 |
|
Područje: Prokletije / Bjeshkët e Nemuna
Obližnje grupe:
Obližnji krajevi:
Obližnje planine:
Država: Albanija
Obližnje grupe:
Obližnji krajevi:
Obližnje planine:
Država: Albanija
O kraju
|
|
UvodTropojë (definitivni albanski oblik: Tropoja) je tradicionalna regija i administrativna općina (Bashkia Tropojë) u okrugu Kukës (Qarku i Kukësit) u sjevernoj Albaniji, blizu granice s Kosovom. Tradicionalno je Tropoja dio Đakovičke Malesije (Malësia e Gjakovës). Općina Tropoja nastala je reformom lokalne uprave 2015. spajanjem bivših općina Bajram Curri, Bujan, Bytyç, Fierzë, Lekbibaj, Llugaj, Margegaj i Tropojë, koje su postale komune (komunat). Sjedište općine je grad Bajram Curri. Ukupan broj stanovnika iznosi 20.517 (popis iz 2011.), na ukupnoj površini od 1058,04 km2. Stanovništvo bivše općine na popisu 2011. bilo je 4.117 stanovnika. Općinom protječe rijeka Valbona.
Dijelovi Tropoje su:
ENGLISH SUMMARY: Tropoja / Tropojë- 
|
ŠTO VRIJEDI VIDJETI I POSJETITI:  Klikom na logotip Booking.com direktno pronađi smještaj na području Tropoje
Oglašavajte ovdje:
|
STANOVNIŠTVO I NASELJA
Tropoja je povijesno poznata kao dio Đakovičke Malesije. Za vrijeme Osmanskog Carstva bila je dio vilajeta Kosova. Granica iz 1912. koja je odvojila veći dio Kosova od Albanije ostavila je Tropoju izoliranom i otežala život stanovnicima. Granica je također izolirala gospodarstvo Tropoje.
Od oslobođenja Albanije do Drugog svjetskog rata, Tropoja je zajedno sa svim ostalim naseljima Tropoja, Has i Kukes koja su ostala preko granice bila dio Prefekture Kosovo, koja je bila jedno od 10 administrativnih područja nove države Albanije.
Danas je Tropoja dio okruga Tropoja po kojem je i dobio ime, a od novije administrativne reforme dio je oktuga Kukes.
Osamostaljenjem Kosova 1999. počinje nova faza u životu stanovnika koji sada mogu koristiti škole ili bolnice na Kosovu.
Od oslobođenja Albanije do Drugog svjetskog rata, Tropoja je zajedno sa svim ostalim naseljima Tropoja, Has i Kukes koja su ostala preko granice bila dio Prefekture Kosovo, koja je bila jedno od 10 administrativnih područja nove države Albanije.
Danas je Tropoja dio okruga Tropoja po kojem je i dobio ime, a od novije administrativne reforme dio je oktuga Kukes.
Osamostaljenjem Kosova 1999. počinje nova faza u životu stanovnika koji sada mogu koristiti škole ili bolnice na Kosovu.
Po kraju
Shoshan
|
Naselje Shoshan, naselje koje se spominje još u starijoj prošlosti, nalazi se u slivu Valbone, u blizini izlaska ove rijeke iz klisure u ravnicu, i u trokutu koji tvore rijeka Valbona, njen pritok rijeka Gashi (Mollareka) i planini koja se strmo uzdiže na sjeveru.
