|
|
SREDIŠNJI POJAS > POVRŠI I BRDA CRNE GORE I PROKLETIJE > PROKLETIJE / BJESHKËT E NEMUNA > Grupa Đeravica / Gjeravicë
Države: Kosovo*, Albanija
Najviši vrh: Gjeravica / Đeravica, 2656 m
Koordinate najvišeg vrha: 42.5330, 20.1405
Države: Kosovo*, Albanija
Najviši vrh: Gjeravica / Đeravica, 2656 m
Koordinate najvišeg vrha: 42.5330, 20.1405
*Kosovo, službeno Republika Kosovo (alb.: Republika e Kosovës, srp.: Republika Kosovo / Република Косово), je djelomično priznata država u jugoistočnoj Europi. Neovisnost je proglašena 17.2.2008. Srbija, u čijem je sastavu Kosovo ranije bilo, odbija priznati Kosovo kao nezavisnu i suverenu državu iako je Briselskim sporazumom iz 2013. godine priznala njegove institucije. IZVOR Wikipedija
|
U SURADNJI SA:
|
UvodGrupa Đeravica (Đeravička grupa)
Gjeravica, Gjeravicë i Gjerovicë, odn. srp.: Đeravica (ćir. Ђеравица), ili kako je u prošlosti (Dečanska hrisovulja, 14. stojeće) zapisano Đerovica, je drugi najviši vrh planinskog lanca Prokletija sa 2656 m. Prije točnije izmjere vrhova albanskih Proketija, neko vrijeme (kao što je to također bio slučaj s Majom Popluks i Majom Shkelzenit), dok nije utrđeno da je to Maja Jezerce, i za Gjerovicu se smatralo kako je to najviši vrh Prokletija. Također, Gjeravica je dugo vremena smatrana najvišim vrhom na Kosovu, sve do 2011. godine, kada je utvrđeno da je od nje viša Velika Rudoka (2658 m) na Šar planini. Kako država Srbija i dalje smatra Kosovo i Metohiju dijelom Srbije, prema njezinim institucijama - iako tim područjem država Srbija realno fizički ne upravlja, Đeravica se smatrala najvišim vrhom Srbije - sve do izmjere Velike Rudoke na Šar planini. U neposrednoj blizini vrha se nalaze mnogobrojna ledenjačka jezera, od kojih je najveće Đeravičko, koje se nalazi ispod samog vrha i iz njega istječe rijeka Ribnik. Područja
ENGLISH SUMMARY: Gjeravica Group
- |
ŠTO VRIJEDI VIDJETI I POSJETITI:  Klikom na logo direktno pronađi smještaj na širem području ove planine Search directly for accommodation in the vicinity of this mountain 
Oglašavajte ovdje:
|
Ime
|
Promatrajući koji se naziv planine koristio tijekom 20. stoljeća može se zamijetiti slijedeće:
Na jugoslavenskoj specijalnoj karti aktualnoj prije 1950-tih godina bila je označena je ta kota imenom Đaravica što je pogrešno jer ju narod tako ne zove. Željko Poljak navodi (Naše planine, 1952., broj 5) kako se u posljednje vrijeme (u tome razdoblju, op.) uvlači, naročito među srpske planinare, ime Đeravica, što je, kako on navodi također pogrešno. Poljak dodaje, kako već u Dečanskoj hrisovulji iz 14. stoljeća nalazimo ime Đerovica, a u tom se obliku do tada sačuvalo i kod Albanaca skraćeno za jedan slog u Đerovic. Kod Albanaca se također čulo i ime Derviš Kom. Iako je 1954. godine Srpska akademija nauka u Beogradu pojasnila - i na neki način tako potvrdila i Poljakove tvrdnje - kako je pravo ime planine Đerovica, također istaknuvši činjenicu o povelji (Hrisovulji) Stevana Dečanskog iz 1330. godine - a došlo je ime iz korijena kaluđerovica - u novijoj praksi saživio se naziv Đeravica, i on se izraženo češće koristi. Moguće je