---

Područje: Prokletije / Bjeshkët e Nemuna
Obližnje grupe: Cukali / Cukalit
​Obližnji krajevi: 
Obližnje planine: 
Država: Albanija

Uvod

Ime kraja, etimologija

Geografija/zemljopis kraja

Reljef

Geologija

Klima

Hidrologija – vode (rijeke i jezera)

Priroda

Prirodna baština

Biljni svijet - flora

Životinjski svijet - fauna

Zaštita prirode i ekologija

Stanovništvo i naselja

Povijesni / historijski pregled

Kulturno-povijesna baština

Tradicionalne aktivnosti i narodna baština

Tradicionalna gastronomija – jela i pića

Turizam

Priče iz kraja …

Vodič po kraju

Praktične informacije

Aktivnosti

Kada boraviti u kraju?

Pješačenje i planinarenje

Slobodno penjanje i alpinizam

Biciklizam – brdski i klasični

Aktivnosti na vodi

Aktivnosti u zraku

Boravak u kraju

Kako doći?

Smještaj

Ugostiteljski objekti i usluge

Vremenska situacija / Vremenske prilike

Prometna situacija / Saobraćajne prilike

Upozorenja i sigurnost

Izvori

Uvod

---

Skadarski kraj obuhvaća gradsko područje Skadra, komune Bërdicë i Dajç, dijelove komune Guri i Zi te Rrethinat.

ENGLISH SUMMARY: Skadarski kraj

-

---

SHKODËR Skadar / Scutari

ŠTO VRIJEDI VIDJETI I POSJETITI​​:

Klikom na logotip Booking.com direktno pronađi smještaj na području Skadarskog kraja

Oglašavajte ovdje:

• lokalnu ponudu,
• usluge i servise
• smještaj
• gastronomsku ponudu
• lokalne proizvode
• turističku ponudu
• aktivnosti na otvorenom i dr.

Po kraju 

Skadar | Biciklom u Albaniju duž Skadarskog jezera, pa na Rozafu
Autor: Zoran Gajic - Offroad Gastro Cyclist Datum objave: 5.11.2022.
Opis. Biciklom u Albaniju, duž Skadarskoj jezera. Od Virpazara u Crnoj Gori, starim panoramskim putem po planini koja se prostire s južne strane jezera, do stare srpske prestonice, tvrđave Rozafa (Skadar na Bojani) u Albaniji. S pravom mu je dat naziv "panoramski put", s obzirom na sve što se može vidjeti usput, pojesti, popiti i ljude koje možete sresti i popričati. Staro selo Godinje i zaseok Lekoviči, Donja i Gornja Briska, Muriči, vidikovac iznad Skadarskog jezera, ulazak u Albaniju, vožnja kroz romsko naselje, penjanje na Rozafu, pa biciklom kroz grad. Pa onda nazad preko visoke Crne Gore...

The legend of Rozafa | The story of an exceptional woman | Drone footage with sunset views
Autor: Roaming n Graming Datum objave: 1.11.2023.
Opis. The video describes the story behind Rozafa castle and sacrifice of a woman. It’s a sad story but signifies the importance of women in the world. They are indeed a strong pillar of our society. Please like, subscribe and share to support the channel.

Pietro Marubi ili Marubbi (alb. Pjetër Marubi, 1834. – 1903.)

Pietro (Pjetër) Marubi, oko 1880. godine

Marubi, auto-portret
By Studio Marubi - National Museum of Photography "Marubi", Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=81625764

Pietro Marubi ili Marubbi (albanski: Pjetër Marubi; 1834. – 1903.) bio je talijanski slikar, kipar, arhitekt i fotograf te osnivač ateljea Marubi koji je veći dio života proveo u Skadarskom sandžaku (Shkodër), u današnjoj Albaniji. Pietro je rođen u Piacenzi u Italiji 1834. godine, u razdoblju europskih revolucija. Godine 1856. Marubi je bio prisiljen napustiti Italiju zbog svog sudjelovanja u pokretu Garibaldi, preselio se u Skadar, gdje je otvorio prvi fotografski studio, koji je nazvan Driteshkronja.

