JAGODNJA (Јагодња)
Područje: Planine sjeverozapadne Srbije
Grupa: Podrinjsko-Valjevske planine - Podrinjske planine
Država: Srbija
Najviši vrh: Košutnja stopa (940 m; može se pronaći i podatak 939 m)
Koordinate najvišeg vrha: 44.3438, 19.2930
Grupa: Podrinjsko-Valjevske planine - Podrinjske planine
Država: Srbija
Najviši vrh: Košutnja stopa (940 m; može se pronaći i podatak 939 m)
Koordinate najvišeg vrha: 44.3438, 19.2930
O planini ...
|
|
UvodJagodnja (ćiril. Јагодња) je mala i niska planina u zapadnoj Srbiji, iz grupe Podrinjskih planina. Njezin glavni greben pruža se dinarskim pravcem sjeverozapad - jugoistok, jugozapadno od Krupnja, između rijeke Uzovnice na istoku, rijeke Drine (Zvorničkog jezera) na zapadu i jugu, te Boranjske reke na sjeveru. To je manji razvijeni masiv s valovitim glavnim grebenom u njezinom sjeveroistočnom dijelu s koga se uzdižu i najviši vrhovi: Košutnja stopa (940 m), Mačkov kamen (923 m) i Perunika (918 m.). Dvije grupe sekundarnih grebena, razdvojenih rijekom Velikom, odvajaju se od glavnog grebena Jagodnje i pružaju se u smjeru doline Drine - jedna razvedenija prema jugozapadu (okomito na dinarski smjer) i druga (tu se zapravo radi o tri kraća manja grebena) prema jugu.
Njezinu temeljnu građu čine permokarbonski škriljevci, a u krovini (povlati; stijena koja se nalazi neposredno iznad istraživanoga ili iskorištavanoga sloja nekoga rudnog ležišta) trijaski pješčenjaci i vapnenci, s žicama eruptivnih stijena. Od širokog planinskog tjemena stupnjevito se spušta prema Drini i Jadru niz zaravni, a s tjemena se dižu manja uzvišenja (Mačkov kamen 923 m, Lipnička glava 773 m). Šuma je razrijeđena prostranim krčevinama oko planinskih sela. Kod Mačkovog kamena se račvaju putevi ka Košutnjoj stopi, Krupnju i selu Uzovnici pored Drine, na magistralnoj cesti. Jagodnja i Boranja predstavljaju jedinstvenu cjelinu, posebno njihov najviši greben, i malo tko može reći gdje zapravo prestaje jedna i počinje druga planina. Jedna se nadovezuje na drugu i prožima. Obje u poznate po rudarskoj aktivnosti koja počinje još u rimsko doba, pa preko srednjeg vijeka do novijih dana. S najviših vrhova Jagodnje pružaju se lijepi vidici ka Bosni i Hercegovini, Drini i Azbukovici. Planina je pristupačna iz pravca Krupnja i Ljubovije. Najpogodniji prilaz Jagodnji je od Krupnja, od kojeg vodi asfaltirani put prema Mačkovom kamenu. Mačkov kamen je prepoznatljiv toponim kao mesto bitke iz Prvog svjetskog rata (17.-22.9.1914) između srpske i austrougarske vojske, koja je od strane austrougarske vojske opisana kao najkrvavija u ratu sa Srbijom. Na Mačkovom kamenu 1931. godine podignuta je spomen - kosturnica ĐURIČIĆ, Miloš: Uticaj metoda kartiranja na razvoj biciklizma na prostoru šire okoline grada Loznice. Master rad. Univerzitet Singidunum Fakultet za primenjenu ekologiju Futura. Beograd, 2018. (PDF) JOVANOVIĆ, Branislav P.: Jagodnja. Enciklopedijski članak. Enciklopedija Jugoslavije, Svezak 4, str. 1960.. ENGLISH SUMMARY: JagodnjaJagodnja (Serbian Cyrillic: Јагодња) is a mountain in western Serbia, near the town of Krupanj. Its highest peak Košutnja Stopa has an elevation of 940 meters above sea level. The peak of Mačkov kamen (923 m) was the site of one of bloodiest battles in World War I between Serbian and Austro-Hungarian army, during the Battle of Drina. There is a monument (Memorial ossuary Mačkov kamen) dedicated to the fallen soldiers of that battle. |