U prošlosti je, tijekom ranijih invazija, imao ulogu strateške obrambene točke u dolini Đakovičke Malesije. Na teritoriji mjesta nalaze se ostaci rimske utvrde koja je bila dio fortifikacijskog sustava doline Drima. Zapadno od sela, gdje započinje klisura Dragobije (alb. Gryka e Dragobise) i dolina Valbone (Lugina e Valbones), nalazila se utvrda koju lokalni stanovnici zovu Kalaja e Qytetit ("Gradina", "gradska tvrđava"), Qyteza e Shoshanit ("Šošanska Gradina"), odn. Kalaja e Shoshanit. U Shoshanu se nalazi kula Banesa e Bajram Osmait ("Osmanska kula"), zaštićeni spomenik. U selu je rođen Haxhi Zeka (1832.-1902.), albanski nacionalni vođa. Vrella e Shoshanit (Burimi i Shoshanit; Burim Vrilla Shoshanit; Šošansko vrelo) Vrelo koje se nalazi na oko 350 m n.v., u blizini ulaza u kanjon Valbone, jedno je od najsnažnijih na Balkanu. Ovaj krški izvor javlja se na litološkom kontaktu fluvio-glacijalnih naslaga i kompaktnih stijena. Vrelo je oblika lijevka u koji voda izlazi pritiskom odozdo. Ima protok od oko 1000 l/sek, čistu i hladnu vodu. a količina vode jednaka je polovici vode rijeke Valbone! Ima znanstvene (geološke, geomorfološke, hidrološke), kulturne, edukativne i turističke vrijednosti.Izvor osigurava pitku vodu za cijeli okrug Tropoju. Mulliri i Bajram Currit (Mulliri i Currit; "Bajramcurski mlin") Mlin koji je pripadao obitelji Curri, smješten je na sjevernoj obali rijeke Valbone, oko 30 minuta hoda (4 km) sjeverno od Bajram Currija. Ovaj mlin je sagrađen da bi iz vrela "dotjerao" vodu u rijeku Valbonu i doveo vodu u grad Bajram Curri. Izgrađen je kao jednokatnica, u stilu karakteristične lokalne arhitekture, na kraju 19. stoljeća na atraktivnoj prirodnoj lokaciji. Godine 1979. proglašen je spomenikom kulture I. kategorije. Kanioni e Shoshanit (Kanionet e Shoshanit, Šošanski klanac) Klanac se nalazi na oko 400 m n.v., u blizini mosta Ura e shtrejtit, (most je se nalazi na oko 30 m iznad površine vode). To je ulaz u kanjon rijeke Valbone (kada se dolazi iz smjera Bajram Currij). Voda je ovdje probila svoj put kroz vapnenački i krševit teren. Dug je 1,1 km, dubok 30-40 m i širok 2,5 m. Paraleno s kanjonom prolazi cesta Bajram Curri - Dragobi Valbona. KOORDINATE 42.3872518, 20.0769825 
Vrella e Shoshanit
Autor: Ardit Memia; Wikimedia Commons, CC BY-SA 
Mulliri i Currit
Autor: Shkelzen Rexha Gjakovë; CC BY-SA Creative Commons |
Haxhi Zekë Byberi
većinom poznat kao Haxhi Zeka (turski: Haci Zeka; 20.12.1832. - 21.2.1902.) Bio je albanski patriot, član Prizrenske lige, a 1899. jedan od osnivača i vodstva Pećke lige, također jedne od organizacija koje su tražile zaštitu albanskih nacionalnih zemalja od drugh Balkanskih država. Zeka je ubijen u atentatu kojega je 1902. počinio srpski agent. PROČITAJ VIŠE WIKIPEDIA 
Kanioni e Shoshanit (Šošanski klanac), pogled s mosta
|
Këlcyrë (Koçanaj)
Dragobi (Dragobia)
|
Selo Dragobia (znano i kao Dragobia e Tropojës) nalazi se u okrugu Kukës, u središnjem planinskom dijelu doline rijeke Valbone (Valbonë, Lumi i Valbones, Valbonska rijeka). Iz doline Valbone, odavdje, prema jugu vodi stari pastirski (čobanski) put prema prijevoju Ćaf Droćes (2038 m) koji se nalazi između planinskih skupina Hekurave (Mali i Hekurave), lijevo od prijevoja) i Krasnićkih planina (Zabores e Krasnices). Dragobi je najistočnije naselje područja Valbone (dolina Valbone, u užem smislu). Granica sela prema zapadu je prostor oko ušća rječice oko ušća rječice Perroi e Çeremit u Valbonu. U selu se nalazi oko 150 objekata, od čega su 22 tradicionalno građena masivnija objekta - albanski kulla. Dragobi je priično sačuvao svoj tadicionalni izgled jer ga je zaobišao nagli turistički razvoj (i prateća izgradnja) kao što se to dogodilo sa susjednim naseljem Valbona.
Zaseok Hajdaraj nalazi se na dijelu sela Dragobia na desnoj (južnoj) obali Valbone i uz njenu pritoku, Motinski potok. Na pojedinim kartama upisan je i kao Ismalaj. 
Dio naselja Dragobia uz Motinski potok
Valbona na području Dragobije
|
SEFEDIN STAFA, Dragobia of Legends, Valbona
PASHK PËRVATHI, U Dragobiji
Tehnika: ulje; Dimenzije: 60 X 50 cm Dokumentar - ''Një histori nga Dragobia'' - Musli Rama - 20??