Životpis

Rani život. Pietro Marubi rođen je 14.8.1834. u gradu Piacenzi, koja je tada bila dio vojvodstva Parme. U mladosti je bio fasciniran i uključen u politički i društveni pokret koji je konsolidirao različite države talijanskog poluotoka u jednu jedinstvenu državu. Kao takav, smatran je pristašom Garibaldijevog pokreta protiv Austro-Ugarske. Godine 1854. uhićen je nakon što je optužen za umiješanost u ubojstvo gradonačelnika Piacenze, te ga je sud u Piacenzi osudio na 20 godina zatvora. Oslobođen je nakon nepune tri godine, zahvaljujući amnestiji suverena, a nakon puštanja na slobodu bio je prisiljen napustiti 1856. svoj rodni grad s dvojicom bivših suučesnika, nedugo nakon atentata na vojvodu od Parme. Trojica Talijana krenula su preko Mantove za Veneciju, a iz Trsta su se ukrcali na brod za Krf, pokušavajući dobiti azil u Osmanskom Carstvu. Nakon boravka na ovom otoku, koji je postao okupljalištem talijanskih revolucionarnih bjegunaca, ponovno je krenuo prema Trstu i 1858. uzeo brod za Zadar gdje se predstavio kao slikar i litograf, ali je 28.4.1858. zatvoren na šest mjeseci, zbog kontakata s talijanskim revolucionarnim krugovima, nakon čega je otišao u Budvu i konačno se u listopadu 1858. nastanio u Skadru naseljenom katolicima i s malom zajednicom Talijana.
U Skadar se preselio po savjetu talijanskog konzula. Bio je to grad koji se u to vrijeme smatrao jedinim albanskim gradom u kojem je postojao organiziran kulturni život. U Skadru je isprva radio kao slikar i arhitekt, ali se ubrzo zainteresirao za fotografiju, koja je tada bila nepoznata u Albaniji. 

Prednji ulaz ateljea "Driteshkronja" 1939. s vanjskim znakom "FOTO MARUBBI".
ISTITUTO NAZIONALE LUCE (REPARTO FOTOCINEMATOGRAFICO DI TIRANA), (BCABo, Fondo Baldacci, b. 126, gruppo 34, n. 1496)

Početak karijere. U Skadru su bili naseljeni i drugi talijanski emigranti koji su sudjelovali u revolucionarnim pokretima na Apeninskom poluotoku protiv austrijskog i burbonskog kraljevstva Napulja, iz kojeg je upoznao i oženio 21 godinu stariju Talijanku Mariettu Greatti iz Gorizije. Ako se sa sigurnošću ne zna datum kada se naselio u Skadru, poznato je da se u Skadru se odlučio posvetiti svojoj strasti prema fotografiji, te je 1865. odlučio otvoriti fotografski studio koji je nazvao "Driteshkronja" (što znači Pisano svjetlom), prvi fotografski studio u albanskim zemljama - kasnije poznat kao Foto Marubi. Studio je bio smješten u maloj prostoriji površine 35 m².
Najranije fotografije u njegovoj kolekciji datiraju iz 1858.-1860. godine. Godine 1861. snimio je prve fotografije na otvorenom u Skadru i u Crnoj Gori.
Također se promjenilo njegovo ime u Pjetër Marubi, što je albanski ekvivalent imena Pietro. U prvim mjesecima boravka upoznaje Arsena Idromena s kojim postaje obiteljski prijatelj. Kolë Idromeno, Arsenov sin, postaje Marubijev šegrt, sve dok mu nije pomogao da ode u Veneciju kako bi završio studije na Accademia di Belle Arti, akademiji likovnih umjetnosti.

- U Skadru se Marubi prvo nastanio u gostinjcu obitelji Rronkali, a potom u ruskom konzulatu. Radio je kao učitelj crtanja u sjemeništu otaca isusovaca, francuskom i ruskom konzulatu; pridonio izgradnji gradske pravoslavne crkve "Aleksandar Nevski" (za koju su ga ruske vlasti odlikovale ordenom Svetog Stanislava), novog francuskog konzulata, nadbiskupskog sjedišta katoličke katedrale i talijanskog konzulata, gdje je bila kuća Filipa Parruce.