ŠTO VRIJEDI VIDJETI I POSJETITI:  Klikom na logotip Booking.com direktno pronađi smještaj u okolici Jagodnje
Oglašavajte ovdje:
|
GEOGRAFIJA / ZEMLJOPIS
Reljef Jagodnje i okolnog područja
Podloga: Elastic Terrain 
Planina Jagodnja, prostorni prikaz - pogled iz smjera juga
Izvor: GoogleMaps, 2019. |
VRHOVI NA JAGODNJI
Drina - Ljubovija - Uzovnica - Uzovnicka reka
Autor: Gde na pecanje?; Datum objave: 13.4.2016. Opis: Drina, Uzovnica, Pecanje, Uzovnicka reka, Ljubovija |
STANOVNIŠTVO I NASELJA
Povijesni pregled
20. stoljeće
|
Bitka na Drini 1914. godine Trajala je od 6.9. do 12.11.1914.godine u razdoblju između Cerske i Kolubarske bitke. Operacije su realizirane na širokom frontu od Zemuna do Foče i po upornosti i gubicima to su najkrvavije borbe srpske vojske u Prvom svjetskom ratu, posebno borbe na Gučevu i Mačkovom kamenu. Bez obzira što je završila povlačenjem srpskih snaga i napuštanjem sjeverozapadne Srbije, Bitka na Drini je u dva mjeseca istrošila napadnu moć austrougarskih snaga i stvorila preduvjete za pobjedonosan završetak Kolubarske bitke i potpuno protjerivanje napadača iz Srbije. 
Bitka na Drini, karta
Obostrani planovi i raspored snaga prije bitke 
Bitka na Ceru - Gučevu - Boranji - Jagodnji i Sokolskoj planini, 1914. godine
|
PRIČE IZ PLANINE
|
Zima na Jagodnji - Razgovori pokraj puta - Obicaji Radjevine - Dobrivoje i Dobrila Pantelic
Autor: Obicaji Radjevine Dobrivoje i Dobrila Pantelic; Datum objave: 10.1.2019. Opis: Na nadmorskoj visini od 850 metara nalazi se planina Jagodnja kod Krupnja, tu trenutno zivi oko 40 stanovnika, zavejani a minus 18 pricaju o svom zivotu u ove zimske dane, da je minus bio i veci govori i to da je nasa kamera pri kraju snimanja prestala da radi. ...Da se proslost ne zaboravi da buducnost pamti.... Dobrivoje i Dobrila Pantelic Zivot na Jagodnji-Obicaji Radjevine-Dobrivoje i Dobrila Pantelic
Autor: Obicaji Radjevine Dobrivoje i Dobrila Pantelic; Datum objave: 1.6.2015. Opis: Prica o ziteljima Petakovica male na planini Jagodnji, opstina Ljubovija, koji se pretezno bave stocarstvom, gaje ovce, sisaju vunu, ali nju nema ko da prede. Vuna danas ne treba nikome... ...Da se proslost ne zaboravi da buducnost pamti.... Dobrivoje i Dobrila Pantelic |
Po planini i po kraju ...
Planina Jagodnja
Detalj stare topografske karte, izvornog mjerila 1:200.000
Detalj stare topografske karte, izvornog mjerila 1:200.000
VRŠNO PODRUČJE
Mačkov kamen VRH; NADMORSKA VISINA: 924 m
|
Mačkov Kamen (924 m, ponegdje je navedeno i 923 m) je vrh na Jagodnji i poprište poznate bitke u Prvom svjetskom ratu (kojega u Srbiji nazivaju Veliki rat). Na području Mačkovog kamena nalazi se spomenik ovoj bitci, a mogu se vidjeti ostaci nekadašnjih srpskih i austrijskih ratnih rovova.
Mačkov kamen je i izletište, posebno stanovnika Krupnja, najvećeg naselja u tome kraju, odakle se na vrh može stići asfaltnom cestom. Ovdje se nalazi etno selo i Ski Centar "Mačkov Kamen” (uređena ski staza i mili žičara). U znak sjećanja na žrtve bitke na Mačkovom kamenu, svake godine u 9. mjesecu se u organizaciji općina Ljubovija i Krupanj održava parastos i istorijski čas, na kojemu se okuplja veliki broj građana, sudionika ratova, predstavnika državnih, vojnih i kulturnih organizacija. Svake godine se na Petrovsku nedelju održava narodni vašar, koji okuplja brojne građane susjednih općina: Krupanj, Mali Zvornik, Osečina, Loznica. 