Datum objave: 29.3.2015. Proizodnja: e produksion 
Dragobijski orah (Arra e Dragobisë), zaštićeni spomenik prirode
Autor: Pikellima - Own work, CC BY-SA 4.0 |
Dolina Motinskog potoka (Perroi e Motinës)
|
Ledenjačka dolina Motines, odn. dolina Motinskog potoka (alb. Lugina akullnajore e Motinës / Gryka e Motinës) smjestila se između masiva Grykat e Hapëta i Hekurave (Malli i Hekurave). Ova dolina ledenjačko-krškog porijekla nastala duž tektonskog rasjeda, duga je 2,5 km, 100-150 m široka.
Dolinom prolazi put do najistočnijeg valbonskog planinskog prijevoja Qafa e Droces (Ndroqes), koji povezuje Valbonu (Dragobi - Ismalaj / Hajdaraj), s naseljima Curraj i Eperm i Lekbibaj na jugu. Padinama koje okružuju dolinu također se može pristupiti vrhovima Hekurave i vrhovima grebena Pecmarres. 
Lugina e Motinës
Perroi e Motinës - Motinski potok
|
Perroi e Motinës - Motinski potok iza posljednjih kuća Dragobije
Reportazh - ''Malësorët e Motinës'' - Motinë - Dragobi - Valbonë - 2015
Datum objave: 26.9.2015. Autor: e produksion Opis: Stanovnici sela Motina, u susjedstvu Dragobije u dolini Valbone, pored brojnih vrlina koje imaju (velikodušni Malisori, gostoljubivost, domoljublje, i dr.), ljubomorno čuvaju drevnu tradiciju. Očuvana priroda davala im je zdravlje, ali posebno i ljepotu. Posebnu vrlinu koju susrećem na dan kad je naš tim posjetio ovo mjesto je da su ovi gorjani, svi od najmlađih do najstarijih u selu, savršeni umjetnici - svi su odlični plesači. Poznati koreograf Deli Metalijaj, sin ovih ljudi, uvijek se s posebnom predanošću brine za poseban repertoar koji ovi stanovnici imaju u svom programu tradicionalnih narodnih plesova. |
Maskollatë (Maskollata, Kikaj)
Pogled od Maskollatë prema zapadu
Na desnoj (sjevernoj) strani doline vidi se visoki greben Kolata u masivu Bjeliča, a prepoznatljiv vrh skroz u pozadini je Maja e Thathë |
Područje uz rijeku Valbonu, i zaselak Dragobije, oko ušća rječice Perroi e Çeremit u Valbonu, na oko 700 m n.v. Nalazi se između Valbone i Dragobije, u podnožju triju planinskih masiva: Bjeljiča (Kolate/Kollatës i dr.), Gjarperi (Qypi i Gracit-Rupë) i Grykat e Hapëta (u Krasnićkim planinama). Ovdje se na desnoj obali rijeke Valbone nalazi početak pješačke staze prema Dragobijskoj špilji (Shpela e Dragobisë), koji je obilježen informativnom pločom. Tu su i staze koje vode na vrhove grebena Maja e Pecmarrës. Na suprotnoj obali Valbone malo niže prema Dragobiji, nalazi se druga ploča kojom je obiježen početak staze na Maja e Gjarpërit, a u smjeru naselja Valbona još jedna ploča, kojom je obilježen početak staze prema Çeremu.