Pjetër se sprijateljio i s Malisorom Rrokom Kodhelijem (Rrok Kodheli) i pod svoje okrilje dovodi njegova dva sina Matija (Mati) i Mikela Kodhelija kako bi ih naučio fotografirati. Prvi od njegovih pripravnika bit će poslan na Akademiju umjetnosti u Veneciju, a kasnije u Trst u fotografski studio Sebastianutti & Benque. Nažalost, Mati Kodheli iznenada je umro 1881. u dobi od 19 godina. Nakon bratove smrti, Mikel Kodheli preuzeo je ulogu asistenta u fotografskom studiju. Entuzijastičan, željan učenja, Kel je također poslan u Trst na školovanje za fotografa.

Karijera i fotografija. Prva slika Pjetra Marubija datira iz 1858. godine, na kojoj je fotografiran Hamza beg Kazazi, tadašnji patriot i vođa pokreta za neovisnost od Osmanskog carstva u Albaniji. U to vrijeme Marubi je imao samo 24 godine i tako je započeo svoju karijeru fotografa, kojom će se baviti do posljednjih dana svog života.

- Njegov studio nije bio specijaliziran samo za privatne fotografske usluge (portreti osoba i obitelji), već je Pietro 1870-ih godina djelovao kao reporter za talijanski časopis "Illustrazione Italiana" u pokrajini Skadar.

Mnoga Marubijeva rana djela prikazuju političke događaje, važne ličnosti i događaje koji su promijenili povijest zemlje, poput Prizrenske lige (1878.) i ustanka Mirdita (1876.–1877.). Marubi je fotografirao izaslanstvo Skadra koje je prisustvovalo Prizrenskoj ligi, što se danas smatra jednim od rijetkih svjedočanstava te organizacije. 

- Ovim fotografijama započinje dugogodišnju suradnju s poznatim europskim časopisima kao što su "L'Illustration", "La Guerra d'Oriente" i "The Illustrated London News", postavši tako prvi fotoreporter u povijesti albanske fotografije.

Ranije fotografije Marubija bile su crno-bijele 21 x 27 cm, 26 x 31 cm i 30 x 40 cm. Kasnije je uzeo novi tronožac i prijenosne fotoaparate, napravio fotografije 13 x 18 cm i 18 x 24 cm. I ploče s kolodijem izradio je sam u svom ateljeu. U njegovim su djelima nejasno predstavljeni svi društveni slojevi zemlje. Od pastira, do kriminalaca, koji prolaze pored poznatih glumaca ili lokalnih vladara Osmanskog Carstva.
Marubi je često radio kao fotoreporter za strane časopise, kao što su L'Illustration, The Illustrated London News i talijanske novine La Guerra d'Oriente i L'Illustrazione Italiana. Njegove su fotografije objavljene u tim novinama kako bi prikazale tadašnje događaje. Fotografirao je i na dvoru crnogorskog knjaza. 

Smrt i ostavština. Pjetër Marubi umro je 22.5.1903. godine u Skadarskom sandžaku, u vrijeme Osmanskog Carstva, vjerojatno star 69 godina. Neoženjen i bez djece, Pjëter Marubi ostavio je svoj atelje, svoje radove i sve ostalo što je posjedovao, kao nasljeđe svom učeniku, Mikelu "Kelu" Kodheliju. Nakon Pjeterove smrti, Mikel Kodheli je, u znak zahvalnosti, promijenio vlastito prezime u Marubi, čuvajući uspomenu i djelo svoga gospodara.

- Tijekom sastanka 1893., s dva svjedoka i prevoditeljem talijanskog konzulata Pjetërom Gurakuqijem, potpisao je oporuku u kojoj izjavljuje svoju volju da ostavi studio i opremu Kelu Kodheliju "kao nagradu za sve prijateljske usluge koje je pružio u situacije iz različitih dijelova mog života."

Kel Marubi, kako je nadalje bio poznat, nastavio je raditi stopama svog majstora, a njegov doprinos fotografiji jednako je važan kao Pjetëra Marubija. Dinastija Marubi nastavila se tri generacije, s Pjetërom, Kelom i Gegë Marubijem, Kelijevim sinom,  dokumentirajući povijesne događaje Albanije i svakodnevni život njezinih stanovnika.
Kelov sin, Gegë Marubi (1907.-1984.), je studiom upravljao do 1949. godine, kada su ga komunističke vlasti nacionalizirale.

