maje e Kakinjes (2359 m) Grupa Shklezen: Maja e Shkelzeni / Maja Skeljzen / Skilzen (2407 m) Grupa Bogićevica/Bogiçevica: Marijaš (Bogdaš) (2533 m) Maja Rops (2502 m) Krš Bogićevica (Veliki Hridski krš, 2374 m - Mali Hridski krš, 2358 m - Veliki Hrid, 2076 m) Pasji vrh (2405 m) Maja e Male (2372 m) Maja e Spalit (2203 m) Tromedja (2366 m) Velika Kleka (2268 m) Maja e Vogell (2284 m) Maja Bogiçaj (2404 m) Maja e ram orucit (2358 m) Maja e bari (2425 m) Ujkov krš (2269 m) Maja Horolac (2199 m) Maja Kershi Kocaj (2399 m) Maja e Zez (2,400 m) Grupa Bjeshkët e Lumbardhit/Ljumbardske planine/Mali i Lumbardhit: Guri i Kuq / Žuti kamen (2522 m) Liqinati / Ničinat / Majet e Nexhinatit / Malje Nedžinat / Maja e Lecenakit / Maja Liqenit (2341 m) Grupa pećkih planina (privremeni radni naziv): Koprivnik / Maja e Kopranikut (2460 m) Streočka planina / Bjeshket e Strellcit (2377 m) Grupa Djeravica / Geravica: Djeravica / Geravica Bytycit (2656 m) Geravica Junikut / Bjeshkët e Nemune te Junikut / Junička planina (2296 m) Prijelazna grupa (privremeni radni naziv): Starac (2426 m) Zavoj Čakor / Qokorr SJEVEROZAPADNI OGRANAK PROKLETIJA Mokra planina Cmiljevica Hajla (2403 m) štedim (Ahmica) Rusulija / Rusolia Mokra gora / Mali i Moknes / Mokna (2155 m) Žljeb (2325 m) Suva planina (1750 m)

PRIRODA

---

U Moračkim planinama, kod Kapetanovog jezera

U planinskom području površi i brda i Prokletija nalazi se nekoliko nacionalnih parkova, tri u Crnoj Gori (Durmitor, Biogradska gora i Prokletije), dva u Albaniji (Thethi i Dolina Valbone).i jedan na Kosovu (Prokletije).

STANOVNIŠTVO I NASELJA

---

Povijesni pregled

Pojam Brda odn. crnogorska Brda stari je naziv za dio teritorija današnje Crne Gore, između rijeka Tare i  Lima na sjeveru i rijeka Zete  i Morače na jugu, odnosno, prostora između planina Zagarač, Prokletija, Mokre planine i Lukavice. Obuhvaćala je prostor plemena: Bjelopavlići, Piperi, Rovčani,  Moračani, Kuči,  Bratonožići i Vasojevići.

Naziv se ustalio tijekom 18. stoljeća i označavao je područja s onim crnogorskim (brdskim ili brđanskim) plemenima koja se nisu uspjela ujediniti sa slobodnom i neovisnom Crnom Gorom. Vladar i mitropolit Vasilije Petrović Njegoš u svojoj Istoriji Crne Gore 1754. piše kako je rijeka Morača granica između Crne Gore i Brda.

Godine 1779. se stvarno a 1796. i formalno slobodnoj crnogorskoj državi priključuju Piperi i Bjelopavlići. U tom se vremenu formira Praviteljstvo suda crnogorskog i brdskog.

Do 1878. sva će se brđanska plemena u potpunosti integrirati unutar Kneževine Crne Gore (Knjaževine, op.).

Teritorijalna oznaka Brda bila je u crnogorskoj administraciji zamijenjena terminom Brđanska nahija, kao jedna od upravnih jedinica u državi. Od 1866. ona je podijeljena na Pipersku i Bjelopavlićku nahiju, no stari je naziv vraćen 1878. godine.

1910. Brđanska nahija opet postaje Brđanska oblast Kraljevine Crne Gore.

Po planinama i po kraju

Praktično