Područje oko Mačkova kamena i Košutnje stope
Detalj stare topografske karte, izvornog mjerila 1:50.00 |
Mačkov kamen ( Snimak iz Vazduha )
Proizvodnja: FlyRec; Datum objave: 18.11.2016. Opis: Mačkov kamen je topografski čvor (vrh) na planini Jagodnja u severozapadnoj Srbiji, gdje su vođene teške borbe između 1. srpske i 6. austrougarske armije u toku Prvog svetskog rata, u periodu od 19. do 22. septembra 1914. Etno selo Mackov Kamen-Obicaji Radjevine-Dobrivoje i Dobrila Pantelic
Autor: Obicaji Radjevine Dobrivoje i Dobrila Pantelic; Datum objave: 16.2.2012. Opis: Na Mackovom Kamenu poznatom po slavnoj bitci iz prvog svetskog rata, Zivorad Zico Matic iz Krupnja pravi etno selo u kome ce biti zastupljena domacinstva Radjevine, Azbukovice, Podrinja i Podgorine.... ...Da se proslost ne zaboravi da buducnost pamti.... Dobrivoje i Dobrila Pantelic 
Prevoj Ilijin grob na Jagodnji
Autor: Ванилица; Wikipedija Dani međaša je ime turističko-sportske manifestacija koja se održava, svake godine krajem 6. ili početkom 7. mjeseca na planini Jagodnji, podno Mačkovog kamena. Manifestaciju organizira Turistička organizacija općine Krupanj s ciljem očuvanja tradicije i običaja uz druženje i natjecanje gostiju i stanovnika tromeđe krajeva Azbukovice, Rađevine i Podgorine, odnosno općina Ljubovija, Krupanj i Mali Zvornik. Manifestacija upotpunjuje sadržaj velikog narodnog sabora koji se od 1925. godine održava na Mačkovom kamenu, koja uključuje natjecanja u košenju ručnom kosom, u narodnom višeboju (bacanje kamena sa ramena, nadvlačenje konopca, skok u dalj), natjecanje u pripremanju posnog pasulja. U kulturno umjetničkom programu koji prati natjecanja, sudjeluju folklorne grupe, pjevačke grupe i pojedinci predstavljajući narodno stvaralaštvo Krupnja i okoline. IZVOR WIKIPEDIJA: Dani međaša |
Spomen-kosturnica na Mačkovom kamenu
|
Spomen-kosturnica na Mačkovom kamenu je memorijalni spomenik kulture od izuzetnog značaja, koji se nalazi na koti 924 (Mačkov kamen), na planini Jagodnji, u kome su pohranjeni posmrtni ostaci poginulih ratnika iz Prvog svjetskog rata.
POVIJESNI PREGLED Spomen-kosturnica se nalazi na samom vrhu Mačkovog Kamena. Izgradnju ovog spomenika srpskim borcima inicirao je 1925. godine "Odbor za podizanje kapele na Mačkovom kamenu". Inicijativu je pokrenuo tadašnji ministar građevina (građevinarstva), Milorad Vujičić, a odbor su sačinjavali Ljuba Jovanović (predsjednik Narodne skupštine), Đorđe Vajfert (guverner Narodne banke), dr Archibald Reiss, kao i tridesetak najuglednijih građana Rađevine i Azbukovice. Projekt Spomen kosturnice izradio je član Odbora, arhitekt Momir Korunović dok je izrada povjerena Šimi Franoviću iz Crikvenice. Za samu izgradnju vađen je kamen iz sela Kržava i Planina, a prijenos kamena, kao i ostalog materijala, obavljali su dobrovoljno seljaci iz okolice. Konačno, spomen-kosturnica sagrađena je 1929. godine. U kolovozu/avgustu 1931. godine u nju su prenesene kosti palih ratnika. Taj posao izvršili su vojnici bolničari po dozvoli Ministarstva Vojske. ARHITEKTURA Spomenik je visine osam metara, izrađen je od pritesanih granitnih blokova, u obliku kapele sa zvonikom na čijem vrhu se nalazi križ. Kapela ima dvokrilna, rešetkasta vrata, a u