Za svoju djelatnost Petro je odlikovan zlatnom medaljom Udruge talijanskih zaslužnih (tal. Associazione dei benemeriti italiani) u Palermu 1890. i počasnim vitezom Areopaga odlikovanih svih naroda (tal. Areopago dei decorati di tutte le nazioni). ) u Livornu 1895.

Marubijeva fotografska zbirka (Fototeka Kombëtare Marubi) nalazi se i danas u Skadru i u vlasništvu je albanske države. Arhiv Marubija, koji čuva jedinstvenu zbirku od 150.000 originalnih fotograma koji prikazuju Albaniju na prijelazu iz 19. u 20. stoljeće, UNESCO je priznao kao međunarodnu baštinu, povijesno-kulturnu baštinu od značaja za ovu balkansku zemlju. Fototeka Marubi dobiva 2003. godine status nacionalne galerije i čuva se u Nacionalnom muzeju fotografije Marubi (albanski: Muzeu Kombëtar i Fotografisë "Marubi"), koji se nalazi u sklopu Povijesnog muzeja Skadra (i pod skrbništvom ministarstva kulture), jedinom muzeju posvećenom fotografiji u cijeloj Albaniji. Ovaj muzej čuva više od 500.000 fotografija koje se uglavnom pripisuju "dinastiji" Marubi. Najstarije fotografije u kolekciji Marubi datirane su oko 1858.-1859. Neke od tih fotografija objavljene su u The Illustrated London News, The War of the East i L'Illustration.
IZVOR Pietro Marubi. Wikipedija (en)(sq)

Logo Nacionalnog muzeja fotografije "Marubi" iz Skadra

https://en.wikipedia.org/wiki/Marubi_National_Museum_of_Photography

Mladi ratnici iz Šalje
Par Pjetër Marubi (1834-1903) — http://www.albanianhistory.net/1897_Hassert/index.html, Domaine public, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=71213502

Portret antiosmanskog borca Hamze Kazazija, koji je snimio Pjetër Marubi 1858., prva je njegova poznata albanska fotografija
By Pietro Marubi - National Museum of Photography "Marubi", Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11681504

Pietro Marubbi. Malisor iz Keljmenda, oko 1878.
Par Woolfgelid — Travail personnel, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=109278826

Pjetër Marubi: Prosjak, Skadar, kraj 19. stoljeća

Marubi photographs: A portrait of Albania - BBC News
Autor: BBC News Datum objave: 16.10.2016.
Opis. Shortly after the invention of photography, an Italian started the first photography studio in Albania. Now an exhibition of the photographs taken by three generations of photographers has opened in Foam, a museum of photography in Amsterdam, the Netherlands. Kim Knoppers is the curator of 'Dynasty Marubi - A hundred years of Albanian studio photography'. She told Dan Damon the photographs bear witness to the country's rich cultural and political history (Image: Untitled, 1922 Woman in traditional Albanian costume Credit: Kel Marubi All Images Courtesy Marubi National Museum of Photography Shkodër Music: 'Lule Borë' composed by Simon Gjoni. Instrumental version courtesy 'Etno-Classic Band') Please subscribe HERE http://bit.ly/1rbfUog

SPECIALE MARUBI
Autor: ABC News Albania Datum objave: 1.12.2017.

Opinion - Fototeka Marubi! (25 shtator 2013)
Autor: RTV KLAN Datum objave: 26.9.2013.
Opis. Facebook:   / tvklan   Emision LIVE nga Blendi Fevziu ne KLANHD & TVKLAN

Na ishte njëherë Shqipëria - Shqipëria sipas Pietro Marubit
Prijevod: Jednom smo imali Albaniju - Albaniju prema Pietru Marubiju
Autor: DigitAlb Datum objave: 12.1.2019.
Opis. WEBSITE: http://digitalb.al/ FACEBOOK:   / digitalb   INSTAGRAM:   / digitalb_official   TWITTER:   / digitalbfriends  

