 |
|
Područje: Prokletije / Bjeshkët e Nemuna
Obližnje grupe: Cukali / Cukalit
Obližnji krajevi:
Obližnje planine:
Država: Albanija
Obližnje grupe: Cukali / Cukalit
Obližnji krajevi:
Obližnje planine:
Država: Albanija
O kraju
|
|
UvodShllak (definitivni albanski oblik: Shllaku), odn. Krahina e Shllakut, regija je sjeverne Albanije, istočno od Skadra čiji je teritorij sinonim za istoimeno povijesno albansko pleme. Pripadnici plemena Shllaku su katolici. Povijesno područje kraja odgovara današnjoj općini Shllak u blizini Skadra. Plemenska regija Shllaka graniči s plemenskim regijama Shkreli, Dushmani i Toplana na sjeveru.
Skadarski okrug (Rrethi i Shkodrës) ima površinu od 1302,96 km², čega Shllaku zauzima površinu od oko 150 četvornih kilometara i leži sjeveroistočno od grada Skadra (Središte Shllaka udaljeno je oko 39 km od Skadra). ENGLISH SUMMARY: Shllaku / Krahina e Shllakut- 
Područje Shllaka
Izvor: Facebook stranica "Krahina e Shllakut" |
ŠTO VRIJEDI VIDJETI I POSJETITI:  Klikom na logotip Booking.com direktno pronađi smještaj na području Shllaka
Oglašavajte ovdje:
|
ZEMLJOPIS KRAJA
Reljef
Shllaku obilježava vrlo neravan planinski teren. Najniže nadmorske visine su u selima Palaj i Gushtë koje variraju od 100-200 metara nadmorske visine, dok najveće nadmorske visine dosežu 1734 metra nadmorske visine (na vrhu Meleqith). Polje Fusha e Liqenit nalazi se na nadmorskoj visini od 1300 metara. Područje Cukali ima 9 visokih planinskih vrhova, u rasponu od 1295 metara, najnižeg vrha, do 1734 metra najvišeg vrha.
Klima
Veliki dio Shllaka planinsko je područje s oštrijim zimama, snježnim padalinama i niskim temperaturama, dok su ljeta topla i suha, s izuzetkom najviših dijelova, gdje je hladno i vlažno. Međutim, zbog južnog položaja i zbog blizine Jadranskog mora, jak je utjecaj mediteranske klime, sa suhim i vrućim ljetima i blagim, ali i prohladnim zimama. Taj je utjecaj snažniji u nižim područjima Shllaka (podnožju planinskih dijelova) i u dolinama rijeka.
STANOVNIŠTVO I NASELJA
Stanovništvo (plemena)
Oko 1990-ih godina na području Shllaka, uključujući i područje Temal-Dushmana, živjelo je preko 800 obitelji, odn. oko 5000 stanovnika. Bilo je 6 osmogodišnjih škola i jedna gimnazija, koju je pohađalo ukupno oko 1500 učenika.
Padom komunističkog režima u Albaniji, nakon 1990-ih godina, na području Šlaka, kao i u svim drugim planinskim područjima, došlo je do velikog demografskog pada. Vrlo teški gospodarski i životni uvjeti ovog područja, kao i slobodno kretanje stanovništva u ovom razdoblju, uzrokovali su da se broj stanovnika na ovom području prepolovi. Stotine obitelji iz Shllaka i područja Temal-Dushmani iselilo se, nastanivši se u gradu Skadru ili njegovim predgrađima, a mnogi mladi su emigrirali u Grčku, Italiju, Njemačku i Ameriku.
IZVOR Riza Spahija: Shllaku në kujtimet e një mësuesi (Šlak u sjećanjima učitelja); 9.9.2009.
Padom komunističkog režima u Albaniji, nakon 1990-ih godina, na području Šlaka, kao i u svim drugim planinskim područjima, došlo je do velikog demografskog pada. Vrlo teški gospodarski i životni uvjeti ovog područja, kao i slobodno kretanje stanovništva u ovom razdoblju, uzrokovali su da se broj stanovnika na ovom području prepolovi. Stotine obitelji iz Shllaka i područja Temal-Dushmani iselilo se, nastanivši se u gradu Skadru ili njegovim predgrađima, a mnogi mladi su emigrirali u Grčku, Italiju, Njemačku i Ameriku.
IZVOR Riza Spahija: Shllaku në kujtimet e një mësuesi (Šlak u sjećanjima učitelja); 9.9.2009.