unutrašnjosti je fresko-ikona Bogorodice s mladencem, rad slikara Živorada Nastasijevića. Prostor oko spomenika je ograđen 1936. godine. Na stupovima kapije su dvije spomen-ploče sa stihovima Vojislava Ilića Mlađeg, a između stubpva i nad vratima je natpis "Otadžbina palim herojima". IZVOR TEKSTA I FOTOGRAFIJA WIKIPEDIJA: Spomen-kosturnica na Mačkovom kamenu LAJBENŠPERGER, Nenad: Srpstvo, jugoslovenstvo i lokalpatriotizam prilikom podizanja spomen-kosturnica na Mačkovom kamenu i u Krupnju. Članak. Zbornik radova Etnografskog instituta SANU. 26, str. 191-199. Beograd, 2006. (PDF)
|
Spomen-kosturnica na Mačkovom kamenu
Autor: ZoranCvetkovic; Wikipedija 
Unutrašnjost kapele
Autor: Pavle Marjanović - Institute for the Protection of Cultural Monuments of Serbia; Wikipedija 
Srpski rov iz bitke na Mačkovom Kamenu
Autor fotografije: Pink Flojd; Wikipedija |
Bitka na Mačkovom kamenu
|
Mačkov kamen je topografski čvor (vrh) na planini Jagodnja, gdje su vođene teške borbe između 1. srpske i 6. austrougarske armije tijekom Prvog svjetskog rata, u razdoblju 19-22.9.2014. Bitka na Mačkovom kamenu je jedna od niza sukoba tijekom bitke na Drini.
PRIPREME ZA BITKU Poslije neuspjeha austrougarske vojske u Cerskoj bitci, oni su odmorili i popunili 5. i 6. armiju i prešli u napad 6.9.1914. Srpska 2. armija je uspjela zadržati 5. austrougarsku na obalama donje Drine, a 6. armija je prešla Drinu, potisnula srpsku 3. armiju i zauzela planine Gučevo, Boranju i Jagodnju, desnim krilom izbivši na Sokolsku planinu. Srpska 1. armija (general Petar Bojović) protunapadom prisiljava desno krilo protivnika na povlačenje do položaja Mačkov kamen-Crvenje-Javornik. SRPSKI NAPADI NA MAČKOV KAMEN Srpski 5. prekobrojni puk uz podršku poljske artiljerije počeo je napad na austrougarsku obranu na Mačkov kamen ujutro 19.9., ali je zbog snažnog otpora odbijen. Napadi Srba se nastavljaju tijekom dana uz gubitke, ali tek oko 17 sati 5. prekobrojni i 9. puk I poziva iz divizijske rezerve zauzimaju jurišom prednje položaje neprijatelja. Protunapad Austrougara je odbijen oko 18:30 sati, ali najviši vrh ostaje u njihovim rukama. Noću 19/20.9. austrougarska 6. brigada vrši prepad na srpske trupe, ali bez uspjeha. Ujutro Austrougari izvode nov bezuspješan napad s 6. i 7. brdskom brigadom. Poslijepodne Srbi napadaju s 5. prekobrojnim pukom, i 9. pukom I i II poziva kako bi zauzeli vrh i greben Mačkovog kamena. Na uskom prostoru, izložene jakoj artiljerijskoj vatri, jedinice trpe velike gubitke i napad je prekinut. Srbi tad dovlače rezerve i poljsku artiljeriju, i uništavaju bliskom vatrom istaknuta mitraljeska gnijezda protivnika. Sva 3 puka kreću ponovo u napad praćeni artiljerijskom vatrom i oko 19 sati jurišom osvajaju vrh Mačkovog kamena (kota 923). Držanje Mačkovog kamena je uveliko zavisilo od držanja kote 940 (Košutnja stopa) udaljene oko 1500 m. Zapovjednik 1. srpske armije zbog toga pregrupira snage noću 21/22.9. za napad na kotu 940. AUSTROUGARSKI PROTUNPADI Kako bi preoteo Mačkov kamen, zapovjednik 16. austrougarskog korpusa napada ujutro 21.9. sa 1., 2., i 7. brdskom brigadom. U trenu kad su austrougarske snage potisnule Srbe s grebena oko Mačkovog kamena, pristiže srpski batuljon 4. puka I poziva, napada