“Marubi”, rekord vizitorësh në Shkodër/ Turistët të impresionuar nga fotografitë historike -
Autor: Vizion Plus TV Datum objave: 15.7.2023.
Opis. Kur viziton Shkodrën është e pamundur të mos bësh një ndalesë në një prej objekteve më të veçanta historiko-kulturore, që gjendet në qendrën historike të këtij qyteti, si muzeun kombëtar të fotografisë “Marubi”, ku gjenden mbi 500 mijë negativë që dokumentojnë periudha e ngjarje historike të Shqipërisë dhe jo vetëm.Vit pas viti ky muze po thyen rekorde sa i përket vizitueshmërisë.LUÇJAN BEDENIDREJTOR I MUZEUT “MARUBI”-Për këtë vit janë mbi 40% më shumë vizitorë sesa viti që lamë pas.  Me një kalendar të pasur vjetor aktivitetesh, ky muze po bëhet gati të hapë, në bashkëpunim me Arkivin e Shtetit të Republikës së Maqedonisë së Veriut, ekspozitën e vëllezërve Manaki.Digjitalizimi dhe konservimi është një proces tjetër i rëndësishëm, sikurse konfirmon vete Drejtorin i Muzeut, Lucjan Bedeni. Turistët që e vizitojnë, sipas tij, janë nga e gjithë bota dhe përshtypjet e tyre për muzeun janë mbresëlënëse.Turisti 1“Vij nga Kalifornia dhe është hera e parë në Shkodër dhe Shqipëri. Kjo vizitë më ktheu pas në kohë, kur isha në shkollë kur në dhoma të veçanta ekspozohen fotografi të periudhave të ndryshme, që po ja shpjegoja fëmijëve të mi. Është një hapësirë e këndshme e prezantimit të historisë. Hapësira më e veçantë ishte dhoma që shpjegon të gjithë procesin e realizimit të fotografisë.” Turisti 2 “Hera e parë që ndodhem këtu. Vij nga Zvicra dhe mund të them se më pëlqen shumë të shoh kohët e vjetra, momente historike dhe detaje të realizimit të fotografisë, pasi edhe unë kam qenë një fotograf. Shumë e veçantë të shohësh dhe kuptosh si ka qenë dikur ky proces. Muzeu është vërtet i këndshëm.”Familja Marubi përcolli përmes fotografive periudha të rëndësishme të historisë së Shqipërisë, si gjatë periudhës së perandorisë osmane, periudhës së Mbretit Zog dhe regjimit komunist.
Prijevod. ​"Marubi", rekordan broj posjetitelja u Skadru / Turisti impresionirani povijesnim fotografijama -
Kada posjetite Skadar, nemoguće je ne zaustaviti se kod jednog od najposebnijih povijesnih i kulturnih objekata koji se nalazi u povijesnom središtu ovog grada, poput nacionalnog muzeja fotografije "Marubi", u kojem se nalazi preko 500 tisuća negativa. koji dokumentiraju razdoblje povijesnih događanja Albanije i ne samo. Ovaj muzej iz godine u godinu obara rekorde u posjećenosti LUÇJAN BEDEN, DIREKTOR MUZEJA "MARUBI" - Ove godine ima preko 40% više posjetitelja nego godinu ranije. . Uz bogati godišnji kalendar aktivnosti, ovaj muzej se priprema za otvaranje, u suradnji s Državnim arhivom Republike Sjeverne Makedonije, izložba braće Manaki je još jedan važan proces, potvrdio je ravnatelj muzeja, Lucjan Bedeni. Turisti koji posjećuju, prema njegovim riječima, su iz cijelog svijeta i njihovi dojmovi o muzeju su impresivni Turist 1 „Dolazim iz Kalifornije i prvi put sam u Skadru i Albaniji. Ovaj me posjet vratio u prošlost, dok sam u školi bila izložena fotografija iz različitih razdoblja u odvojenim prostorijama, što sam objašnjavala svojoj djeci. To je lijep prostor za prezentaciju povijesti. Najposebniji prostor bila je soba u kojoj je objašnjen cijeli proces nastanka fotografije." Turist 2 „Prvi put sam ovdje. Dolazim iz Švicarske i mogu reći da jako volim vidjeti stara vremena, povijesne trenutke i detalje fotografije, jer sam i sam bio fotograf. Vrlo je posebno vidjeti i razumjeti kakav je ovaj proces nekad bio. Muzej je stvarno lijep." Obitelj Marubi fotografijama je dočarala važna razdoblja albanske povijesti, poput razdoblja Otomanskog Carstva, razdoblja kralja Zoga i komunističkog režima.

Praktično

IZVORI I LITERATURA

---

-