Nazivi koji se koriste: Maskollata, Maskollatë, Mas Kollata, Kikaj, Kikaj Maskollata. Zanimljivo kako je u Albanskoj enciklopediji ovaj zaselak naveden pod imenom Paskollatë. Prema predaji naziv područja potječe od mbas Kolata, što znači iza Kolata. Naime, u prošlosti ovdje nije bilo nikakvih naselja, već su prostor koristili samo stočari koji su ovdje izlazili sa stokom ljeti s područja današnje Crne Gore, a za njih je Maskollata bila tamo s druge strane / iza Kolata. Područje i danas nije turistički previše eksploatirano, iako je opći dojam i ekološku ravnotežu znatno narušila izgradnja hidroelektrane unutar granica nacionalnog parka, i premještanje dijela vodenog toka rijeke u cijevi za hidroturbine. |
|
Shpella e Dragobisë (Dragobijska špilja)
Shpella e Daragobisë (Dragobijska špilja), koja se nalazi na padini planine iznad desne obale toka rijeke Valbone i zapadno od sela Dragobia, poznata je i kao Špilja Bajrama Currija, albanskog nacionalnog heroja, koji se tamo krio tijekom sukoba sa svojim protivnicima. U Dragobijsku špilju su se u zimu 1925. pred albanskim krajem Zoguom, sakrili Bajram Curri, borac za slobodu Kosova, i njegovi ljudi. Zogu, kojega su podupirali Talijani, usprotivio se Bajramovim naporima za ponovnim ujedinjenjem Kosova i Albanije. Špilja je zapravo stijena ukopana duboko u bukovoj šumi iznad Mas Kollate (*Albanska enciklopedija spominje naselje Paskollatë), tvoreći tako dobar prirodni zaklon. Curri i njegovi ljudi bili su ovdje do duboko u zimu, skrivajući se, dok ih lovački psi nisu pronašli. Priča se da su, kako su se vojnici približavali, Bajram Curri i njegovi ljudi pucali sami u sebe, ne želeći biti zarobljeni. Špilja je poznata i po književnom djelu na albanskom, elegiji čiji je autor Fan Noli, a koja je posvećena Bajram Curriju (Elegji për Bajram Currin).
Ulaz u Dragobijsku špilju nalazi se na oko 1050 m n.v. Špilja je 8 m, široka 3-4 i visoka 2-4 m. Krškog je postanka, nastala u vapnencima i dolomitima iz trijasa. Zaštićeni je spomenik prirode zbog svojih znanstvenih (speleoloških i geomorfoloških), didaktičkih, turističkih i povijesnih vrijednosti. Put do špilje relativno je lak i markiran. Thepi i Begit - begov zub (vršak)
Nešto niže od Dragobijske špilje nalazi se stjenoviti šiljak Thepi i Begit (thep/thepi znači šiljak, zub -> "Begov zub"). Ovdje je 2011. godine, u podnožju stijene, postavljena jedna od prvih kamera-zamki za evidentiranje prolaska divljih životinja (cam-trap). Zanimljivo je kako je još prve godine ona zabilježila mnoge divlje životinje, a već slijedeće niti jednu. Pretpostavlja se kako je razlog tomu bilo ili otvaranje pješačke staze do špilje za turiste, ili su same životinje počele izbjegavati kameru. Pristup špilji Podaci o stazi (prema natpisu na inforativnoj ploči na početku staze prema Dragobijskoj špilji na području Maskollatë -> FOTOGRAFIJA) Shtigjet e Pecmarrës (staze po visu Pecmarrës); DULJINA (u jednom smjeru): 2,6 km; MAKSIMALNA VISINA: 1096 m; MINIMALNA VISINA: 700 m; VRIJEME HODA (jedan smjer): 3 sata TEŽINA: lagana USPON DO ŠPILJE (OPIS) https://www.outdooractive.com/en/route/hiking-route/albania/shpella-e-dragobise-cave-of-bajram-curri-/21086633/ 
Pristup špilji; izvor: https://www.outdooractive.com/
|
SHPELL'E DRAGOBISE Elegji për Bajram Currin / Elegija za Bajram Currija Kur tufani e çthuri fenë, Kur tirani e krrusi atdhenë, Mi një brek të Dragobisë Priret Flamur' i lirisë. Atje nisi, atje mbaroj, Atje krisi, atje pushoj, Rrufe-shkab' e Malësisë, Në një shkëmb të Dragobisë. Vendi dridhej, ay mbeti Se s'tronditej nga tërrmeti. Dif drangoj i Dragobisë, Trim tribun i Vegjëlisë. 0 Bajram, bajrak i gjallë, More nam me gjak në ballë, Te një shpell' e Dragobisë, Yll i rrall' i burrërisë. Thon' u-shtri e thon' u-vra, Po ti s'vdiqe, or Baba, As te shkëmb' i Dragobisë, As te zëmr' e Djalërisë. As je vrar' e as po vritesh Legjendar Ante po rritesh. Dithiramb i Dragobisë, Tmerr, panik i mizorisë. Me Zjarr Shenjt u-ndrit kjo shpellë. Gjer në qjell u-ngrit Kështjellë Për çlirimn' e Shqipërisë Katakomb' e Dragobisë. FAN NOLI |
Praktično
IZVORI I LITERATURA
-