austrougarske snage u lijevi bok i uz podršku artiljerije (2. i 5. poljska baterija) ih tjera na povlačenje. Time Srbi ponovo ovladavaju grebenom oko Mačkova kamena. Predvečer su uslijedila još dva napada austrougarskih snaga, i drugim napadom uspijevaju potisnuti Srbe sa sjeveroistočnog dijela Mačkova kamena. U zbrci dolazi do napuštanja srpskih topova, ali su oni ponovo zauzeti po povlačenju austrougarskih snaga zbog protunapada 4. pješadijskog puka I poziva. Posluga topova se nekoliko puta pomiče naprijed-natrag noseći sa sobom zatvarače i nišanske sprave pri pomicanju pješadije. POJAČANI NAPAD AUSTROUGARA I POVLAČENJE SRPSKE VOJSKE Padom noći austrougarske snage su ojačane s još 2 bataljuna i uz podršku artiljerije kreću u napad poslije ponoći. I pored teške situacije i unakrsne vatre na njihove položaje, srpske trupe su se održale na svojim položajima. U zoru 22.9. neprijatelj ponovo napada od Košutnje stope grebenom ka Mačkovom kamenu sa 1. i 2. brdskom brigadom i Skadarskim odredom (doveden iz Skadra), 7. brdskom od Užinališta, 6. brdskom na Perunici, i 13. brdskom od Lipničke glave (Lipnik) ka Crvenju. Poslije žestokih borbi s naizmjeničnim uzastopnim jurišima i borbama prsa o prsa, austrougarske snage uspijevaju odbiti srpske trupe zbog velike nadmoćnosti artiljerije. U jednom jurišu pogiba zapovjednik 4. puka I poziva potpukovnik Dušan Purić. Poslije ovoga 4. puk počinje odstupati, a oko 16 sati i ostali pukovi, na liniju Šanac-Rujevačke rudine-Obodnjik. GUBICI Gubici u bitci iznose:
SJEĆANJE NA BITKU Palim vojnicima podignuto je više spomenika, među njima spomen-kosturnica na Mačkovom kamenu i Spomen-crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Krupnju (1932.). Na obje lokacije nalaze se ostaci boraca, a u kripti crkve izložene su fotografije s bojnog polja i vijenci. U kripti je i spomenik majoru Svetislavu Markoviću koji je poveo vojnike u samoubilački juriš na austrijsku vojsku. Taj događaj, cjelokupni kontekst bitke i herojstvo junaka, inspirirali su pisca Veljka Petrovića koji ih je opisao u svom dijelu Izdanci iz opaljena grma 1932. godine, a po tom dijelu Radio Televizija Srbije snimila je i istoimenu seriju 1972. godine u kojoj naslovnu ulogu majora Svetislava tumači Dragomir Bojanić Gidra. U bitci na Mačkovom kamenu sudjelovao je i princ Đorđe Karađorđević, tijekom koje je bio teško ranjen, i svoje sjećanje na to opisao u svojoj autobiografiji. 15.11.2015. godine, vojni časopis "Odbrana" izdao je poseban dodatak u formi stripa "Marš na Drinu" u kome su ilustrirane Cerska bitka, bitka na Mačkovom kamenu i Kolubarska bitka. IZVOR WIKIPEDIJA: Bitka na Mačkovom kamenu 
BItka na Mačkovom kamenu
Grafičko-kartografski prikaz |
ZANIMLJIVOSTI
Za bitku na Mačkovom kamenu kažu kako je bila najkrvavija bitka u Prvom svjetskom ratu - 4 trupla po kvadratnom metru. U kapeli spomen kosturnice na Mačkovom kamenu nalaze se ostaci 2000 vojnika: 1200 Austrougara i 800 Srba. Predaja kaže kako su ih razlikovali po načinu umiranja: Austrougari su bili s ranama od kundaka i zuba, a Srbi od metaka. Ovu bitku često nazivaju i "oficirska bitka", jer je u njoj, poslije bitke na Marni u Francuskoj, poginulo najviše oficira i podoficira u Prvom svjetskom ratu. 