tako zapaziti da se u razdoblju od 1950-tih do pred kraj dvadesetog stoljeća dosta postojano koristio naziv Đerovica, no sada je to sve rjeđe. Tako je primjerice (stanje početkom 2023. godine), prema rezultatima pretraživanja na Googleu (koji naravno samo okvirno prikazuju popularnost korištenja nekog imena - no ne i njegovu ispravnost), višestruko najkorišteniji je naziv Gjeravica, potom Đeravica, slijedi Gjerovica te naposlijetku tek posljednja Đerovica, s vrlo mali postotkom digitalnih izvora. Zamimljivo je i kako postoji albansko žensko ime Gjerovica. Ivan Stepanovič Jastrebov je u 19. stoljeću zabilježio ime vrha: Đerovica, kao skraćenicu od Kaluđerovica. Prema Jastrebovom zapisu taj je naziv vrh dobio po nemanjićkoj zadužbini Visokim Dečanima u podnožju i bio je granica manastirskog metoha po imenu Altin. Jastrebov (rus. Иван Степанович Ястребов; 1839.-1894.) je bio ruski diplomat, povjesničar, etnograf, etnolog i diplomat koji je službovao kao konzul u Skadru, Prizrenu, Janjini i Solunu. Svojom diplomatskom aktivnošću štitio je Srbe na Kosovu i Metohiji, nastojeći spriječiti njihovo iseljavanje. |
|
ZEMLJOPIS / GEOGRAFIJA
Gjeravica / Đeravička grupa, prostorni pogled iz smjera zapada
Izvor: Google Earth, 2022.
Izvor: Google Earth, 2022.
Gjeravica / Đeravička grupa, prostorni pogled iz smjera istoka
Izvor: Google Earth, 2022.
Izvor: Google Earth, 2022.
PRIRODA
Nacionalni park Bjeshkët e Nemuna / Prokletije
|
Nacionalni park Bjeshkët e Nemuna / Prokletije (alb. Parku Kombëtar Bjeshkët e Nemuna, srp. Национални парк Проклетије / Nacionalni park Prokletije) osnovan je 2012. godine na području okruga Đakovica i Peć na zapadnom Kosovu. Obuhvaća 63.028 hektara (630,28 km2) planinskog terena, s brojnim jezerima, gustim listopadnim i četinarskim šumama i alpskim krajolicima. Park je osnovan radi zaštite ekosustava i biološke raznolikosti, kao i kulturne i povijesne baštine.
Međunarodna unija za zaštitu prirode (IUCN) uvrstila je park u kategoriju II. Istaknuto je da je park prepoznat kao važno ptičje područje od međunarodne važnosti oznakom prema Međunarodnoj konvenciji BirdLife. Južno graniči s nacionalnim parkom “Dolina Valbonë” u Albaniji, a zapadno s nacionalnim parkom “Prokletije” u Crnoj Gori. Dio lanca Prokletija unutar teritorija Kosova proteže se približno 26 km od istoka prema zapadu i 50-ak km od sjevera prema jugu. Izdižući se na nadmorsku visinu od 2.656 m planinski vrh Đeravica (Gjeravica) druga je najviša točka planinskog lanca. Područje nacionalnog parka je poznato i po dubokim klisurama, od kojih je najpoznatija Rugovska klisura. Prostrana i surova topografija planina stvorili su povoljne uvjete za raznoliku vegetaciju i biološku raznolikost. Veliki šumski sisavci poput divljih mačaka, divokoza, srndaća, sivih vukova, kao i rijetke ili ugrožene vrste poput risa i smeđeg medvjeda mogu se naći u šumama parka. Zabilježen je velik broj vrsta ptica, više od desetak vrsta riba te nekoliko vrsta gmazova i vodozemaca. Gotovo 37 vrsta sisavaca, 148 vrsta ptica, 10 vrsta gmazova, 13 vrsta vodozemaca i 129 vrsta leptira dokumentirano je