Shllaku-Mazzreku
|
Prema predaji, pleme Toplana (preci plemena Shllaku kao i Gashi), može pratiti svoju lozu sve do 1450. godine kada su na svoje današnje područje stigli s teritorija na kojem se sada nalaze Vasojevići u Crnoj Gori. Tradicija Vasojevića govori o njihovom porijeklu iz srednje Albanije i doseljavanju oko 1450. godine na današnje mjesto. Tako su Nopcsa i drugi došli do zaključka da su u neko doba Vasojevići otjerali prema jugu skupinu predaka Toplane otprilike u to vrijeme.
Prema predaji, koju bilježi Nopcsa, plemenski predak se zvao "Can Gabeti", jedan od četiri brata (drugi su bili osnivači Gashija, Toplane i Megulle). Gabeti, za kojeg se kaže da je bio pravoslavni kršćanin iz Crne Gore, naišao je na izvorno starosjedilačko stanovništvo koje je bilo predak obitelji Kolë Pep Fura i čiji je posljednji muški potomak umro oko 1900. godine. Izvorno stanovništvo Shllakua zvalo se Lorehic i kaže se da je povezano s istoimenom obitelji u Guri i Zi u ravnici Skadra. Najraniji dostupni zapis o imenu plemena je 'Scelacu' iz 1641. Shllaku potječe od plemena Toplana. 1877. osmanski vojnici iz Shllakua napali su Crnu Goru. Godine 1922. ovo je pleme imalo 1.500 stanovnika. Jedna od najpoznatijih osoba iz Shllaka je Bernardin Palaj, franjevac, folklorist i pjesnik. Pleme Shlaku sastoji se od tristotinjak kuća, svih kršćanskih. To je izdanak plemena Toplana. Trećina živi od drvenog ugljena, a drugi od držanja koza. Vrlo je malo obradive zemlje. |
IZ STARIH ZAPISA Ivan Jastrebov o ovom predjelu piše da se u stara vremena zvao Masrekovo (tj. zarječje, međurječje), a u njegovo vrijeme se zvalo Postripa, što takođe znači zarječje. Vjerovatno je taj naziv stariji od svih; to je rimski naziv. Masreka je već srpsko-arnautski, a Šlaka su ga počeli nazivati po crkvi Sv. Jakova (Šlak). Kod Farlatija, Illyricum sacrum, t. VII, str. 85., spominje se Masarechius prefekt Zete iz 1417. godine. Očigledno da se tako zvao po predjelu Masareki. On se dobrovoljno potčinio srpskom despotu Stefanu (?) (Massarecus sclacu) Masareka, Šlaka (Špori, Meskala i Gusta su vjerovatno mahale) prema dekretu prvog sabora potpale pod upravu Sopotske biskupije. Hekar je pisao o mnogim starim crkvama i smještao ih u vrijeme srpskog carstva. Po njemu, u crkvi u selu Šlaku (Scelacu) vide se tragovi grubog romejskog živopisa. Jastrebov navodi da spomenuti živopis nije našao. U selu Špori nedaleko od Masreke žitelji su proslavljali Svetog Nikolu po julijanskom kalendaru. Mazrek se nalazi tamo gdje i Šlak, samo što je Mazrek mnogo niži od Šlaka. Vau-i-Šlaknut je bio prijelaz na Drimu kod sela Šlaku, koje je na desnoj obali, na južnim padinama planine Cukli. Spominje ga Ivan Jastrebov. IZVORI Šlaku. Wikipedija (sr) JASTREBOV, Ivan: Stara Srbija i Albanija. Službeni glasnik. Beograd, 2018. |
|
Naselja u Shllaku (Fshatra ku banojne shllakas):
• Arrëz • Vukjakaj-Gegaj • Krua i Madh • Lum • Mgajn • Pecaj • Mahall’ e Vnit • Lekaj • Benë • Palaj-Gushtë • Shllinë • Malas • Markolaj • Kunorë • Barcollë • Ngropuk • Kishë-Arrë • Slym • Karmë • Mjekut • Koman • Qerret • Palaj-Gushtë • Mllojë • Sbuc • Ndërmollës • Shpor • Gjols |
Fešta kestena
Svake jeseni se u Shllaku (10. ili 11. mjesec) održava tradicionalna Fešta kestena - Festa e gështenjës |
Od ukupne površine od 150 četvornih kilometara, samo oko 5 četvornih kilometara, ili točnije 464 hektara, u poljoprivredna zemljišta, podijeljena na oranice 270 hektara, voćnjake 152 hektara i vinograde 42 hektara. Površina poljoprivrednog zemljišta zauzima 0,03% ukupne površine. Iz ovih podataka vidi se kako je područje Šlaka ipak više stočarsko područje.
Po kraju
Praktično
IZVORI I LITERATURA
-