Srpski vojnici u rovovima na Mačkovom kamenu
Četvrti pešadijski puk na čelu s Dušanom Purićem na Mačkovom kamenu
POGLEDAJTE
Izdanci iz opaljenog grma 1 / 1972 Domaci serije Izdanci iz opaljenog grma 2 / 1972 Domaci serije Izdanci iz opaljenog grma 3 / 1972 Domaci serije Izdanci iz opaljenog grma 4 / 1972 Domaci serije Izdanci iz opaljenog grma 5 / 1972 Domaci serije Izdanci iz opaljenog grma 6 / 1972 Domaci serije Bitka na Mačkovom kamenu - dokumentarni film OVDE NI PTICE VIŠE NE PEVAJU
Autor: Sreten Cvetojević - Cvele; Datum objave: 25.8.2015. Opis: Profesor Sreten Cvetojević-Cvele, narator, u dokumentarnom filmu povodom 100-godišnjice Bitke na Mačkovom kamenu, "Ovde ni ptice više ne pevaju". Premijerno prikazan 16. septembra 2014.godine u Etnografskom muzeju Beograd.Reportažu sa premijere i ceo film RTS emitovao 10.11.2014.godine povodom Dana potpisivanja primirja u Prvom svetskom ratu. Bitke (tzv. Srpske kampanje) Prvog svjetskog rata na dinarskom području Srpska kampanja |
Vidikovac Perunika (Perunike)
|
Južno od Mačkovog kamena nalazi se vidikovac Perunike (Perunika), s pogledima prema Drini i Bosni.
|
Vidikovac Perunike 917mnv Planina Jagodnja - The View Point Perunike Mountain Jagodnja
Autor: goran adrenalin paths of health staze zdravlja; Datum objave: 25.4.2018. Mačkov Kamen - vidikovac Perunike
Autor: Andjelka98; Datum objave: 25.12.2011. Opis: 24.12.2011. Mačkov Kamen - vidikovac Perunike 880m. Pogled na dolinu Drine u magli, Torničku Bobiju, Medvednik, Jablanik, Rožanj |
SJEVERNE PADINE
|
U neposrednoj blizini ceste Krupanj-Ljubovija, na obroncma Jagodnje, na području sela Kržava nalazi se spomen-groblje. Podignuto je na mjestu pogibije 73 vojnika 3. puka 2. poziva, 8.9.1914. godine, za vrijeme bitke na Mačkovom kamenu. Groblje je oblika pravokutnika, ograđeno kamenom stopom, s križem na niskom kamenom postamentu i dvije mramorne spomen-ploče s natpisima. Uređeno je prilikom stogodišnjice bitke i pogibije vojnika.
IZVOR WIKIPEDIJA: Spomen-groblje na Jagodnji |
Spomen groblje na Jagodnji
Autor fotografije: Ванилица; Wikipedija |
UZ RIJEKU DRINU
Planina Jagodnja - istočni dio
Detalj stare topografske karte, izvornog mjerila 1:50.00
Detalj stare topografske karte, izvornog mjerila 1:50.00
Donja Trešnjica
|
Uz Voljevac, Donja Trešnjica je najživopisnije selo općine Mali Zvornik. Kao i svako planinsko selo i Donju Trešnjicu čine obiteljski zaseoci: Trešnjica, Veselinovići, Maksimovići, Sirovljevići, Erići, Zvijerovići, Spasenovići, Potoci i Doljani. Na brdu Erića, u Doljanima, postoje ostaci starih naselja. Muslimansko stanovništvo iselilo se iz Trešnjice još u vrijeme Prvog srpskog ustanka i naselilo u današnju Drinjaču.
U naselju je rođen slikar Milić Petrović (1941). U D. Trešnjici se nalazi Crkva Svete Trojice koja je spomenik kulture, i čije su pokretnine (mobilijar crkve) od posebnog povijesnog značaja. Prema lokalnoj predaji, na mjestu današnje crkve nalazilo se starije kultno mjesto. Na njemu je 1852.godine sazidana sadašnja crkva, o čemu svjedoči natpis uklesan na njezinom južnom zidu. PROČITAJ VIŠE WIKIPEDIJA: Donja Trešnjica WIKIPEDIJA: Crkva Svete Trojice u Donjoj Trešnjici |
Čavčići
Sa kose Čavčići istočno od Donje Trešnjice, pruža se odličan vidik prema planinama u Bosni i Hercegovini. 