unutar granica parka. U fitogeografskom smislu, park spada u balkanske mješovite šume, kopnena ekoregija palearktičke umjerene širokolisne i mješovite šume. Flora je raznolika i odlikuje se visokim endemizmom. Ukupno je preko parka identificirano preko 1000 biljnih vrsta. Vegetacija je vertikalno podijeljena u šest različitih visinskih zona. Zonom hrastove šume, koja doseže približno nadmorsku visinu od 800 metara, dominiraju, između ostalih, hrast sladun (sladunac, hrast sladunac, lat. Quercus frainetto; “talijanski hrast”), hrast cer (Quercus cerris; “austrijski hrast”) i hrast kitnjak (Quercus petraea). Zona bukove šume nalazi se na istočnom dijelu parka na nadmorskoj visini od 900 do 1320 metara. Uključuju šume obične jele (bijela jela, vita jela, borika prava, lat. Abies alba Mill.), gorskog javora (Acer pseudoplatanus), crnog jasena (lat. Fraxinus ornus) i munike (crna mura, bor smrč, munjika, balkanska munjika, bjelokori bor; lat. Pinus heldreichii; “bosanski bor”) Zona mješovite hrastove šume uglavnom je prekrivena običnom jelom, običnom smrekom (visoka smreka, smreka, lat. Picea abies, “norveška smreka”) i običnim grabom (lat. Carpinus betulus, beli grag, belograb, “europski grab”), između 1200 i 1540 metara. Unutar zone tamnih četinarskih šuma, najrasprostranjenijim cvjetnim zajednicama tog tipa dominiraju munika, molika (bijela mura ili elov bor, lat. Pinus peuce, “makedonski bor”, “balkanski bor”) i obična smreka. Zona se proteže na nadmorskim visinama između 1540 metara pa sve do 1800 metara. Zona četinarskih šuma, smještenih na nadmorskoj visini od 1850–1930 metara, karakteriziraju endemske vrste poput molike. Zona visokoplaninske vegetacije (zona trava, žbunja, alpskih tundri i kamenjara), na nadmorskoj visini od 1850 do 2050 metara, prekrivena je travom, mahovinom, lišajevima i 55 vrsta zeljastih biljaka. Najčešće vrste uključuju šumsku iglicu (iglica šumska, ždralica četverosrha, lat. Geranium sylvaticum), šumsku jagodu (Fragaria vesca), Asklepijevu sirištaru (šumska sirištara; lat. Gentiana asclepiadea) i šumsku potočnicu (šumski nezaboravak, potočnica pozemljuša, lat. Myosotis sylvatica). Na području parka ima samo nekoliko sela i zaselaka s ukupno samo stotinjak stalnih stanovnika. Najvažniji je Drelaj, smješten u središnjem dijelu doline Rugove - sa 70 stanovnika, to je "središnje naselje" nacionalnog parka. Park je pristupačan iz smjera Peći (alb. Peja), Dečana i Junika. Iako je mnoge njegove dijelove moguće obići motornim vozilima, on u još većoj mjeri pruža i mogućnost izvođenja širokog spektra aktivnosti: planinarenje, paraglajding, skijanje, penjanje ili prekogranično planinarenje međunarodnim planinarskim transverzalama (Peaks of The Balkans, Via Dinarica) i dr. Na zapadnom ulazu u grad Peć nalazi se Turistički informativni centar Rugovske doline (Rugova Valley Tourist Information Center), u kojemu je moguće dobiti informacije o Nacionalnom parku, aktivnostima, planinarskim vodičima i dr. IZVOR Bjeshkët e Nemuna National Park. Wikipedia (en)
|
Granice nacionalnog parka Bjeshkët e Nemuna
Izvor: MESP, Riza Murseli, 2013. 