Donja Trešnjica, crkva Sv. Trojice
Autor fotografije: Ванилица; Wikipedija |
Amajić
Najmanje naselje općine Mali Zvornik, Amajić je u prošlosti, poput Čitluka, bio vlasništvo vlaseničkih begova. Po rodovima koji su ga naseljavali, može se zaključiti da su amajićki muslimani islamizirani tek pri kraju 18. stoljeća, jer su mnogi njihovi srodnici, pravoslavne vjeroispovijesti, naselili Mačvu. Recimo, Guconjići iz mačvanskog sela Badovinci potječu iz Amajića. Po odlasku muslimana, uz Drinu se nastanjuju srpske obitelji, uglavnom iz Rađevine, koje i danas žive u ovom selu.
Postoji i legenda o tome kako je Amajić dobio ime. Kada su turski begovi dolazili da sakupljaju harač, u ovom mjestu nisu dobivali ništa, pa su odlazeći govorili: "Ama ič", što na turskom jeziku znači "nema ništa".
Kod riječnog otoka, nasuprot sela Amajić sagrađene su sojenice, koje su uređene kao mini-apartmani.
Postoji i legenda o tome kako je Amajić dobio ime. Kada su turski begovi dolazili da sakupljaju harač, u ovom mjestu nisu dobivali ništa, pa su odlazeći govorili: "Ama ič", što na turskom jeziku znači "nema ništa".
Kod riječnog otoka, nasuprot sela Amajić sagrađene su sojenice, koje su uređene kao mini-apartmani.
Čitluk
Selo je zapravo bilo imanje nekog moćnog turskog bega, koje je vjerojatno služilo za ispašu stoke. Iako je prirodno povezano s Amajićem, čini ipak zasebnu naseljenu cjelinu.
Culine
Nekada su Culine bile dio Čitluka, koji se u tursko doba, baš preko Culina, graničio sa srpskim selom Voljevci.
Zaseoci Culina su Bračevići, Gojsanica, Brđani, Bučnica i Polje. Muslimani, koji su se iz Culina iselili oko 1830. godine, u današnju Drinjaču, i danas imaju svoje prezimenjake u Culinama.
Od današnjih stanovnika, najstarija obitelj su Vračevići, porijeklom iz Divaca kod Prijepolja. Prezime su dobili po nekom Stanku, vidaru koji je u ta vremena bio vrlo cijenjen i koga su Turci prozvali Vrač. Topalovići, kumovi Vračevića, došli su u isto vrijeme. Za njima su se doselili Despotovići.
Zaseoci Culina su Bračevići, Gojsanica, Brđani, Bučnica i Polje. Muslimani, koji su se iz Culina iselili oko 1830. godine, u današnju Drinjaču, i danas imaju svoje prezimenjake u Culinama.
Od današnjih stanovnika, najstarija obitelj su Vračevići, porijeklom iz Divaca kod Prijepolja. Prezime su dobili po nekom Stanku, vidaru koji je u ta vremena bio vrlo cijenjen i koga su Turci prozvali Vrač. Topalovići, kumovi Vračevića, došli su u isto vrijeme. Za njima su se doselili Despotovići.
Planina Jagodnja - zapadni dio
Detalj stare topografske karte, izvornog mjerila 1:50.00
Detalj stare topografske karte, izvornog mjerila 1:50.00
Velika Reka
U drinskoj zaravni, uz glavni put Turci su od Voljevčana oteli najplodniju zemlju, ali po rijeci koja se tu ulijevala u Drinu, ostavili su naziv Velika Reka.
Od 1834. godine, kada su muslimani otišli iz Velike Reke, plodna polja pored Drine naselili su Voljevčani. Od ovog sela počinje Zvorničko (Drinsko) jezero.
Od 1834. godine, kada su muslimani otišli iz Velike Reke, plodna polja pored Drine naselili su Voljevčani. Od ovog sela počinje Zvorničko (Drinsko) jezero.
Voljevci
|
Selo se smjestio pod stijenama Košće stope, Oštrelja i Rebelja. Zaseoci se nalaze od doline Drine padinama Jagodnje, prostirući se čak do Mačkovog kamena.
Kroz samo selo protječu čak četiri rijeke: Velika reka, Mala reka, Riječica i Babina reka, kao i mnoštvo vrela. Stare voljevačke obitelji su: Čikarići, Lukeševići, Ristivojevići i Čovići. |
Putopisi života - 042 ŠKOLA SA DVA UČENIKA
Postavio: Datum objave: 12.11.2016. |
Crnča
|
Ako se pođe od obale Drine, pa preko planine Jagodnje do Mačkovog kamena, sve vrijeme ste u selu Crnča. Ponekad se okrenite i pogledajte maglovitu Drinu.
Crnča je naselje u opštini Ljubovija u Mačvanskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 1213 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1373 stanovnika). Crnča je prostorno i stanovništvom najveće naseljeno mesto (pored Ljubovije) u Azbukovici. Za Crnču se znalo još u srednjem veku, kada je rudnik olova i cinka Lipnik bio korišćen. U tom periodu nazivana je Zrnza ili Crncia, a najveći deo stanovništva činili su Dubrovčani. Crnča se pominje i u pismu pape Klimenta četvrtog upućenom iz Avinjona srpskom caru Stefanu Dušanu, gde se navodi kao jedan od najvećih srednjovekovnih rudnika u tadašnjoj Evropi. Kao veleposednike u tom gradu (tada je Crnča imala status grada) navode se imena Dubrovčana Brajana Nenadića i Bogavca Pribojevića. Dolaskom Osmanlija u Srbiju, Crnča postaje jedan od najvažnijih rudnika, koji poseduje i topionicu, jednu od najboljih u Osmanlijskom carstvu. Kasnije, tokom turskih osvajanja, Dubrovčani se povlače i započinje stagnacija. Međutim, tokom 19. veka i odlaskom Turaka sa ovih prostora, Crnču naseljavaju srpske porodice iz Crne Gore i Hercegovine, pa Crnča ubrzo postaže varoš. Najpoznatije porodice koje su se doselile tridesetih godina 19. veka su: Pavlovići (potomci Pavla i Itane Petrović, Njegoševih rođaka, koji su zbog ubistva turskog age pobegli u Crnču), koji su došli iz crnogorskog Grahova, Nikolići, koji su došli iz Hercegovine i drugi. Uskoro, Crnča postaje opština i zbog svog geografskog položaja (nalazi se između Ljubovije i Zvornika) ubrzano se razvija. Od poznatih porodica su: Simići, Purtići, Pavlovići. Krajem devetnaestog veka predsednik opštine Crnča, Andrija Pavlović (najviši čovek u Srbiji u tom trenutku i potomak Pavla Petrovića) postaje blizak srpskom kralju Milanu od kojeg biva više puta odlikovan i dobija čin pukovnika. Interesantno, da se njegovo ime spominje u knjizi Masoni u Jugoslaviji (napisao Nenezić). Njegovi potomci i danas žive u Crnči (slave sv. Arhangela Mihaila). Posle Drugog svetskog rata Crnča kao i ceo kraj padaju u nemilost komunističkog režima, kao četnički kraj. U naselju Crnča živi 967 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,4 godina (38,0 kod muškaraca i 41,0 kod žena). U naselju ima 365 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,32. Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika. Najpoznatija ličnost iz Crnče je priznati novinar Milovan Brkić. IZVOR TEKSTA FACEBOOK: Crnča |
Crnča
Facebook stranica "Crnča" |
Selanac
|
JAGODNJA Selanac - Kojići - Perunika - Mačkov Kamen
Autor: Slobodan Stefanovic; Datum objave: 14.12.2018. Opis: Planinarski klub ,,ERA,, iz Užica je u subotu 17. novembra 2018. godine organizovao planinarsku akciju na planini Jagodnji na području koje je za vreme Velikog rata bilo poprište sukoba srpske i austrijske vojske. Akcija se izvodi povodom 100 – godišnjice završetka ovog rata. Polazak učesnika na ovu akciju je u 7,00 časova iz Užica . Prevoz vozilima iz Užica do Podrinja i mesta Selanac preko Ljubovije i Crnče. Opis staze: Od Selanca se vrši uspon pored rudnika cinka i olova ,,Veliki Majdan,, i kroz zaseoke Krupina i Kojići do vrha Perunika (918 m). Nedaleko od ovog vrha je i vrh Mačkov kamen (924 m) u čijem podnožju je spomenik. Povratak na početak staze kroz zaseoke Mitrići i Mitrovići. Dužina staze je 15,5 km sa visinskom razlikom u usponu od oko 750 metara. |