Šumska iglica
Šumska iglica (iglica šumska, ždralica četverosrha, lat. Geranium sylvaticum), vrsta dvosupnice iz roda iglica, porodica iglicovke. Raširena je po Europi i središnjoj, zapadnoj i jugozapadnoj Aziji. Autor crteža: Carl Axel Magnus Lindman (1856–1928): Bilder ur Nordens Flora (1. izd. 1901–1905) |
STANOVNIŠTVO I NASELJA
BJESHKA E DEÇANIT
|
|
Bjeshkët e Deçanit - 4k Video
Autor: Riza Gjikokaj Datum objave: 11.1.2023. Opis. Përmes kësaj video 10 minutesh mund të shihni disa pamje nga bjeshkët më të bukura në Kosovë, bjeshkët e komunës së Decanit. Komuna jonë mund të krenohet për bukuritë e saja natyrore, andaj përmes cdo aktiviteti po përpiqemi që të shfaqim në pah potencialin turistike që e gëzojm si qytet. Më anë të kësaj video të shkurtër bindeni se bjeshkët e komunës tonë janë tërheqëse për pushim, për shërim shpirtëror dhe rehabilitim fizik e psikologjik. |
Bjeshket e bekuara te Decanit 01.09.2017
Autor: Radiotelevizioni 21 Datum objave: 1.9.2017. Opis. Bjeshket e bekuara te Decanit 01.09.2017. |
GJERAVICA / GJEROVICA / GJERAVICË / ĐERAVICA (ЂЕРАВИЦА) / ĐEROVICA
Gjeravica / Đeravica, prostorni pogled na vršne grebene, iz smjera jugoistoka
Izvor: Google Earth, 2022.
Izvor: Google Earth, 2022.
|
GJERAVICA
Autor: Agim Kajtazi Datum objave: 18.8.2021. Opis. Pamje të mrekullueshme të Majës së Gjeravicës. Kjo ngjitje është organizuar nga Shoqëria Bjeshkatare Alpiniste "SHKËMBI". TË QETHAT NË BJESHKËN E GJERAVICËS
Autor: Ajete Shaban Beqiraj Official 5.12.2021. Opis. Emisioni "TË QETHAT NË BJESHKËN E GJERAVICËS" sjell në vëmendjen tonë ritin e lashtë të qendisjes së figurave pagane në lëkurën e deles. Riti i "TË QETHAVE" po ruhet në traditën tonë edhe sot e kësaj dite nga blegtorë të përkushtuar, të cilët i orgazojnë ato qoftë me mbështetje institucionale apo me mjete vetanake. Njësoj ndodhi edhe sivjet në Bjeshkën e Gjeravicës së Junikut, në të cilën u mblodhën blegtorë nga bjeshkët rreth e qark për të mbështetur dhe përshëndetur vazhdimësinë e traditës së blegtorisë në familjen e një bariu, i cili para pak muajsh ndërroi jetë... |
DISCONNECTED - MARKO GRILC*
Datum objave: 9.3.2021. Marko Grilc Opis: Just a bunch of homies completely Disconnected from this world. Riding some insane powder in the Forbidden mountains. Filmed by Denis Janezic *Video je snimljen na području Đeravice. Marko Grilc, 38-godišnji poznati slovenski snowboarder nesretno je izgubio život u studenom/novembru 2021. godine u ski-centru u Söldenu, u Austriji. Ondje je snimao promotivni video za poznato skijalište, a tijekom jednog spusta pao je u duboki snijeg i udario glavom u stijenu. Nažalost, usprkos brzoj reanimaciji, nije bilo spasa za slovenskog snowboardera. Gjeravica
Autor: Jure Curkovic Datum objave: 29.9.2021. Opis. Maja Gjeravica (srp.: Đeravica) je drugi najviši vrh planinskog lanca Prokletije i drugi po visini vrh Kosova sa 2 656 m. U neposrednoj blizini vrha se nalaze mnogobrojna ledenjačka jezera, od kojih je najveće Gjeravičko, koje se nalazi ispod samog vrha i iz njega istječe rijeka Ribnik. Gjeravica je drugi najviši planinski vrh u planinskom lancu Prokletije i lancu Dinarskih Alpa, nakon Maje Jezercë. Djeravica se nalazi u zapadnom dijelu Kosova, u općini Junik. Prije 20. stoljeća Gjeravica se zvala Kaluđerovica. Prokletije, planinski masiv na granici Crne Gore, Kosova i Albanije, najviši dio Dinarskoga gorja (Jezerca, 2694 m, na albanskom, i Đeravica, 2656 m, na kosovskom teritoriju). Građen od paleozojske jezgre pokrivene mezozojskim (vapnenac, dolomit) i tercijarnim sedimentima. Na području masiva nalaze se mnogobrojni tragovi pleistocenske glacijacije. Među mnogim ledenjačkim jezerima najpoznatija su Plavsko, Ridsko i Visitorsko. Pristranci su u nižim dijelovima obrasli bjelogoričnom šumom, koja u višim krajevima prelazi u crnogoričnu; vrhovi su potpuno goli i gotovo u cijelosti obrasli travom. |
|
Pllaqica / Pločica
|
Bjeshka PLLAQICA E VOKSHIT
Autor: Ajete Shaban Beqiraj Official Datum objave: 2.1.2022. Opis. Bjeshka PLLAQICA E VOKSHIT është padyshim njëra ndër bjeshkët më të bukura të Republikës së Kosovës. Ajo shtrihet pranë trekëndëshit kufitar Kosovë, Mal I Zi, Shqipëri si dhe rrëzë majës më të lartë në Kosovë, Gjeravicës. Reportazhi i metrazhit të gjatë "Bjeshka PLLAQICA E VOKSHIT", nxit ringjalljen e traditës së verimeve po rikthen ngjyrimin e jetës së dikurshme idilike në këto hapësira. PLAYLIST "ALPET SHQIPTARE": https://www.youtube.com/playlist?list... Bjeshka PLLAQICA E VOKSHIT #TopMountains #amazingnature #Kosovo Created by:Jeta Beqiraj © Ajetë Shaban Beqiraj & RTK |
JUNIČKA PLANINA / GJEROVICA JUNIKUT / BJESHKËT E NEMUNE TE JUNIKUT
Gjerovica Junikut / Junička planina, prostorni pogled na vršne grebene, iz smjera jugozapada
Izvor: Google Earth, 2022.
Izvor: Google Earth, 2022.
Avionski snimak (s lijeva nadesno): Maja e Shkëlzenit, kanjon Tropojske rijeke, i Maja e Ujazës na Juničkoj planini, iza koje se vidi šiljak Đeravice.
Autor: Albinfo - Own work, CC BY-SA 4.0 Wikipedia Commons |
Malësia e Gjakovës
Datum objave: 22.2.2016. Autor: Vullnet Nixha |
|
Mikëpritja e familjes Gaxherri në bjeshkën e Junikut
Autor: RTV Fontana Datum objave: 21.1.2023. Opis. Te gjitha te drejtat mbrohen nga RTV Fontana All rights reserved by RTV Fontana |
|
|
Bjeshkët e Junikut një ndër vendet më tëbukura të Kosovës duhet vizituar patjetër
Autor: RTV Fontana Datum objave: 23.10.2022. Opis. Te gjitha te drejtat mbrohen nga RTV Fontana |
|
Nik Carku - Kush mi nemi bjeshket e mija (Bjeshket e Junikut, Gjeravica)
Autor: The Albanian World Datum objeva: 12.7.2020. Opis. Bjeshket e Junikut |
Koshare / Košare
|
|
Junik
|
|
